Nguồn cải cách tiền lương còn dư 350.735 tỷ đồng, nhiều nơi chi chưa đúng

Kiểm toán nhà nước cho biết, đến năm 2025, nguồn cải cách tiền lương năm 2023 chuyển sang 2024 vẫn còn dư 350.735 tỷ đồng.

Báo cáo kiểm toán quyết toán Ngân sách nhà nước năm 2023 do Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn trình Quốc hội chiều 16/5 cho thấy, tổng chi chuyển nguồn 1.239.242 tỷ đồng, bằng 39% tổng chi NSNN. Cơ quan này đánh giá, tuy tỷ lệ chi chuyển nguồn trên tổng chi NSNN đã giảm 0,6% so với năm trước, nhưng vẫn tăng về số tuyệt đối.

Nếu loại trừ nguồn thực hiện chính sách tiền lương , phụ cấp, trợ cấp và các khoản tính theo tiền lương cơ sở, bảo trợ xã hội, nguồn tăng thu, tiết kiệm chi thì số chuyển nguồn năm 2023 sang 2024 tăng 47.656 tỷ đồng so với năm 2022.

Ngoài ra, qua kiểm toán cho thấy, có 19/56 địa phương chuyển nguồn sai hơn 3.484 tỷ đồng, 8/56 địa phương chuyển nguồn thiếu 343,63 tỷ đồng; có địa phương chi chuyển nguồn kéo dài qua nhiều năm hoặc sai mục lục ngân sách

Về nguồn thực hiện chính sách cải cách tiền lương , cơ quan kiểm toán cho biết, qua tổng hợp nguồn kinh phí cải cách tiền lương cho thấy, số dư lũy kế nguồn này tăng nhanh qua các năm (năm 2021 là 262.974 tỷ đồng, năm 2022 là 432.350 tỷ đồng, năm 2023 là 536.394 tỷ đồng).

Theo quy định hiện hành, việc tạo lập nguồn cải cách tiền lương từ 70% tăng thu ngân sách địa phương so với dự toán; 50% tăng thu ngân sách địa phương dự toán năm hiện hành so với dự toán năm trước liền kề; 40% thu sự nghiệp, 35% thu viện phí…

Tổng Kiểm toán cho rằng, việc phải sử dụng 70% từ nguồn tăng thu ngân sách địa phương so với dự toán để tạo nguồn cải cách tiền lương song dự toán thu lại có xu hướng lập không sát khả năng thực tế, dẫn tới số tăng thu cao, nhưng chủ yếu lại sử dụng cho cải cách tiền lương. Trong khi đó, nhiều nhiệm vụ chi cần thiết, cấp bách khác, như: chi đầu tư phát triển, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo... lại thiếu nguồn để chi.

Tổng kinh phí cải cách tiền lương đã sử dụng 185.659 tỷ đồng

Về sử dụng theo các nghị quyết của Quốc hội về dự toán NSNN năm 2024, 2025 cho thấy, tổng kinh phí cải cách tiền lương đã sử dụng là 185.659 tỷ đồng.

Như vậy, cơ quan kiểm toán cho biết, đến năm 2025 nguồn cải cách tiền lương năm 2023 chuyển sang 2024 vẫn còn dư 350.735 tỷ đồng.

Kết quả kiểm toán tại các địa phương cho thấy, một số địa phương chưa trích lập đủ hoặc xác định nguồn cải cách tiền lương chưa đúng quy định 3.528 tỷ đồng; việc theo dõi, quản lý nguồn cải cách tiền lương chưa phù hợp 3.715 tỷ đồng.

Có 18 địa phương sử dụng nguồn cải cách tiền lương chi đầu tư, chi thường xuyên hoặc các nhiệm vụ khác không đúng quy định 1.389 tỷ đồng.

Cũng theo cơ quan kiểm toán, một số địa phương chưa rà soát hết nguồn lực khi xác định nhu cầu, dẫn đến trong năm ngân sách trung ương bổ sung song cuối năm vẫn còn dư nguồn cải cách tiền lương.

Bên cạnh đó, có 6 địa phương Kiểm toán nhà nước xác định lại nguồn cải cách tiền lương đến ngày 31/12/2023 cao hơn số Bộ Tài chính thông báo thẩm định.

Kiểm toán nhà nước đề nghị Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính , các bộ, cơ quan trung ương, địa phương, đơn vị được kiểm toán thực hiện đầy đủ, kịp thời các kết luận, kiến nghị kiểm toán.

Trong đó, kiến nghị xử lý tăng thu, giảm chi NSNN của Kiểm toán nhà nước đối với niên độ ngân sách 2023 là 16.073 tỷ đồng; xử lý khác 15.464 tỷ đồng; sửa đổi hoàn thiện cơ chế chính sách của 177 văn bản.