Ngành ngân hàng đang trong cách mạng loại bỏ những tài khoản gian lận

Đến cuối năm 2024, tỉ lệ người dân từ 15 tuổi trở lên có tài khoản tại ngân hàng đạt 86,9%, thấp hơn so với 2023. Đó là kết quả của quá trình sàng lọc, làm sạch dữ liệu mà ngành ngân hàng đã làm suốt một năm qua.

Chiều 2-6 tại khách sạn Rex, Q.1 diễn ra họp báo công bố chương trình Ngày không tiền mặt 2025 với chủ đề "Thanh toán không tiền mặt thúc đẩy kinh tế số", với sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước và UBND TP.HCM.

Chương trình do Vụ Thanh toán - thời báo Ngân Hàng và báo Tuổi Trẻ, phối hợp Sở Công Thương TP.HCM, Công ty cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (Napas) đồng tổ chức.

Gần 86 triệu tài khoản 'chết' sau khi thực hiện xác thực sinh trắc học

Thông tin đến buổi họp báo, ông Phạm Anh Tuấn - vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước - cho biết theo thống kê trước đó cả nước có 200 triệu tài khoản ngân hàng, nhưng sau khi Ngân hàng Nhà nước yêu cầu xác thực sinh trắc học thì số tài khoản "sống" còn lại là 113 triệu tài khoản cá nhân và trên 711.000 tài khoản của tổ chức. Đây là những tài khoản đã được đối chiếu thông tin sinh trắc học với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. 

Như vậy có thể nói những tài khoản không đối chiếu thông tin sinh trắc học thì có thể là tài khoản chết, ngủ đông, gian lận đã được mở trong thời gian qua. Hiện nay không thể hợp thức hóa được. Ngành ngân hàng đã làm một cuộc cách mạng nhằm loại bỏ những tài khoản gian lận và dự kiến trong tháng 9 tới, ngân hàng sẽ đóng hết những tài khoản chưa xác thực sinh trắc học để phòng tội phạm lợi dụng để lừa đảo. 

"7 năm qua ngân hàng đã khuyến khích người dân mở tài khoản, song song đó cũng phát sinh một số vấn đề, do vậy chúng ta cần chung tay để chống lừa đảo", ông Phạm Anh Tuấn chia sẻ. 

Hiện theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tính đến cuối năm 2024 Việt Nam có 69 triệu người trưởng thành (từ 15 tuổi trở lên), trong đó có trên 68 triệu người trưởng thành có tài khoản ngân hàng. Như vậy có thể thấy hiện nay việc thanh toán không tiền mặt đã rất phát triển. 

Ví điện tử sẽ được xem như phương tiện thanh toán từ 1-7

Một điểm mới nữa là từ 1-7 tới ví điện tử sẽ được xem như phương tiện thanh toán, tương tự như tài khoản, thẻ, tiền mặt, điều đó giúp ví điện tử có thể thực hiện thanh toán với tất cả các nơi, chuyển tiền từ ví này qua ví kia, chuyển tiền từ ví qua tài khoản, từ tài khoản qua ví, không nhất thiết phải qua tài khoản ngân hàng liên kết, điều đó tạo điều kiện cho ví điện tử có nhiều dư địa để thâm nhập vào thị trường cũng như triển khai cung cấp dịch vụ, nhất là ở vùng sâu, vùng xa.

Ông Phạm Anh Tuấn cũng cho biết việc sửa đổi thông tư 40 dự kiến có hiệu lực từ 1-9 tới sẽ tạo điều kiện để ví điện tử phát triển nhưng phải đảm bảo tuân thủ pháp luật, không tiếp tay cho hành vi gian lận, lừa đảo, vi phạm pháp luật như tín dụng đen, lô đề, các sàn giao dịch không được phép.

Nền tảng pháp lý, hạ tầng phục vụ thanh toán không tiền mặt đã có sẵn

Chia sẻ tại buổi họp báo, ông Phạm Anh Tuấn cho hay chương trình "Ngày không tiền mặt" năm 2025 do báo Tuổi Trẻ phát động đã chính thức bước sang năm thứ 7 với chủ đề "Thanh toán không dùng tiền mặt thúc đẩy kinh tế số phát triển", mang thông điệp rõ ràng và ý nghĩa: Thanh toán không dùng tiền mặt không chỉ là một phương thức giao dịch mà là nền tảng chiến lược kết nối mọi thành phần trong kinh tế số.

Nó là nền tảng cốt lõi giúp hệ sinh thái số gắn kết chặt chẽ, vận động trơn tru và ngày càng hoàn thiện, từ đó đưa Việt Nam tiến gần hơn đến một nền kinh tế hiện đại, minh bạch và toàn diện.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đánh giá cao sáng kiến, sự kiên trì và trách nhiệm xã hội của báo Tuổi Trẻ cùng các đơn vị phối hợp trong việc duy trì, mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng sự kiện, đồng hành cùng các mục tiêu lớn của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước về thanh toán không dùng tiền mặt, chuyển đổi số quốc gia và thúc đẩy tài chính toàn diện.

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước thông tin thêm Luật Các tổ chức tín dụng được thông qua tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-7-2024), trong đó có quy định về hoàn thiện các quy định về dịch vụ ngân hàng qua phương tiện điện tử, hoạt động giao đại lý trong lĩnh vực thanh toán; xây dựng khung pháp lý cho việc thử nghiệm ứng dụng công nghệ và triển khai các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới trong hoạt động ngân hàng.

Trên cơ sở đó, Ngân hàng Nhà nước đã xây dựng trình Chính phủ ban hành nghị định quy định về thanh toán không dùng tiền mặt, nghị định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng và 7 thông tư hướng dẫn luật, nghị định… Về hạ tầng, hiện Ngân hàng Nhà nước đã triển khai vận hành hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng hoạt động ổn định, thông suốt.

Hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử vận hành an toàn, hiệu quả, liên tục mở rộng quy mô, kết nối, cập nhật tính năng mới, thanh toán bán lẻ xuyên biên giới Thái Lan, Campuchia, Lào và đang triển khai tiếp với Trung Quốc, Hàn Quốc.