Ngân hàng được tăng quyền siết nợ

Chính phủ đã đề xuất bổ sung quy định về quyền thu giữ tài sản bảo đảm của các tổ chức tín dụng trong trường hợp xử lý nợ xấu, xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu.

Các ngân hàng được đề xuất bổ sung quyền siết nợ tài sản bảo đảm trong quá trình xử lý nợ xấu. Ảnh minh họa: T.L.

Sáng 20/5, thừa ủy quyền của Thủ tướng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng đã trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng.

Một trong những nội dung đáng chú ý của tờ trình này là đề xuất tăng quyền siết nợ của các tổ chức tín dụng (TCTD) trong quá trình xử lý nợ xấu.

Tăng quyền siết nợ cho ngân hàng

Cụ thể, Chính phủ đã đề xuất bổ sung quy định về quyền thu giữ tài sản bảo đảm của TCTD và tổ chức mua bán, xử lý nợ trong trường hợp xử lý nợ xấu, xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu.

Trong đó, TCTD, tổ chức mua bán, xử lý nợ được quyền thu giữ tài sản bảo đảm. Tuy nhiên, việc thu giữ tài sản chỉ được thực hiện trong trường hợp hợp đồng bảo đảm có thỏa thuận về việc bên bảo đảm đồng ý cho bên nhận bảo đảm có quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu khi phải xử lý tài sản theo quy định của pháp luật.

Tờ trình dự thảo Luật cũng quy định thu giữ tài sản bảo đảm không phải là việc thu giữ đơn phương, vô điều kiện mà phải tuân thủ phạm vi, giới hạn, điều kiện thu giữ. Đồng thời, trình tự, thủ tục thu giữ tài sản phải đảm bảo công bằng, công khai, minh bạch, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của bên có nghĩa vụ, TCTD và các bên có liên quan.

Quá trình thu giữ tài sản cũng được quy định rõ. Trong đó, TCTD không được áp dụng các biện pháp vi phạm điều cấm của pháp luật, trái đạo đức xã hội; chỉ được ủy quyền thu giữ tài sản cho công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của TCTD đó; tổ chức mua bán, xử lý nợ chỉ được ủy quyền thu giữ cho TCTD bán nợ, công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của TCTD bán nợ.

Các TCTD được chuyển giao bắt buộc sẽ được ủy quyền thu giữ tài sản bảo đảm cho TCTD nhận chuyển giao bắt buộc hoặc công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của TCTD nhận chuyển giao bắt buộc.

Đồng thời, TCTD, tổ chức mua bán, xử lý nợ phải xây dựng và ban hành quy định nội bộ về thực hiện thu giữ tài sản bảo đảm, bao gồm các quy định khi thực hiện việc ủy quyền thu giữ tài sản bảo đảm.

Chuyển quyền quyết định khoản vay đặc biệt từ Thủ tướng về NHNN

Một nội dung đáng chú ý khác được đề xuất là điều chỉnh thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt từ Thủ tướng về Ngân hàng Nhà nước.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng sáng 20/5. Ảnh: Quochoi.vn.

Theo đó, NHNN sẽ có quyền quyết định cho vay đặc biệt có hoặc không có tài sản bảo đảm với các TCTD; trường hợp có tài sản bảo đảm sẽ thực hiện theo quy định của Thống đốc; lãi suất cho vay đặc biệt là 0%/năm.

Theo quy định hiện hành, thẩm quyền quyết định với khoản cho vay đặc biệt này thuộc về Thủ tướng.

Lý giải đề xuất này, cơ quan soạn thảo cho biết việc chuyển thẩm quyền quyết định các khoản cho vay đặc biệt từ Thủ tướng về NHNN nhằm triệt để phân cấp, phân quyền, tăng cường vai trò, nâng cao trách nhiệm của thành viên Chính phủ.

Đồng thời, quy định này giúp giảm bớt khâu trung gian, từ đó, góp phần rút ngắn thời gian xử lý, bảo đảm việc tổ chức thực hiện kịp thời, an ninh, an toàn hệ thống các TCTD.

Việc chuyển thẩm quyền quyết định khoản vay đặc biệt cũng đảm bảo không để xảy ra tiêu cực, thất thoát, lãng phí và vi phạm pháp luật.

Thẩm tra về các nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết đa số ý kiến của Ủy ban đều nhất trí với giải trình của Chính phủ.

Tuy nhiên, có một số ý kiến đề nghị cân nhắc phạm vi áp dụng 3 chính sách liên quan việc xử lý tài sản bảo đảm, trong đó yêu cầu có phương án xử lý phù hợp để tránh việc các TCTD dựa vào quyền thu giữ tài sản để nới lỏng điều kiện cho vay, thẩm định tín dụng, dẫn đến rủi ro khoản tín dụng được cấp sai quy định mà vẫn cho phép áp dụng quyền thu giữ tài sản, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của các bên có liên quan.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng đề nghị rà soát, bảo đảm quy định chặt chẽ các điều kiện để thực hiện quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu; bổ sung vai trò, trách nhiệm của UBND cấp xã và cơ quan Công an cấp xã trong việc bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trong quá trình thu giữ tài sản; việc ủy quyền thu giữ tài sản; giao Chính phủ quy định chi tiết trình tự, thủ tục thu giữ tài sản bảo đảm và xử lý tài sản sau thu giữ, đảm bảo công khai, minh bạch, phù hợp với quy định của pháp luật, đồng thời bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người bị thu giữ tài sản cùng các bên có liên quan.

Về nội dung chuyển thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt, Ủy ban cơ bản tán thành, nhưng đề nghị rà soát các quy định hiện hành về cho vay đặc biệt; nghiên cứu quy định chi tiết tiêu chí, điều kiện cho vay; quy định rõ ràng, minh bạch trình tự, thủ tục cho vay và có các biện pháp tăng cường kiểm soát, ngăn ngừa và hạn chế tổn thất có thể xảy ra.

Đồng thời, Ủy ban thẩm tra yêu cầu Chính phủ rà soát các quy định của Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 liên quan đến thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt để sửa đổi, bổ sung phù hợp với việc phân cấp thẩm quyền cho NHNN, tránh phát sinh vướng mắc trong triển khai thực hiện.