Người Nhật xếp hàng dưới mưa để mua gạo giá rẻ

Giữa lúc giá gạo tăng gấp đôi chỉ sau một năm, chính phủ Nhật Bản đã tung gạo dự trữ ra thị trường với mức giá chưa từng có, khiến người dân đổ xô xếp hàng mua mỗi ngày.

Hàng dài người dân xếp hàng mua gạo dự trữ giá rẻ từ chính phủ Nhật Bản. Ảnh: Reuters.

Trước làn sóng người tiêu dùng xếp hàng dài để mua gạo giá rẻ được phân phối qua một số nhà bán lẻ từ cuối tuần qua, Bộ trưởng Nông nghiệp Nhật Bản hôm 3/6 khẳng định chính phủ sẵn sàng tung thêm lượng gạo dự trữ ra thị trường nhằm đáp ứng nhu cầu, Reuters đưa tin.

Tuần trước, chính phủ Nhật đã bắt đầu bán trực tiếp gạo dự trữ cho các nhà bán lẻ, với mục tiêu đưa giá mỗi túi 5 kg xuống khoảng 2.000 yen (tương đương 14 USD) - chưa đến một nửa mức giá trung bình hiện nay. Ngay cuối tuần qua, những túi gạo đầu tiên đã xuất hiện trên kệ của các siêu thị lớn như Ito-Yokado và Aeon, khiến hàng trăm người xếp hàng suốt nhiều giờ dưới mưa, dù mỗi hộ chỉ được mua giới hạn một túi. Giá gạo đã tăng gấp đôi so với năm ngoái, một phần do thời tiết nắng nóng cực đoan ảnh hưởng đến sản lượng, khiến vấn đề lạm phát giá lương thực trở thành mối lo lớn đối với cả cử tri lẫn giới hoạch định chính sách, đặc biệt trong bối cảnh Nhật Bản chuẩn bị bước vào hai cuộc bầu cử quan trọng: bầu cử Hội đồng thành phố Tokyo ngày 22/6 và bầu cử Thượng viện vào tháng 7 tới. “Tôi chưa từng nghĩ giá gạo dự trữ lại có thể rẻ đến vậy”, bà Kazumi Uchida, 75 tuổi, chia sẻ khi đang đứng xếp hàng trước một siêu thị Ito-Yokado tại Tokyo vào một ngày mưa. “Tôi sắp hết gạo nên đã chuyển sang ăn nhiều bánh mì và mì hơn”. Giá gạo tại siêu thị trong tuần kết thúc vào ngày 25/5 cũng đã lần đầu tiên giảm sau 3 tuần liên tiếp tăng, nhưng mức giảm chỉ khoảng 25 yen, xuống còn trung bình 4.260 yen cho mỗi túi 5 kg. Điều này cho thấy hiệu quả hạn chế từ hệ thống phân phối gạo dự trữ cũ vốn thông qua nhiều tầng lớp trung gian. Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi - người mới nhậm chức ngày 21/5, đã bãi bỏ hệ thống đấu giá cũ, và cho biết chính phủ có thể xem xét mua lại gạo từ các nhà buôn đã tham gia đấu giá từ tháng 3 đến nay, nhằm đưa thêm lượng lớn gạo ra thị trường với mức giá hợp lý hơn. Ông một lần nữa khẳng định chính phủ sẵn sàng xả toàn bộ kho gạo dự trữ nếu cần thiết. “Nếu để giá gạo nội địa tiếp tục cao, kệ hàng sẽ tràn ngập gạo nhập khẩu”, ông nói. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ việc tung ra gạo dự trữ với giá rẻ sẽ ảnh hưởng như thế nào đến giá các loại gạo thương hiệu đơn lẻ hay các sản phẩm cao cấp khác. Dự báo sản lượng gạo nội địa sẽ tăng trở lại vào vụ thu hoạch năm 2025. Trong khi giá gạo trong nước leo thang, nhu cầu đối với gạo nhập khẩu, dù vẫn chịu mức thuế cao để bảo vệ nông dân trồng lúa trong nước, cũng đang tăng mạnh, vượt cả hạn ngạch miễn thuế "tiếp cận tối thiểu" mà Nhật Bản áp dụng theo cam kết thương mại. Số liệu cho thấy lượng gạo nhập khẩu tư nhân đã tăng gấp 4 lần trong 11 tháng đầu của năm tài khóa 2024, lên gần 1.500 tấn. (Năm tài khóa Nhật Bản tính từ tháng 4 năm trước đến tháng 3 năm sau). Dữ liệu chính thức mới nhất chưa được công bố, nhưng theo Japan Agricultural News, riêng trong tháng 4, lượng gạo nhập khẩu tư nhân đã tăng vọt lên hơn 6.800 tấn.Lý giải vận mệnh của các nền kinh tếMục Thế giới giới thiệu cuốn “Quốc gia thăng trầm: Lý giải vận mệnh của các nền kinh tế” được NXB Thế giới cho ra mắt vào năm 2018. Tác phẩm làm rõ sự phát triển và đi xuống của nền kinh tế thế giới từ cuối thập niên 1990 đến đầu những năm 2000. Cuốn sách vạch ra 10 quy luật để nhận diện về chu kỳ kinh tế dẫn đến vận mệnh tăng trưởng hay suy thoái của một quốc gia.> Độc giả có thể xem thêm tại đây.