Nguy cơ đột quỵ bởi lạm dụng thuốc tránh thai

ThS.BS Nguyễn Hải Linh, Khoa Đột quỵ não, Bệnh viện 108, cho biết có nhiều nguyên nhân dẫn tới huyết khối xoang tĩnh mạch sọ, như bệnh nhân mắc bệnh lý tăng đông, bệnh lý về máu, hoặc chất lượng tiểu cầu giảm. Ngoài ra, một số nguyên nhân khác là viêm nhiễm ác tính kéo dài, đang mang thai.
"Ở những bệnh nhân này, chúng tôi đã khảo sát những nguyên nhân kia không có, nên có thể khẳng định người bệnh đột quỵ do lạm dụng thuốc tránh thai", bác sĩ nói, thêm rằng uống thuốc tránh thai kéo dài sẽ tăng nguy cơ hình thành huyết khối, dẫn tới đột quỵ não, do các hormone trong thuốc này. Do triệu chứng chủ yếu là đau đầu, nên người bệnh càng chủ quan không thăm khám.
Cơ chế gây huyết khối của thuốc tránh thai
ThS.BS Đinh Trung Hiếu, Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết thuốc tránh thai có hiệu quả và giá trị không thể phủ nhận đối với cộng đồng. Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc tránh thai cũng tiềm ẩn tăng nguy cơ huyết khối, cần sử dụng đúng cách để tránh biến chứng.
Một nghiên cứu từ Iran (2024), cho thấy hơn 50% phụ nữ bị huyết khối tĩnh mạch não có tiền sử sử dụng thuốc tránh thai, trong đó 70% dùng thuốc thế hệ 2. Một phân tích tổng hợp năm 2015 cũng chỉ ra rằng, nguy cơ huyết khối tĩnh mạch não ở người dùng thuốc tránh thai cao gấp 7,59 lần so với người không sử dụng.
Thành phần estrogen trong thuốc tránh thai có thể kích hoạt quá trình đông máu thông qua việc tăng nồng độ fibrinogen và prothrombin - những yếu tố thúc đẩy hình thành cục máu đông. Đồng thời, estrogen cũng làm giảm protein S, một chất ức chế đông máu tự nhiên của cơ thể. Đối với những người mang đột biến gen Factor V Leiden, nguy cơ huyết khối khi dùng thuốc tránh thai có thể tăng gấp 20-30 lần.
Phụ nữ dưới 35 tuổi, hút thuốc lá, thừa cân hoặc có tiền sử huyết khối, đột quỵ cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng thuốc tránh thai. Nếu có ý định sử dụng thuốc tránh thai hàng tháng dài hạn, phụ nữ nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám, làm xét nghiệm cần thiết và được tư vấn cách dùng an toàn, hiệu quả. Không tự ý sử dụng hoặc kéo dài thời gian uống thuốc khi chưa có chỉ định chuyên môn.
Trong quá trình sử dụng, nếu thấy có biểu hiện bất thường như đau đầu với mức độ tăng dần, đau tăng về đêm, uống thuốc giảm đau không đỡ, đặc biệt nếu xuất hiện các cơn giật cơ bất thường hoặc ý thức không tỉnh táo thì cần đến khám ngay tại các cơ sở y tế. Trong quá trình thăm khám, chú ý cung cấp thông tin đầy đủ về loại thuốc, thời gian đã sử dụng.
Bên cạnh viên thuốc tránh thai, chị em có thể cân nhắc các biện pháp như: Đặt vòng tránh thai (IUD), cấy que tránh thai, miếng dán tránh thai, bao cao dsu hay triệt sản đối với người không còn nhu cầu sinh con.
Lê Nga