Nhà sử học Ba Lan đắc cử tổng thống

(Dân trí) - Kết quả kiểm phiếu được công bố ngày 2/6 cho thấy ứng viên theo chủ nghĩa dân tộc Karol Nawrocki, một nhà sử học phản đối Ukraine gia nhập NATO, giành chiến thắng trong bầu cử tổng thống Ba Lan.

Theo đó, ông Nawrocki giành được 50,89% số phiếu, trong khi đối thủ theo chủ nghĩa tự do và ủng hộ EU ông Rafal Trzaskowski giành được con số sít sao 49,11%.

Đây là kết quả từ vòng bầu cử thứ hai diễn ra hôm 1/6 giờ địa phương, cho thấy rõ sự phân cực ở quốc gia thành viên của EU và NATO này.

Kết quả này sẽ khiến chính phủ trung dung gặp nhiều khó khăn khi nắm quyền tại quốc gia EU ngày càng nổi bật này, với lời cam kết của ông Nawrocki rằng: sẽ sử dụng quyền phủ quyết của tổng thống để ngăn chặn các cải cách của Thủ tướng Donald Tusk và được các lực lượng cánh hữu ở châu Âu và Mỹ hoan nghênh.

Ông Nawrocki, 42 tuổi, một nhà sử học và võ sĩ quyền Anh nghiệp dư, đã vận động tranh cử theo khẩu hiệu "Ba Lan trên hết, người Ba Lan trên hết". Trong đó, ông đưa ra những cam kết dân túy nhằm đảm bảo các chính sách kinh tế và xã hội có lợi cho người Ba Lan hơn các quốc tịch khác, bao gồm cả người tị nạn từ nước láng giềng Ukraine. 

Trong video vận động tranh cử hồi tháng 4, ông nói rằng "lợi ích xã hội trước hết phải dành cho người Ba Lan" và "công dân Ba Lan phải được ưu tiên" trong số những người xếp hàng chờ khám bác sĩ ở bệnh viện.

Đến tháng 5, ông tuyên bố Ukraine "không tỏ lòng biết ơn đối với những gì Ba Lan đã làm" và chỉ trích Tổng thống Zelensky. Ông cũng phản đối nỗ lực gia nhập NATO của Ukraine.

Và trong cuộc bầu cử lần này, ông Nawrocki được đảng Luật pháp và Công lý (PiS) cánh hữu, đảng lãnh đạo Ba Lan từ năm 2015 đến 2023, ủng hộ trong chiến dịch tranh cử. Đảng này liên minh chặt chẽ với Tổng thống sắp mãn nhiệm Andrzej Duda, nhân vật đã công khai ủng hộ ông Nawrocki, và là đối thủ lâu năm của đảng Liên minh Công dân cầm quyền.

Một cuộc thăm dò ý kiến ​​cử tri sớm được công bố vào tối 1/6 cho thấy ông Trzaskowski đang tiến tới chiến thắng trước khi kiểm phiếu cập nhật bắt đầu đảo ngược kết quả sau đó vài giờ.

Với kết quả này, ông Nawrocki sẽ kế nhiệm ông Duda, nhân vật cũng liên kết với đảng bảo thủ PiS. Trong thời gian nắm quyền, ông Duda đã trì hoãn các nỗ lực của chính phủ liên minh nhằm đảo ngược những thay đổi chính trị hóa hệ thống tư pháp do PiS đưa ra trong nhiệm kỳ 2015-2023, khiến Ba Lan lao vào cuộc chiến với EU về pháp quyền.

Thủ tướng Tusk cũng đã phải vật lộn để thực hiện các lời hứa bầu cử khác, chẳng hạn như tiến hành các cải cách để tạo điều kiện tiếp cận phá thai và cải thiện quyền của người đồng giới.

Theo một số nhà phân tích, những lời hứa chưa thực hiện này có thể khiến Thủ tướng Tusk khó tiếp tục nhiệm kỳ của mình cho đến cuộc bầu cử quốc hội tiếp theo dự kiến ​​diễn ra vào cuối năm 2027.

Theo các chuyên gia, chiến thắng của ông Nawrocki cũng được hỗ trợ bởi sự ủng hộ mạnh mẽ từ phong trào "Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại" (MAGA) tại Mỹ.

Ông Nawrocki ngưỡng mộ Tổng thống Mỹ Donald Trump và cho biết Ba Lan nên tập trung vào việc định hình, dẫn dắt mối quan hệ của châu Âu với ông Trump. Tổng thống Trump đã chào đón ông Nawrocki đến Nhà Trắng, trong khi Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem đã đến Ba Lan vào tuần trước để ủng hộ ông.

Tại cuộc gặp này, Tổng thống Mỹ đã nói ông Nawrocki sẽ thắng cử. Họ đều giơ ngón cái trong các bức ảnh do Nhà Trắng công bố.

Mỹ có khoảng 10.000 binh lính đồn trú tại Ba Lan và giới phân tích cho rằng mối quan hệ quân sự có thể sâu sắc hơn dưới thời Tổng thống Nawrocki.

Những người ủng hộ Tổng thống Nawrocki cho rằng ông sẽ khôi phục "sự bình thường" như ông Trump đã làm, và cờ MAGA thường xuất hiện tại các cuộc mít tinh của ông Nawrocki trong suốt chiến dịch tranh cử.

Ông Nawrocki cũng đã lặp lại một số ngôn từ của Tổng thống Trump về Ukraine. Mặc dù vị tổng thống đắc cử này hứa sẽ duy trì sự ủng hộ của đất nước đối với Ukraine, nhưng ông đã chỉ trích Tổng thống Zelensky, cáo buộc ông này lợi dụng các đồng minh.