Nhạc trưởng đẹp trai như tài tử sẽ chỉ huy 'Điều còn mãi': Tôi không nghĩ mình giống 'phù thủy'

Nhạc trưởng Olivier Ochanine - chỉ huy Dàn nhạc Giao hưởng Mặt Trời (SSO) - trò chuyện với phóng viên VietNamNet trước thềm Hòa nhạc quốc gia Điều còn mãi 2025.

- Xin chào nhạc trưởng Olivier Ochanine, cảm xúc trong anh thế nào khi tiếp tục đảm nhận vị trí nhạc trưởng cho Hòa nhạc quốc gia "Điều còn mãi" 2025? Anh thường chuẩn bị những gì để chỉ huy một dàn nhạc trong một buổi hòa nhạc lớn như "Điều còn mãi"?

Tôi vô cùng vinh dự khi tiếp tục đảm nhận vai trò nhạc trưởng cho Hòa nhạc quốc gia Điều còn mãi 2025. Chương trình đã trở thành một truyền thống quan trọng tại Việt Nam, một dịp không chỉ để tôn vinh lịch sử và sức mạnh bền bỉ của đất nước mà còn để gắn kết mọi người thông qua sức mạnh của âm nhạc - thứ có khả năng kết nối và truyền cảm hứng. Tôi thấy thật tự hào khi được góp phần vào một sự kiện đầy ý nghĩa như vậy.

Khi chuẩn bị cho một buổi hòa nhạc lớn như Điều còn mãi, quy trình của tôi vừa tỉ mỉ vừa toàn diện. Ở một khía cạnh, đó là sự nghiên cứu sâu về tổng phổ: hiểu từng chi tiết, từng ý đồ của nhà soạn nhạc/hoà âm (trong trường hợp này là Giám đốc âm nhạc Trần Mạnh Hùng) và dự liệu cách dàn nhạc có thể truyền tải chúng một cách rõ ràng, đầy thuyết phục.

Nhưng sự chuẩn bị còn là việc tạo ra một tầm nhìn chung với các nhạc công - kết hợp kỹ thuật điêu luyện với sự thấu hiểu ý nghĩa và tinh thần của tác phẩm, để màn trình diễn vượt lên khỏi những nốt nhạc khô cứng trên trang giấy.

Cuối cùng, tôi luôn nghĩ đến khán giả. Một buổi hòa nhạc quy mô này là để tạo ra một trải nghiệm có thể vang vọng không chỉ trong khán phòng mà còn trong trái tim mọi người, ngay cả khi nốt nhạc cuối cùng đã kết thúc. Tôi vẫn nhớ cảm giác tràn ngập tình yêu quê hương bao trùm không gian trong buổi hòa nhạc năm ngoái và tôi hy vọng điều đó sẽ được tái hiện, thậm chí vượt qua.

- Với nền tảng của mình, anh hoàn toàn có thể phát triển sự nghiệp ở một thị trường âm nhạc lớn hơn Việt Nam. Vì sao anh vẫn chọn gắn bó và phát triển tại đây?

Đúng là sự nghiệp hiện tại hoàn toàn có thể đưa tôi đến những thị trường âm nhạc lớn hơn, lâu đời hơn nhưng tôi luôn tin rằng ý nghĩa trong đời sống nghệ sĩ không chỉ đến từ nơi ánh đèn rực rỡ nhất mà còn từ nơi người nghệ sĩ thực sự có thể tạo ra sự khác biệt.

Khi đến Việt Nam, tôi nhận thấy một tiềm năng tuyệt vời. Khán giả ở đây đầy đam mê, ham hiểu biết và cởi mở với những trải nghiệm mới. Các nhạc công thì tài năng và khát khao phát triển. Khi đó, và ngay cả bây giờ, vẫn còn một cơ hội hiếm có để xây dựng điều gì đó từ nền tảng - định hình bản sắc của một dàn nhạc, bồi dưỡng nó và góp phần vào đời sống văn hóa của cả một quốc gia.

Cơ hội này không dễ tìm ở những thị trường nổi bật hơn, nơi mà mọi thứ đã được định hình suốt hàng thế kỷ.

Việc ở lại Việt Nam không chỉ để chỉ huy những buổi hòa nhạc; đó là để góp phần giúp âm nhạc trở thành một phần bền vững và mang tính chuyển hóa trong cuộc sống con người nơi đây. Tôi cảm thấy những gì chúng ta đang xây dựng cùng nhau sẽ trở thành một di sản  và điều đó với tôi còn ý nghĩa hơn nhiều so với việc chỉ thêm một tên tuổi nước ngoài vào bản lý lịch.

- Tại "Điều còn mãi" và nhiều buổi hòa nhạc khác, những khoảnh khắc anh cầm gậy chỉ huy đầy đam mê khiến tôi liên tưởng đến những phù thủy trong bộ truyện nổi tiếng "Harry Potter". Ở một khía cạnh nào đó, tôi cho rằng âm nhạc và phép thuật rất gần nhau, nhạc trưởng điều khiển dàn nhạc và phù thủy điều khiển phép thuật cũng vậy. Anh nghĩ sao?

Tôi rất thích sự so sánh này dù phải thú thật rằng tôi không thực sự nghĩ mình giống một phù thủy! (cười)

Nhưng quả thực có điều gì đó kỳ diệu trong cách âm nhạc vận hành. Khác với cây đũa thần của phù thủy, cây gậy chỉ huy của tôi không tự tạo ra âm thanh. Nó chỉ truyền dẫn năng lượng và trí tưởng tượng của hơn 70 nhạc công trên sân khấu. Khi chúng tôi cùng thở, cùng thể hiện các câu nhạc, cùng cảm nhận như một, kết quả thực sự có thể giống như đang “niệm chú” lên cả khán phòng.

Âm nhạc từ lâu đã có khả năng biến đổi cảm xúc con người ngay lập tức, khiến họ rung động, được an ủi, được truyền cảm hứng. Nếu việc chỉ huy đôi khi trông có vẻ giống phép thuật thì đó chỉ vì những gì chúng tôi dàn nhạc tạo ra cùng nhau không thể được giải thích chỉ bằng cơ học hay kỹ thuật. Có một yếu tố vô hình vừa rất con người, vừa mang màu sắc siêu nhiên; và đó là lý do vì sao khán giả thường cảm nhận nó như một thứ “phép thuật”.

Olivier Ochanine chỉ huy dàn nhạc tại "Điều còn mãi" 2024: