Người dân TP.HCM có nên mua xe máy xăng lúc này?

Gần đây, Trung tâm Quản lý giao thông công cộng (Sở Xây dựng TP.HCM) công bố báo cáo tóm tắt đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông thành phố, trong đó có đề xuất thí điểm thiết lập vùng phát thải thấp tại khu vực trung tâm vào năm 2026.

Trước thông tin này, nhiều người băn khoăn liệu ở thời điểm này có nên mua xe xăng, đặc biệt là các mẫu xe 2 bánh chạy nhiên liệu hóa thạch hay không.

Không cấm hoàn toàn xe xăng

Trong đề án kiểm soát khí thải nói trên, việc áp dụng sẽ diễn ra theo lộ trình nhiều giai đoạn. Xe xăng không bị cấm ngay và cũng không hoàn toàn bị cấm lưu thông vào khu vực trung tâm TP.HCM.

Cụ thể, từ năm 2026, xe máy kinh doanh dịch vụ không đạt chuẩn Euro 2 và ôtô thương mại không đạt chuẩn Euro 4 là nhóm sẽ bị hạn chế lưu thông vào các vùng phát thải thấp (LEZ) ở TP.HCM. Các xe đáp ứng chuẩn khí thải theo quy định vẫn lưu thông bình thường.

Xe máy xăng sẽ không bị cấm hoàn toàn tại trung tâm TP.HCM trong vài năm tới. Ảnh minh họa: Thế Bằng.

Đến giai đoạn 2027-2032, quy định này mở rộng dần sang toàn bộ xe máy dưới chuẩn Euro 2 cũng như ôtô dưới chuẩn Euro 4. Đề án cũng dự kiến nâng mức chuẩn khí thải từ sau năm 2032, đồng thời mở rộng phạm vi LEZ ra toàn bộ khu vực vành đai 1.

Riêng tại Cần Giờ và đặc khu Côn Đảo, lợi thế về tính biệt lập của 2 khu vực này là tiền đề để TP.HCM đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xanh.

Từ đầu tháng 7/2026, hai khu vực này sẽ bắt đầu áp dụng kiểm soát khí thải, hướng đến mục tiêu 100% phương tiện đạt chuẩn khí thải vào năm 2030. Trong đó, toàn bộ taxi là xe điện và trên 50% xe máy xăng sẽ được thay thế bằng xe máy điện.

Sau năm 2030, toàn bộ phương tiện chạy xăng ở 2 khu vực này của TP.HCM dự kiến chuyển đổi sang điện, kết hợp mạng lưới vận tải công cộng bằng xe buýt điện để phục vụ ít nhất 40% nhu cầu đi lại của người dân và du khách.

Xe xăng vẫn là một lựa chọn phù hợp

Nhìn chung, đề án kiểm soát khí thải của TP.HCM hướng đến giảm dần phương tiện gây ô nhiểm do không đạt chuẩn khí thải theo quy định. Kế hoạch này không loại bỏ hoàn toàn xe máy xăng, cũng không cấm đột ngột loại phương tiện phổ biến hàng đầu Việt Nam nhằm giúp người dân, doanh nghiệp có thời gian thích ứng.

Trên thực tế, toàn bộ môtô, xe gắn máy và ôtô được sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam hoặc nhập khẩu đều đã phải đáp ứng chuẩn khí thải Euro 2 từ ngày 1/7/2007, theo nội dung Quyết định 249 được Thủ tướng Chính phủ ban hành vào năm 2005.

Quyết định 49/2011 của Thủ tướng Chính phủ cũng đã quy định từ đầu năm 2017, các xe môtô, xe gắn máy sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam và nhập khẩu mới phải đạt chuẩn khí thải Euro 3. Từ thời điểm này, ôtô tại Việt Nam đã phải đáp ứng chuẩn khí thải Euro 4.

Gần như toàn bộ xe máy chạy xăng mới ở Việt Nam đều đã đáp ứng chuẩn khí thải lưu thông vào LEZ, dự kiến thiết lập tại TP.HCM từ năm tới. Ảnh minh họa: Phúc Hậu.

Gần đây, Quyết định 16/2019 do Thủ tướng ban hành cũng đã buộc tất cả ôtô con dưới 9 chỗ ngồi sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam hoặc nhập khẩu mới phải đạt chuẩn khí thải Euro 5.

Do đó, phần lớn xe máy xăng trên thị trường Việt ở thời điểm hiện tại đều đã đáp ứng chuẩn khí thải Euro 3. Nếu mua mới, khách hàng hoàn toàn có thể sử dụng các xe này ít nhất đến năm 2032 - thời điểm TP.HCM dự kiến nâng chuẩn khí thải xe máy, ôtô đủ điều kiện lưu thông vào LEZ.

Nhìn chung, xe máy xăng vẫn là một lựa chọn phù hợp với khách hàng TP.HCM ở thời điểm hiện tại. Các quy định hạn chế dự kiến triển khai chủ yếu nhắm đến các mẫu xe cũ, không đáp ứng chuẩn khí thải theo quy định, đồng thời được triển khai theo lộ trình nhiều giai đoạn để người dùng có thời gian chuyển đổi xăng-điện khi có nhu cầu.

Kết thúc nửa đầu năm, doanh số xe máy tại Việt Nam của 5 thành viên VAMM đạt 1,284 triệu chiếc. Các thành viên VAMM bao gồm Honda Việt Nam, Piaggio Việt Nam, Việt Nam Suzuki, SYM Việt Nam và Yamaha Motor Việt Nam.

Trong nhóm này, Honda và Yamaha là những hãng có cung cấp xe 2 bánh chạy điện. Danh mục sản phẩm hiện tại của Piaggio, Suzuki và SYM chưa có xe máy điện.