Người phụ nữ có thể phá hỏng 'dự luật to lớn đẹp đẽ' của ông Trump

Một phụ nữ ít được cử tri Mỹ biết tới nhưng đóng vai trò như "trọng tài của Thượng viện", có thể bác bỏ "dự luật to lớn, đẹp đẽ" của Tổng thống Donald Trump.

Đảng Cộng hòa Mỹ đang kêu gọi sa thải Cố vấn nghị sự của Thượng viện Elizabeth MacDonough sau khi bà phản đối một số phần trong dự luật thuế, chi tiêu và chính sách của Tổng thống Donald Trump. 

Văn bản dày 1.000 trang được người đứng đầu Mỹ gọi là "dự luật to lớn, đẹp đẽ" sẽ cắt giảm chi tiêu và gia hạn cắt giảm thuế. Tuy nhiên, bà MacDonough, chuyên gia luật hàng đầu của Thượng viện Mỹ cho rằng, một số điều khoản nhất định của dự luật đã vi phạm các quy tắc của cơ quan lập pháp này, khiến Quốc hội khó có thể thông qua dự luật trước ngày 4/7, hạn chót do Tổng thống Trump đặt ra. 

Hiện nay, một số nghị sĩ đảng Cộng hòa kêu gọi Thượng viện phớt lờ các khuyến nghị của bà MacDonough hoặc sa thải vị cố vấn này. 

Dự luật "to lớn, đẹp đẽ" gồm những gì?

Đầu tháng này, Hạ viện Mỹ đã thông qua một dự luật chi tiêu lớn, bao gồm cắt giảm chi tiêu cho chương trình bảo hiểm y tế dành cho người có thu nhập thấp (Medicaid), cải cách chương trình hỗ trợ thực phẩm SNAP và một biện pháp ngừng đánh thuế đối với tiền boa và tiền làm thêm giờ. 

Văn bản này sau đó được chuyển lên Thượng viện Mỹ, nơi cả đảng Cộng hòa lẫn đảng Dân chủ đều muốn có sự điều chỉnh. Trong những tuần gần đây, Thượng viện đã thảo luận về các sửa đổi và viết một phiên bản mới của dự luật. 

Các nhà lập pháp hiện chạy đua với thời gian để chuyển dự luật tới bàn làm việc của Tổng thống Trump trước ngày 4/7. Đảng Cộng hòa hiện nắm đa số ở cả Hạ viện lẫn Thượng viện, nên việc thông qua luật sẽ dễ dàng hơn. Tuy nhiên, các lãnh đạo cả hai viện thuộc Quốc hội Mỹ đã phải cố gắng để đi tới nhất trí một số điều khoản, đặc biệt về chương trình xã hội như Medicaid.  

Vai trò quan trọng của cố vấn Elizabeth MacDonough

Trong hệ thống nghị viện của Mỹ, cố vấn nghị sự của Thượng viện là cố vấn phi đảng phái về các vấn đề thủ tục, diễn giải các quy tắc của Thượng viện và hoạt động lập pháp. Người này không do các cử tri bầu, mà được Thượng viện thuê và có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quá trình làm việc của cơ quan lập pháp diễn ra suôn sẻ và tuân thủ các quy tắc. Trong khi đó, các thượng nghị sĩ có trách nhiệm lập pháp, gồm tranh luận, bỏ phiếu cho các dự luật và đại diện cho cử tri của họ. 

Bà MacDonough được cựu Thượng nghị sĩ Dân chủ Harry Reid bổ nhiệm vào năm 2012, là nữ cố vấn nghị sự đầu tiên của Thượng viện. Trước đó, bà có thâm niên 25 năm là nhân viên Thượng viện và từng làm việc cho Bộ Tư pháp. 

Năm 2021, nhiều nhà lập pháp Dân chủ đã kêu gọi Thượng viện sa thải bà MacDonough khi bà tuyên bố mức tăng lương tối thiểu không thể đưa vào dự luật chính sách vào thời điểm đó. 

Trước bà MacDonough, một số cố vấn nghị sự của Thượng viện đã bị sa thải. Năm 2001, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện khi đó đã cách chức cố vấn Robert Dove, sau khi một trong những quyết định của ông Dove về một dự luật gây tranh cãi khiến đảng Cộng hòa tức giận.

Quan điểm của bà MacDonough về dự luật của ông Trump

Theo bà MacDonough, một số điều khoản do các thượng nghị sĩ Cộng hòa đề xuất trong dự luật đã vi phạm Quy tắc Bird. Quy tắc được Thượng viện thông qua từ năm 1985 này nêu rõ không thể đưa thêm các điều khoản không liên quan vào các dự luật "hòa giải". 

Dự luật ngân sách là dự luật hòa giải, nghĩa là không cần đa số phiếu áp đảo (60 phiếu) để được Thượng viện phê chuẩn. Theo Quy tắc Bird, các dự luật hòa giải chỉ cho chính phủ cách chi tiêu, thay vì ban hành chính sách. 

Nhờ những quy tắc như vậy, đảng Cộng hòa có thể tránh sự phản đối kéo dài của đảng Dân chủ đối với dự luật và thông qua văn bản với đa số phiếu tối thiểu.

Tuy nhiên, khi xem xét văn bản, bà MacDonough đã phát hiện một số chỗ trong dự luật hòa giải cố gắng thay đổi chính sách. Trong số các điều khoản bị cố vấn này phản đối có một điều khoản sẽ giới hạn khả năng của các tiểu bang trong việc thu thêm tiền tài trợ Medicaid. 

Đảng Cộng hòa nói gì?

Một số thành viên đảng Cộng hòa như Thượng nghị sĩ bang Alabama Tommy Tuberville không hài lòng với quyết định của bà MacDonough và đã kêu gọi sa thải nữ cố vấn này. 

Trong một bài đăng trên mạng xã hội X, ông Tuberville viết: "Chiến thắng áp đảo của Tổng thống Trump là sự ủy nhiệm của 77 triệu dân Mỹ. Dự luật to lớn, đẹp đẽ đã thực hiện sự ủy nhiệm đó. Bà MacDonough đang cố làm suy yếu trọng trách của tổng thống và nên bị cách chức". 

Thượng nghị sĩ bang Kansas Roger Marshall thúc giục đảng của ông thông qua nghị quyết giới hạn nhiệm kỳ của cố vấn nghị sự MacDonough. Trong khi đó, Thượng nghị sĩ bang Texas John Cornyn quả quyết, đảng Cộng hòa không nên để "một nhân viên Thượng viện không qua bầu cử" ngăn đảng phê chuẩn dự luật.