Người phụ nữ Anh đột ngột nói giọng Italy sau đột quỵ

The Conversation hồi giữa tháng 10 cho biết đây là biểu hiện của Hội chứng giọng nước ngoài, một rối loạn não hiếm gặp. Theo đó, vào tháng 5/2024, gia đình phát hiện bà Bryden bất động trên giường, mặt xệ bên phải và mất khả năng nói. Các bác sĩ tại Bệnh viện Highbury, Bắc London, chẩn đoán bà bị đột quỵ do một cấu trúc hiếm ở cổ có tên "mạng lưới động mạch cảnh" làm gián đoạn dòng máu lên não. Sau ca phẫu thuật vào tháng 8, bà tỉnh lại và có thể giao tiếp.

Tuy nhiên, các nhân viên y tế nhận thấy điều kỳ lạ trong giọng nói của bà. "Họ hỏi tôi có nói giọng Italy trước đó không và nhận xét giọng tôi rất nặng", bà Bryden, một cố vấn dịch vụ khách hàng đã nghỉ hưu, kể lại. Bà khẳng định gia đình mình gốc Jamaica, bà luôn sống ở London và chưa từng học tiếng Italy. Bà còn vô thức dùng những từ như "mamma mia" hay "bambino" khi trò chuyện. Chuyên gia trị liệu ngôn ngữ kết luận bà mắc Hội chứng giọng nước ngoài (FAS).

Hội chứng giọng nước ngoài là một rối loạn lời nói vận động cực kỳ hiếm gặp, khiến cách một người phát âm đột ngột thay đổi, nghe như họ nói giọng của một quốc gia khác. Thực chất, đây không phải là việc bệnh nhân thực sự "nói" một giọng mới, mà là hậu quả của tổn thương não ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát nhịp điệu, cao độ và cách nhấn âm.

Nguyên nhân phổ biến nhất là tổn thương cấu trúc não, đặc biệt là ở thùy trán bên trái, nơi chứa vùng Broca điều khiển cơ chế nói. Một nghiên cứu năm 2019 trên 112 bệnh nhân cho thấy 70% trường hợp là hậu quả của đột quỵ. Các nguyên nhân khác bao gồm chấn thương sọ não, u não, hoặc bệnh đa xơ cứng. Ngoài ra, một số trường hợp không liên quan tổn thương não mà có thể xuất phát từ rối loạn tâm lý, gọi là FAS chức năng.

Trên thế giới từng ghi nhận vài trăm ca tương tự. Một người đàn ông Mỹ mắc ung thư tuyến tiền liệt di căn cũng đột ngột nói giọng Ireland không kiểm soát. Ca sĩ George Michael từng nói giọng vùng West Country (Anh) trong thời gian ngắn sau khi tỉnh dậy từ cơn hôn mê năm 2011.

Hội chứng này gây ảnh hưởng tâm lý nghiêm trọng. Bà Bryden cảm thấy mất đi bản sắc của chính mình. "Tôi không còn biết mình là ai. Ngay cả tiếng cười cũng khác. Mọi người không gặp được con người ban đầu của tôi nữa", bà chia sẻ.

Tác động xã hội của hội chứng cũng rất lớn. Năm 1947, một phụ nữ Na Uy sau chấn thương đầu trong Thế chiến II bắt đầu nói giọng Đức. Điều này khiến bà bị cộng đồng xa lánh và từ chối phục vụ trong các cửa hàng ở thời hậu chiến.

Hiện không có phương pháp điều trị dứt điểm. Bệnh nhân thường phải trải qua trị liệu ngôn ngữ chuyên sâu để học lại cách cử động môi, hàm khi phát âm, kết hợp tư vấn tâm lý để thích ứng với sự thay đổi.

Bình Minh (Theo BBC, Cleveland Clinic, The Conversation)