Nhà nghiên cứu Đặng Hoành Loan qua đời

Nhà nghiên cứu Đặng Hoành Loan, nguyên phó viện trưởng Viện Âm nhạc, qua đời lúc 2h15 ngày 3-6 ở tuổi 82.

Thông tin do Phó viện trưởng Viện Âm nhạc Đặng Thị Hoài Thu chia sẻ với Tuổi Trẻ Online trưa cùng ngày. Hiện gia đình đang chuẩn bị lễ tang cho ông.

Nhà nghiên cứu Đặng Hoành Loan là người chỉ huy cuộc điền dã lớn nhất trong lịch sử nước ta để tìm hiểu về ca trù, cũng là người trực tiếp làm hồ sơ trình UNESCO để ghi danh nghệ thuật ca trù của Việt Nam vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Cống hiến cả đời cho âm nhạc truyền thống 

Nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa gọi nhà nghiên cứu Đặng Hoành Loan là "thầy". Sau khi tốt nghiệp đại học, Tuyết Hoa có một thời gian làm việc ở Viện Âm nhạc và ông được hướng dẫn, dìu dắt, cùng ông đi theo một số cuộc điền dã để tìm hiểu về âm nhạc truyền thống của dân tộc.

Khi nghe tin ông mất, chị "bàng hoàng, đau xót". Mai Tuyết Hoa nói với Tuổi Trẻ Online, đó là "một người tâm huyết và cống hiến cả đời cho âm nhạc dân tộc", "đi theo con đường nghiên cứu thực tế, chứ không chỉ trên giấy tờ".

Mai Tuyết Hoa kể chị vẫn nhớ câu mà ông nói: "Cuộc sống này luôn vận động, âm nhạc truyền thống hay dân gian cũng thế".

"Bác mong muốn âm nhạc truyền thống Việt Nam được bảo tồn một cách đúng nhất và không bị lai căng. Tuy nhiên bác rất tân tiến, không bảo thủ và phân biệt rất rõ giữa bảo tồn và phát huy, khuyến khích lớp trẻ phát huy di sản đồ sộ của ông cha", nghệ sĩ nói thêm.

Trong cuộc đời làm nghiên cứu của mình, không chỉ là một trong những người có công lớn đưa ca trù vào danh sách di sản phi vật thể của nhân loại, ông Đặng Hoành Loan còn có nhiều công trình đáng chú ý về hát then, cải lương… "Nghiên cứu nào của bác cũng giá trị, có tính tham khảo cao", Mai Tuyết Hoa đánh giá.

Lãng tử trên địa hạt nghiên cứu

Nghiên cứu nhạc truyền thống Việt Nam từ thực tiễn điền dã xuất bản năm ngoái là công trình nghiên cứu cuối cùng của nhà nghiên cứu Đặng Hoành Loan.

Trong lời giới thiệu cuốn sách, TS Phạm Minh Hương, viện trưởng Viện Âm nhạc, gọi ông là "người nhạc sĩ lãng tử với cuộc chơi những con chữ".

Trong ký ức của chị Hương, nhà nghiên cứu Đặng Hoành Loan là một người "vui vẻ, phóng khoáng, tốt bụng, chân tình và cũng hết sức nhiệt huyết, giỏi giang, nghiêm túc trong công việc".

Theo lời kể của chị, thời thanh niên sôi nổi, "chú Loan" yêu sáng tác, thích phiêu du, bay nhảy để viết nhạc, dàn dựng các chương trình biểu diễn.

Nhưng từ khi được giao làm quản lý, ông đã phải bỏ qua những sở thích cá nhân để toàn tâm toàn ý với sự phát triển của viện.

Cũng từ đó công việc viết lách, nghiên cứu âm nhạc truyền thống đã "đeo bám ông tới tận bây giờ, khi ông đã ngoài 80 tuổi".

Tưởng chừng khi về hưu, ông sẽ quay lại với đam mê "vê nốt nhạc" của mình nhưng ông vẫn say sưa nghiên cứu, miệt mài với những trang viết như cái nghiệp khó bỏ.

Lãng du trên địa hạt nghiên cứu, ông đã cho ra lò nhiều đứa con tinh thần giá trị. "Mỗi con chữ đều được chắt lọc từ những quán hát, học hỏi, trải nghiệm của ông sau gần nửa thế kỷ sưu tầm, điền dã trên quê hương".

Cũng trong cuốn sách mang tính tổng kết cho đời nghiên cứu của mình, nhà nghiên cứu Đặng Hoành Loan tự bạch ông muốn gửi đến "những suy nghĩ rất riêng tư và tình yêu tha thiết với âm nhạc truyền thống Việt Nam". 

Theo ông, nền âm nhạc đó "đã góp vào văn hóa nhân loại một nhạc ngữ giàu sức biểu cảm và hàm chứa dung lượng văn hóa cao, phản ánh chân thực tâm tư, tình cảm của người Việt Nam suốt trường kỳ lịch sử".