Nghịch lý ở Hàn Quốc: Thất nghiệp nhưng thu nhập cao hơn người đi làm

Mức trợ cấp tối thiểu hàng tháng tại Hàn Quốc hiện cao hơn mức thu nhập của người làm toàn thời gian nhưng nhận mức lương tối thiểu, điều này làm nảy sinh hiện tượng gian lận trợ cấp thất nghiệp.

Những người tìm việc đang đọc thông tin tuyển dụng tại một hội chợ việc làm ở thành phố Daegu (Hàn Quốc) trong tuần này. Ảnh: Yonhap.

Từ năm 1995, Hàn Quốc đã chi trả trợ cấp thất nghiệp bằng 60% mức lương trung bình trong 3 tháng cuối trước khi người lao động nghỉ việc. Mục tiêu của tiền trợ cấp thất nghiệp là giúp người lao động có nguồn tài chính tạm thời, giúp “chống sốc” cho người lao động trong giai đoạn chuyển giao để họ có thể sớm quay lại thị trường việc làm.

Tuy nhiên, “tấm lưới an sinh” này đang trở thành gánh nặng đối với Hàn Quốc. Tổng chi cho trợ cấp thất nghiệp tại Hàn Quốc đang tăng kỷ lục giữa bối cảnh thị trường việc làm ảm đạm, kinh tế trì trệ và dân số già.

Hàn Quốc chật vật vì trợ cấp thất nghiệp tăng kỷ lục

Theo Bộ Việc làm và Lao động Hàn Quốc, trong tháng 9, nước này đã chi khoảng 1,1 nghìn tỷ won (hơn 755 triệu USD) tiền trợ cấp thất nghiệp, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là tháng thứ 8 liên tiếp Hàn Quốc chi trả trợ cấp thất nghiệp vượt ngưỡng 1 nghìn tỷ won. Kỷ lục trước đây thuộc về chuỗi 7 tháng hồi năm 2021 khi đại dịch Covid-19 đang hoành hành. Chính phủ Hàn Quốc tăng chi ngân sách phúc lợi nhằm giúp người lao động được tạo điều kiện tốt, có động lực để sớm quay trở lại thị trường lao động, song giới chuyên gia cảnh báo rằng hệ thống phúc lợi hiện nay vô tình nuôi dưỡng tâm lý phụ thuộc và cả những biến tướng. “Trợ cấp thất nghiệp giúp người tìm việc ổn định tài chính, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro làm nảy sinh biến tướng”, Viện nghiên cứu Pi-Touch viết trong báo cáo hồi tháng 3. Theo cơ quan này, mức trợ cấp tối thiểu hàng tháng trong năm nay là 1,89 triệu won/tháng, cao hơn cả mức thu nhập thực tế của người làm toàn thời gian nhận mức lương tối thiểu 1,84 triệu won/tháng cho 209 giờ làm việc mỗi tháng. “Việc người thất nghiệp nhận trợ cấp nhiều hơn cả người đi làm toàn thời gian nhận mức lương tối thiểu là hiện tượng bất thường và đáng lo ngại. Hàn Quốc hiện là quốc gia duy nhất trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) có hiện tượng này”, báo cáo của Viện nghiên cứu Pi-Touch cho hay.Hàn Quốc hiện cũng không giới hạn số lần đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp, chỉ cần người nhận có ít nhất 180 ngày đóng bảo hiểm thất nghiệp trong vòng 18 tháng trước khi nộp đơn là đủ điều kiện. Điều này khiến số người nhận trợ cấp thất nghiệp nhiều lần đang tăng lên. Cụ thể, số lượng người nhận trợ cấp thất nghiệp từ 3 lần trở lên trong vòng 5 năm đã tăng từ mức 100.491 người hồi năm 2021 lên 112.823 người trong năm 2024. Một người tìm việc đang điền hồ sơ tại một hội chợ việc làm ở thành phố Daejeon (Hàn Quốc) trong tuần này. Ảnh: Yonhap. Gian lận trợ cấp thất nghiệp gia tăng Hiện tượng gian lận trợ cấp thất nghiệp cũng đã xuất hiện. Tháng 9, một nhóm người nhận trợ cấp thất nghiệp ở thành phố Daejeon bị phát hiện đi du lịch nước ngoài, trong khi vẫn khai báo giả là “đang tích cực tìm kiếm việc làm tại Hàn Quốc” để được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Trên các nền tảng mạng xã hội tại Hàn Quốc, những nội dung chia sẻ mẹo nghỉ việc nhanh nhất nhưng vẫn đủ điều kiện để nhận tiền trợ cấp thất nghiệp được đăng tải công khai. Tính đến tháng 8, cơ quan chức năng Hàn Quốc ghi nhận 17.246 vụ gian lận trợ cấp thất nghiệp với tổng số tiền đã chi ra vào khoảng 23 tỷ won, lượng tiền được thu hồi lại sau khi phát hiện gian lận chỉ đạt 66,3%. Số vụ gian lận trợ cấp thất nghiệp tại Hàn Quốc đang gia tăng rõ rệt, tổng số tiền trợ cấp chi cho các trường hợp gian lận đã tăng từ 28,2 tỷ won hồi năm 2021 lên 32,2 tỷ won tính tới thời điểm này của năm nay. Các chuyên gia tại Hàn Quốc cho rằng nhiều nước trên thế giới đang áp dụng quy định nghiêm ngặt hơn để ngăn ngừa gian lận trợ cấp thất nghiệp. Chẳng hạn, yêu cầu thời gian đóng bảo hiểm dài hơn và có chế tài xử phạt nghiêm khắc đối với hành vi gian lận. Các chuyên gia khuyến nghị nhà chức trách Hàn Quốc cần hành động tương tự để cân bằng giữa việc bảo vệ người lao động và bảo đảm ngân sách quốc gia. “Với tỷ lệ phê duyệt trợ cấp thất nghiệp ở mức 99,7%, hệ thống hiện nay gần như cho phép bất cứ ai nộp đơn đều được chấp thuận nhận trợ cấp”, Liên đoàn Doanh nghiệp Hàn Quốc nhận định. Tổ chức này đề xuất giảm mức trợ cấp thất nghiệp tối thiểu, cắt giảm mức tiền trợ cấp đối với người đã hưởng nhiều lần, đồng thời kéo dài điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp từ 180 ngày trong vòng 18 tháng, lên 12 tháng trong vòng 24 tháng.Những cuốn sách để hiểu về Hàn QuốcMục Thế giới giới thiệu tới độc giả các cuốn sách nên đọc để hiểu thêm về Hàn Quốc - một trong những đối tác hàng đầu của Việt Nam trên nhiều lĩnh vực.Độc giả có thể xem thêm tại đây.