Nhật Bản cân nhắc bán tên lửa cho Philippines

Tokyo đang xem xét xuất khẩu hệ thống tên lửa Type 03 cho Manila, động thái có thể khiến Bắc Kinh phản ứng và căng thẳng Trung - Nhật leo thang.

Kyodo News đưa tin ngày 30/11, Tokyo và Manila đã tiến hành các cuộc trao đổi không chính thức về khả năng chuyển giao hệ thống tên lửa Type 03 tầm trung, dùng để phòng không. Một số cơ quan báo chí Nhật Bản khác cũng đăng tải thông tin này.

Hệ thống Type 03 do Nhật Bản tự phát triển có tầm bắn khoảng 50 km và được thiết kế để đánh chặn cả máy bay lẫn tên lửa hành trình. Đây cũng chính là loại vũ khí mà Tokyo dự định triển khai tại đảo Yonaguni, cách bờ đông Đài Loan khoảng 110 km - động thái từng khiến Bắc Kinh nổi giận và căng thẳng Trung - Nhật leo thang.

Hệ thống tên lửa đất đối không tầm trung Type 03 của Nhật Bản. Ảnh: Lực lượng Phòng vệ Mặt đất Nhật Bản.

Báo chí Nhật Bản cho biết một “nghiên cứu thực chất” về khả năng xuất khẩu Type 03 cho Philippines sẽ được tiến hành sau khi Tokyo sửa đổi quy định hạn chế chuyển giao trang thiết bị quốc phòng. Việc nới lỏng này có thể diễn ra trong năm tới.

Hiện Nhật Bản chỉ cho phép xuất khẩu thiết bị quốc phòng cho các đối tác an ninh và giới hạn trong 5 mục đích phi chiến đấu: cứu hộ, vận chuyển, cảnh báo, giám sát và rà phá thủy lôi.

Manila đã bày tỏ mong muốn sở hữu Type 03 nhằm tăng cường năng lực phòng thủ, theo Kyodo News.

Cho đến nay, cả Tokyo lẫn Manila đều chưa đưa ra xác nhận chính thức về các cuộc thảo luận liên quan đến thương vụ Type 03.

Nếu kế hoạch được thúc đẩy, các chuyên gia dự đoán động thái này chắc chắn sẽ vấp phải phản ứng dữ dội từ Trung Quốc - nước đang tranh cãi gay gắt với Nhật Bản liên quan phát biểu của Thủ tướng Sanae Takaichi về vấn đề Đài Loan hồi đầu tháng 11.

Trước đó, bà Takaichi từng tuyên bố nếu một tình huống khẩn cấp tại Đài Loan liên quan đến “tàu chiến và vũ lực”, thì điều đó có thể cấu thành “tình huống đe dọa sự tồn tại” của Nhật Bản - một khái niệm pháp lý ban hành năm 2015 cho phép Tokyo triển khai Lực lượng Phòng vệ.

Trong khi đó, Trung Quốc luôn khẳng định Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời, sẵn sàng sử dụng mọi biện pháp và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để thống nhất hòn đảo, dù chủ trương chung vẫn là đối thoại và thống nhất trong hòa bình.

Sau phát biểu của bà Takaichi, Bắc Kinh lập tức phản ứng gay gắt: từ khuyến cáo du lịch tới Nhật Bản, hạn chế nhập khẩu hải sản Nhật, đến các đợt chỉ trích dồn dập trên truyền thông nhà nước và mạng xã hội.

Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 24/11, Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh “Đài Loan trở về với Trung Quốc sau Thế chiến II” là một phần quan trọng trong tầm nhìn của Bắc Kinh về trật tự thế giới.

Cuối tháng trước, Bắc Kinh gọi kế hoạch Tokyo triển khai Type 03 trên đảo Yonaguni là “vô cùng nguy hiểm”, cáo buộc Nhật Bản cố ý “khuấy động căng thẳng và kích động đối đầu quân sự”.

Phía Tokyo nói việc triển khai là cần thiết cho an ninh quốc gia.

“Chúng tôi tin rằng việc bố trí đơn vị này sẽ giúp giảm khả năng Nhật Bản bị tấn công vũ trang”, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Shinjiro Koizumi tuyên bố ngày 23/11.