Ngăn chặn hàng gian, hàng giả: Cần đồng sức, đồng lòng

Hàng gian, hàng giả tràn lan, nhất là trên các chợ mạng, không chỉ gây thiệt hại nặng cho người tiêu dùng mà còn ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất trong nước.

Chỉ sau một tháng triển khai chiến dịch cao điểm xử lý hàng gian, hàng lậu, cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý hơn 3.100 vụ vi phạm sau khi kiểm tra gần 3.900 vụ việc.

Trong khi các cơ quan chức năng tăng cường truy quét hàng gian, hàng giả tại các chợ truyền thống, cơ sở sản xuất, điểm kinh doanh..., nhiều loại hàng gian, hàng giả vẫn tung hoành trên các chợ mạng, gây thiệt hại không chỉ người tiêu dùng mà cả nền kinh tế.

Doanh nghiệp thiệt đơn, thiệt kép

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Trần Vũ Phương Hà - phó tổng giám đốc Mắt Việt Group, cho biết tình trạng bán hàng gian, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng đang diễn ra nhan nhản trên thị trường kính mắt. Có khu vực cửa hàng Mắt Việt đặt, có tới 80% mắt kính giả bao quanh, khách hàng sử dụng nhiều.

Điều này ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp nhập hàng chính hãng, nguồn gốc rõ ràng. Nhiều năm qua, không chỉ các doanh nghiệp chân chính trong ngành kính mắt, mà nhiều ngành khác cũng tha thiết mong được bảo vệ trước hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng lộng hành.

Đáng chú ý, bên cạnh bán hàng nhái, hàng giả mạo thương hiệu (Ray-Ban, Gucci, Dior, Chanel, Gentle Monster, Bolon...), nhiều bên còn bán cả hàng giả mạo kính thuốc (gọng và tròng kính dành cho người bị cận, loạn, viễn). 

"Sản phẩm kính mắt không chỉ là món phụ kiện thời trang, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thị giác", bà Phương Hà nhấn mạnh.

Người tiêu dùng bỏ tiền ra mua, bên bán cần sự đảm bảo rằng đó là hàng thật, chất lượng. Chưa kể, một số bên thiếu chuyên môn, khi đo mắt, lắp kính bị sai tâm, sai trục..., ảnh hưởng đến người tiêu dùng. 

Do đó, theo bà Hà, khách hàng cần tìm đến nơi bán kính mắt uy tín, hóa đơn chứng từ rõ ràng, sẵn sàng đứng ra chịu trách nhiệm về nguồn gốc và chất lượng.

ThS Nguyễn Phạm Hoàng Huy - chủ nhiệm bộ môn thương mại điện tử FPT Polytechnic HCM, nhấn mạnh thời gian qua dù nhiều sàn đã triển khai quét hàng giả, hàng vi phạm bản quyền, nhưng thực tế không xử lý được triệt để.

"Sàn dồn dập thu phí từ tiểu thương, cũng phải bảo vệ được người bán hàng chân chính, không thể để môi trường cạnh tranh không lành mạnh tồn tại thời gian dài", ông Huy nói.

Làm sạch sàn thương mại điện tử

Tại talkshow "Thương mại điện tử trước thách thức giữ vững niềm tin người tiêu dùng" do báo Tuổi Trẻ vừa tổ chức, ông Nguyễn Minh Hùng - phó Phòng Quản lý thương mại, Sở Công Thương TP.HCM, cho biết chỉ riêng năm 2024, cả nước đã phát hiện hơn 3.000 vụ vi phạm, trong đó TP.HCM ghi nhận gần 400 vụ liên quan đến hàng gian, hàng giả.

Những số liệu này là lời cảnh tỉnh rõ ràng, đồng thời mở ra kỳ vọng về một môi trường kinh doanh minh bạch hơn khi có sự vào cuộc quyết liệt từ cơ quan chức năng. 

Về mặt pháp lý, theo ông Hùng, đã có các luật như Luật Thương mại điện tử, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng góp phần bước đầu minh bạch hóa thị trường.

Tuy vậy, công tác kiểm tra, kiểm soát cần chặt chẽ hơn. Cơ quan quản lý nhà nước phải đảm bảo được một môi trường vừa thông thoáng, công bằng, vừa phát triển bền vững. 

"Nếu siết quá mức sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp, nhưng buông lỏng lại khiến hàng giả, hàng kém chất lượng lộng hành", ông Hùng nói.

Cũng theo ông Hùng, Bộ Công Thương đang hoàn thiện dự thảo luật mới, với sự tham gia đóng góp từ Sở Công Thương TP.HCM, nhằm xây dựng hành lang pháp lý đầy đủ và phù hợp hơn. Dù nỗ lực, nhưng "pháp luật thôi là chưa đủ".

Ông Hùng nhấn mạnh vai trò của tinh thần trách nhiệm và sự đồng lòng của tất cả các chủ thể trong hệ sinh thái thương mại điện tử. Cần mạnh tay sàng lọc, loại bỏ những nhà bán hàng, người có tầm ảnh hưởng (KOL, KOC) vi phạm, đồng thời nâng đỡ những nhà bán hàng chân chính, sản phẩm chất lượng và có trách nhiệm với người tiêu dùng.

Ngoài ra, theo ông Hùng, người tiêu dùng nên ưu tiên lựa chọn các gian hàng chính hãng, các nhà bán hàng có uy tín trên sàn thương mại điện tử.

"Và khi phát hiện sản phẩm không đảm bảo chất lượng, dù chỉ là thiệt hại vài nghìn đồng, cũng nên báo cáo lại với nền tảng nhằm giúp ngăn chặn vi phạm lan rộng, thay vì tiếp tay cho sai phạm bằng sự im lặng", ông Hùng nói.