Ngôn ngữ bí mật của truyện tranh

Lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam, hai tác phẩm lý luận kinh điển "Giải mã truyện tranh" và "Sáng tác truyện tranh" của Scott McCloud đã mở ra góc nhìn mới về nghệ thuật kể chuyện bằng hình.

Tại buổi ra mắt hai cuốn sách Giải mã truyện tranh (tựa tiếng Anh: Understanding Comics) và Sáng tác truyện tranh (tựa tiếng Anh: Making Comics) ngày 7/6, những họa sĩ sáng tác truyện tranh lẫn độc giả đều cho rằng đây không chỉ là sách mà còn là cẩm nang gối đầu giường cho bất kỳ ai muốn kể chuyện bằng hình ảnh.

Thay vì trình bày bằng những dòng lý thuyết khô khan, cuốn sách sử dụng hình ảnh, khung tranh, bóng thoại để truyền tải kiến thức về cấu trúc, lịch sử, ngôn ngữ hình ảnh và sức mạnh biểu đạt đặc biệt của truyện tranh.

Sách Giải mã truyện tranh và Sáng tác truyện tranh. Ảnh: Du Bút Books.

Họa sĩ Thành Phong, người hiệu đính bản dịch Sáng tác truyện tranh, cho rằng cuốn sách không chỉ dành cho họa sĩ mà còn hữu ích với biên tập viên, giáo viên mỹ thuật, nhà làm phim hoạt hình và bất kỳ ai quan tâm đến ngôn ngữ hình ảnh.

“Ai bước vào cũng sáng tác bằng bản năng nhưng để làm tốt, bạn cần hiểu lý do đằng sau từng nét vẽ. Vì sao người ta vẽ thế này chứ không phải thế kia, vì sao một cách kể chuyện bằng hình ảnh lại hiệu quả hơn cách khác? Cuốn sách này giúp gọi tên những điều mà ta từng cảm nhận mơ hồ”, anh nói.

Biên tập viên Thanh Huỳnh (trái) và biên tập viên Nick Huỳnh (phải) tại sự kiện. Ảnh: Hoàng Yến.

Biên tập viên Thanh Huỳnh - thành viên nhóm biên tập Giải mã truyện tranh - nhấn mạnh truyện tranh không chỉ là phương tiện giải trí mà còn có thể là công trình nghiên cứu thị giác nghiêm túc, chứa đựng giá trị học thuật và nghệ thuật.

“Đọc truyện tranh đã lâu nhưng ít ai nhận ra khái niệm thời gian trong truyện tranh hoàn toàn không tồn tại. Thực chất là do bộ não người đọc tự cảm nhận dựa trên khoảng cách giữa các khung tranh, vị trí bóng thoại, trình tự sắp xếp… do tác giả vẽ ra. Cách Scott McCloud định nghĩa thời gian trong cuốn Giải mã truyện tranh khiến tôi thật sự bất ngờ”, cô chia sẻ.

Theo biên tập viên Nick Huỳnh - thành viên nhóm biên tập Sáng tác truyện tranh, “Bộ sách tạo ra nền tảng ngôn ngữ chung giữa tác giả và độc giả. Người sáng tác có thể truyền tải đúng thông điệp mà không bị bóp méo, còn người đọc dễ dàng nắm bắt những gì tác giả muốn nói. Với biên tập viên như chúng tôi, sách giúp định hình ngôn ngữ chuyên môn để trao đổi với tác giả một cách rõ ràng và hiệu quả”.

Việc xuất bản hai cuốn sách vào thời điểm này cũng được cho là phù hợp với sự phát triển của thị trường truyện tranh trong nước. Sau đại dịch Covid-19, một thế hệ họa sĩ trẻ đang nổi lên với nhiều tiềm năng. Theo biên tập viên Thanh Huỳnh: “Đã đến lúc cả người sáng tác và người đọc ở Việt Nam cần trang bị kiến thức nền tảng, để cùng xây dựng một nền truyện tranh chuyên nghiệp. Muốn làm truyện tranh tốt, trước tiên phải hiểu rõ truyện tranh là gì”.