Ngân sách không phải 'tiền chùa'

Ngân sách đang phải chắt chiu từng khoản thu để thực hiện các mục tiêu lớn của đất nước, nhưng nhiều nơi, nhiều chỗ lại đang xài sang hoặc sử dụng kém hiệu quả, lãng phí.

Tổng Bí thư Tô Lâm đã có 2 bài viết quan trọng Chống lãng phí và Thực hành tiết kiệm, chỉ rõ tiết kiệm và chống lãng phí là hai trụ cột quan trọng để đi tới thịnh vượng, giàu có. Tiết kiệm là truyền thống từ ngàn xưa của người Việt. Song với yêu cầu mới trong một thế giới biến động khó lường như hiện nay, tiết kiệm phải trở thành tinh thần cốt lõi không chỉ với mỗi cá nhân mà toàn hệ thống chính trị và phải toàn diện nhiều mặt, nhiều lĩnh vực.

Lâu nay, lãng phí tài nguyên; lãng phí ngân sách, tài sản công; và lãng phí nhân lực, nhân tài vẫn được xem là 3 lãng phí lớn nhất, tác động tiêu cực tới nhiều mặt đời sống kinh tế, xã hội của đất nước. Để giải bài toán chi quá lớn và lãng phí do bộ máy nhà nước cồng kềnh, Đảng và Nhà nước đang thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy lớn nhất từ trước đến nay, tiết kiệm hơn 20.000 tỉ đồng/năm cho ngân sách, và từ 2030 trở đi mỗi năm tiết kiệm trên 30.000 tỉ đồng.

Nỗ lực là rất lớn, song trên thực tế, có rất nhiều kẽ hở khiến ngân sách bị "rút ruột" hoặc sử dụng không tiết kiệm: các dự án treo dang dở phơi mưa, phơi nắng; đất hoang hóa; doanh nghiệp nhà nước hoạt động kém hiệu quả; tài sản, trụ sở công bỏ hoang...

Từ một đất nước nghèo nàn bị tàn phá bởi chiến tranh, nhờ tinh thần tiết kiệm triệt để và những nỗ lực phi thường, Nhật Bản đã vươn lên vào nhóm nền kinh tế hàng đầu thế giới. Hay như Hàn Quốc, để có được kỳ tích sông Hán, nước này cũng đã có những quy định chặt chẽ về tiết kiệm, chống lãng phí.

Với chúng ta, trong bối cảnh nguồn lực còn hạn chế, để hiện thực hóa khát vọng 100 năm, mỗi đồng tiền ngân sách, mỗi mét vuông đất công, tài sản công, mỗi giờ lao động… càng phải được tiết kiệm triệt để, sử dụng hiệu quả hơn nữa. Tiết kiệm phải bắt đầu từ những điều nhỏ bé nhất như cắt giảm những cuộc họp không cần thiết, những hội nghị rình rang, cán bộ nhận khoán xe công, giảm chi tiếp khách…

Cán bộ công chức giải quyết thủ tục hành chính nhanh gọn cho dân cũng là tiết kiệm thời gian, sức lao động và quan trọng hơn là tiết kiệm "tiền mồ hôi nước mắt để trả lương cho ta trong những thì giờ đó". Cho đến việc lớn hơn như cắt giảm các chương trình quốc gia kém hiệu quả; quản lý chặt chẽ các dự án đầu tư công, triển khai đúng tiến độ, đúng chất lượng…

"Khéo ăn thì no, khéo co thì ấm", ngân sách không phải là miếng bánh miễn phí để mỗi nơi xà xẻo một tí mà lờ đi trách nhiệm. Bên cạnh phân bổ định mức ngân sách chi tiết và giám sát chặt chẽ từng đồng ngân sách bỏ ra, cần xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân sai phạm, lãng phí ngân sách. Quan trọng hơn, những người chịu trách nhiệm cao nhất của từng cấp, từng ngành phải chi tiêu ngân sách như đồng tiền xương máu mình kiếm được, thay vì xài của công như "tiền chùa", vung vãi, làm lãng phí cơ hội phát triển của đất nước.