Nguồn cơn leo thang ‘khẩu chiến’ giữa ông Trump và giới chức Nga

Cuộc "khẩu chiến" giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và các quan chức Nga đang diễn ra ác liệt, trong bối cảnh ông Trump thất vọng vì việc chấm dứt xung đột ở Ukraine không đạt tiến triển.

Theo The Hill, trong những ngày gần đây, người đứng đầu Mỹ đã đăng bài trên mạng xã hội cảnh báo Tổng thống Nga Putin "đang đùa với lửa" khi các lực lượng Moscow tiếp tục không kích các thành phố của Ukraine. Đáp lại, Moscow cho rằng ông Trump bị quá tải cảm xúc, đồng thời khuyến cáo kết quả tồi tệ nhất sẽ là Thế chiến III. 

Sau khi ông Trump thay đổi giọng điệu, các nhà lập pháp thuộc hai chính đảng Dân chủ lẫn Cộng hòa của Mỹ đã thúc giục tổng thống có lập trường cứng rắn hơn và thông qua lệnh trừng phạt mới chống Nga. Song, các chuyên gia tin vẫn chưa rõ liệu ông Trump có hành động phù hợp với lời lẽ mạnh mẽ hơn của mình hay không. 

Hôm 28/5, khi được các nhà báo hỏi ông có nghĩ Tổng thống Nga thực sự muốn chấm dứt xung đột ở Ukraine hay không, lãnh đạo Nhà Trắng đáp: "Chúng tôi sẽ tìm hiểu xem liệu ông Putin có đang lợi dụng Mỹ không. Nếu có, chúng tôi sẽ phản ứng khác một chút. Sẽ mất khoảng 1,5 tuần tới 2 tuần... Họ có vẻ muốn làm gì đó, nhưng tới khi văn bản được ký kết, tôi mới có thể kể với các bạn. Hiện tôi chỉ có thể nói điều này, đó là tôi rất thất vọng về những gì đã xảy ra trong vài đêm vừa qua. Vẫn có nhiều người chết trong khi đàm phán đang diễn ra". 

Khi tranh cử Tổng thống Mỹ năm 2024, ông Trump cam kết sẽ chấm dứt cuộc xung đột Nga - Ukraine một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, việc đạt được một thỏa thuận hòa bình khó hơn nhiều so với dự kiến. Những tháng gần đây, ông Trump đã chỉ trích cả tổng thống Nga lẫn Ukraine. 

Các trợ lý của Tổng thống Trump đã gặp riêng rẽ các quan chức của Ukraine và Nga vào hồi đầu tháng này. Các đại diện của Moscow và Kiev cũng có cuộc đối thoại trực tiếp lần đầu tiên kể từ khi xung đột giữa hai nước láng giềng bùng phát hồi tháng 2/2022. Các nhà lãnh đạo Ukraine tuyên bố sẽ ủng hộ ngừng bắn trong 30 ngày, nhưng Nga đã từ chối với lý do điều đó chỉ hỗ trợ và tăng cường năng lực quân sự cho Kiev. 

Trong những ngày gần đây, cơn thịnh nộ của ông Trump chủ yếu hướng về Tổng thống Nga Putin. Sự kiên nhẫn của ông dường như đang cạn kiệt khi Nga liên tiếp không kích các thành phố của Ukraine giữa lúc Mỹ cố thúc đẩy sự hòa hoãn.

Hôm 27/5, ông Trump khẳng định bản thân là lý do để nhiều điều thực sự tồi tệ không xảy ra với Nga. Tuyên bố này được đưa ra 2 ngày sau khi nhà lãnh đạo Mỹ cho rằng ông Putin không cần phải khiến nhiều người thiệt mạng như vậy. 

Cảm nhận được sự thất vọng công khai của ông Trump với Nga, các nghị sĩ ở cả hai đảng của Mỹ đã thúc giục Tổng thống có lập trường cứng rắn hơn với Moscow. Theo Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Chuck Grassley, ông Trump nên có "hành động quyết đoán" đối với Tổng thống Putin giống như khi ông cắt giảm các khoản tài trợ của liên bang cho Đại học Harvard.

Trong khi các nghị sĩ và nhiều nhà lãnh đạo nước ngoài đang chờ xem liệu lời nói cứng rắn của ông Trump với ông Putin có biến thành hành động hay không, Tổng thống Mỹ tỏ ý ông có thể phải gặp mặt trực tiếp nhà lãnh đạo Nga để đạt tiến triển. Ông Trump cũng nhiều lần đề cập tới một hội nghị thượng đỉnh trực tiếp tiềm năng với Tổng thống Nga Putin vào mùa hè này, dù thời gian và địa điểm của bất kỳ cuộc họp nào như vậy vẫn chưa được xác định. Các chuyên gia cảnh báo, điều này sẽ có lợi cho ông Putin nếu Mỹ tiếp tục chờ đợi thời cơ.