Ngày ra đời của gã khổng lồ: Khi Intel đặt nền móng cho kỷ nguyên máy tính hiện đại

Intel có tên đầy đủ là Integrated Electronics Corporation, được thành lập bởi hai nhà khoa học và kỹ sư kỳ cựu là Robert Noyce và Gordon Moore.

Vào ngày 18 tháng 7 năm 1968, tại một khu công nghiệp yên tĩnh ở Santa Clara, California, trung tâm của cái nôi công nghệ mà sau này được biết đến với cái tên " Thung lũng Silicon ", một công ty nhỏ mang tên Intel được thành lập.

Không ai khi ấy có thể ngờ rằng, chỉ trong vài thập kỷ sau, cái tên Intel sẽ trở thành biểu tượng cho sức mạnh điện toán, là trái tim của hàng tỷ chiếc máy tính trên toàn cầu và là một trong những tập đoàn công nghệ có ảnh hưởng sâu sắc nhất đến thế giới hiện đại.

Intel có tên đầy đủ là Integrated Electronics Corporation, được thành lập bởi hai nhà khoa học và kỹ sư kỳ cựu là Robert Noyce và Gordon Moore, những người từng rời bỏ tập đoàn Fairchild Semiconductor để theo đuổi một tầm nhìn táo bạo hơn.

Noyce là một trong những đồng phát minh ra mạch tích hợp (integrated circuit), trong khi Moore là người đưa ra định luật nổi tiếng mang tên ông (Định luật Moore) tiên đoán rằng số lượng bóng bán dẫn trên mỗi chip sẽ tăng gấp đôi sau mỗi hai năm, kéo theo sự tăng trưởng không ngừng về sức mạnh xử lý của máy tính. Những ý tưởng ấy khi đó nghe có vẻ xa vời, nhưng chính chúng đã đặt nền móng cho cuộc cách mạng điện tử mà ngày nay không thể thiếu trong cuộc sống.

Ngay từ khi thành lập, Intel đã định hướng tập trung vào việc nghiên cứu và sản xuất chất bán dẫn, những thành phần nhỏ bé nhưng có khả năng điều khiển dòng điện, là nền tảng của mọi thiết bị điện tử.

Trong những năm đầu, Intel gây tiếng vang với sản phẩm bộ nhớ bán dẫn SRAM đầu tiên, nhưng phải đến năm 1971, công ty mới thực sự bước vào lịch sử với việc giới thiệu bộ vi xử lý đầu tiên trên thế giới, Intel 4004.

Đây là lần đầu tiên toàn bộ trung tâm xử lý của một chiếc máy tính được tích hợp chỉ trong một con chip có kích thước bằng móng tay. Với sức mạnh xử lý tương đương những cỗ máy khổng lồ của thập niên 60, Intel 4004 đã mở ra kỷ nguyên máy tính cá nhân, một kỷ nguyên mà từ đó, Intel trở thành người dẫn đường.

Từ những con chip sơ khai, Intel liên tục tạo ra các cột mốc quan trọng: bộ vi xử lý 8080 năm 1974 trở thành nền tảng cho chiếc máy tính cá nhân Altair 8800, được nhiều người coi là chiếc máy tính cá nhân thương mại đầu tiên; dòng vi xử lý x86 xuất hiện vào cuối thập niên 70 và đầu 80, đặt nền móng cho hầu hết các hệ thống máy tính mà chúng ta sử dụng cho đến tận ngày nay.

Khi IBM lựa chọn vi xử lý Intel 8088 cho chiếc PC đầu tiên của mình năm 1981, Intel đã có trong tay một " tấm vé vàng " để bước vào mọi văn phòng, mọi trường học, và cuối cùng là mọi ngôi nhà.

Cũng trong thập niên 1990, với chiến dịch tiếp thị nổi tiếng " Intel Inside " , công ty đã đưa tên tuổi mình vượt ra khỏi cộng đồng kỹ thuật để trở thành thương hiệu đại chúng. Người tiêu dùng bắt đầu tìm kiếm nhãn hiệu " Intel Inside " như một dấu hiệu cho chất lượng và sức mạnh của máy tính.

Việc gắn kết hình ảnh thương hiệu với sản phẩm phần cứng không chỉ làm tăng doanh thu, mà còn thay đổi cách người dùng nhìn nhận về công nghệ: không còn là thứ xa lạ, mà là một phần của đời sống hằng ngày.

Thế nhưng, chặng đường phát triển của Intel không phải lúc nào cũng bằng phẳng. Trong quá trình vươn lên dẫn đầu ngành công nghệ bán dẫn, Intel đã trải qua những cuộc cạnh tranh khốc liệt, đặc biệt là với đối thủ AMD.

Những cuộc đua về hiệu năng, tiêu thụ điện năng và giá cả khiến thị trường chip vi xử lý trở thành một chiến trường thực sự. Dù vậy, Intel vẫn giữ được vị thế dẫn đầu trong suốt nhiều thập niên nhờ vào khả năng đổi mới, hệ sinh thái phần mềm, phần cứng tích hợp, và mối quan hệ chặt chẽ với các hãng sản xuất máy tính lớn trên thế giới.

Không dừng lại ở PC, Intel cũng mở rộng ảnh hưởng sang nhiều lĩnh vực khác như trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo, ô tô tự lái và Internet vạn vật (IoT). Những con chip của Intel giờ đây không chỉ hiện diện trong máy tính cá nhân, mà còn nằm trong các máy chủ điều hành Internet, các siêu máy tính tính toán khí hậu và protein, hay các cảm biến thông minh trên xe tự hành.

Với sự chuyển dịch dần từ PC sang AI và điện toán biên, Intel cũng đã có những bước đi chiến lược mới, bao gồm việc thâu tóm các công ty như Mobileye (xe tự lái), Habana Labs (AI) và tăng cường đầu tư cho công nghệ sản xuất chip 7nm và nhỏ hơn.

Tính đến hiện tại, dù vấp phải sự cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ mới như TSMC và Apple (với chip M-series), Intel vẫn giữ vai trò quan trọng như " trụ cột công nghệ " của phương Tây, đặc biệt trong bối cảnh địa chính trị công nghệ ngày càng phức tạp.

Những khoản đầu tư hàng chục tỷ USD vào các nhà máy mới tại Mỹ và châu Âu được xem là nỗ lực chiến lược nhằm củng cố chuỗi cung ứng bán dẫn và giảm phụ thuộc vào châu Á.

Với hơn 50 năm tồn tại và phát triển, Intel không chỉ là một công ty bán dẫn mà còn là biểu tượng của tinh thần tiên phong, của tầm nhìn công nghệ có khả năng làm thay đổi thế giới. Từ một khởi đầu khiêm tốn với vài chục nhân viên, Intel giờ đây đã trở thành một tập đoàn đa quốc gia, sử dụng hàng chục nghìn kỹ sư và nhà khoa học, sở hữu hàng chục nghìn bằng sáng chế, và là nhân tố then chốt trong mọi tiến bộ công nghệ hiện đại.