Nga trở thành quốc gia đầu tiên công nhận chính quyền Taliban

Cờ của Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan. (Ảnh: Reuters)

Trong thông cáo đưa ra ngày 3/7, Bộ Ngoại giao Nga cho biết Mátxcơva nhìn thấy triển vọng tốt để phát triển quan hệ song phương và sẽ tiếp tục hỗ trợ Kabul trong vấn đề an ninh, chống khủng bố và chống tội phạm ma túy.

Nga cũng nhìn thấy những cơ hội thương mại và kinh tế, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng, giao thông vận tải, nông nghiệp và cơ sở hạ tầng.

"Chúng tôi tin rằng việc chính thức công nhận chính quyền Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan sẽ thúc đẩy sự phát triển hợp tác song phương hiệu quả giữa hai nước chúng ta trong nhiều lĩnh vực", thông báo của Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ.

Bộ trưởng Ngoại giao Afghanistan Amir Khan Muttaqi cho biết trong một thông cáo: "Chúng tôi đánh giá cao bước đi dũng cảm này của Nga và nếu Chúa muốn, hành động này cũng sẽ là tấm gương cho những quốc gia khác".

Chưa có quốc gia nào khác chính thức công nhận chính quyền Taliban từ khi lực lượng này trở lại cầm quyền tại Afghanistan vào tháng 8/2021, sau khi Mỹ triển khai chiến dịch rút quân hỗn loạn khỏi Afghanistan và kết thúc 20 năm chiến tranh. Tuy nhiên, Trung Quốc, UAE, Uzbekistan và Pakistan đều đã bổ nhiệm đại sứ tại Kabul để tiến tới công nhận.

Động thái của Nga là một cột mốc quan trọng đối với chính quyền Taliban khi họ nỗ lực giảm bớt sự cô lập quốc tế.

Mỹ chắc chắn đang theo dõi chặt chẽ những chuyển động như vậy. Washington đã đóng băng hàng tỷ đô la trong tài sản của Ngân hàng Trung ương Afghanistan và trừng phạt một số lãnh đạo cấp cao của Taliban, khiến hệ thống ngân hàng Afghanistan hầu như bị cắt đứt khỏi hệ thống tài chính quốc tế.

Nga đã dần xây dựng mối quan hệ với Taliban. Năm ngoái, Tổng thống Vladimir Putin cho biết Taliban là đồng minh của họ trong cuộc chiến chống khủng bố. Kể từ năm 2022, Afghanistan nhập khẩu khí đốt, dầu và lúa mì từ Nga.

Taliban từng bị Nga coi là một phong trào khủng bố, nhưng điều này đã được dỡ bỏ vào tháng 4 năm nay. Nga nhận thấy cần hợp tác với Kabul khi nước này phải đối mặt với mối đe dọa an ninh lớn từ các nhóm phiến quân Hồi giáo đặt căn cứ tại nhiều quốc gia, từ Afghanistan đến Trung Đông.

Tháng 3/2024, một nhóm tấn công đã nã đạn giết chết 149 người tại phòng hòa nhạc gần thủ đô Mátxcơva của Nga, sau đó lực lượng Nhà nước Hồi giáo nhận trách nhiệm. Các quan chức Mỹ cho biết họ có thông tin tình báo cho thấy chi nhánh của Nhà nước Hồi giáo Khorasan (ISIS-K) ở Afghanistan gây ra vụ tấn công.

Taliban cho biết họ đang nỗ lực xóa sổ sự hiện diện của Nhà nước Hồi giáo tại Afghanistan.

Trong khi đó, các nhà ngoại giao phương Tây cho biết con đường hướng tới sự công nhận rộng rãi hơn đối với Taliban trên trường quốc tế đang bị chặn lại, cho đến khi chính sách của chính quyền này đối với phụ nữ thay đổi.

Taliban đã đóng cửa các trường trung học và đại học đối với trẻ em gái và phụ nữ, hạn chế việc đi lại của họ nếu không có người giám hộ là nam giới. Taliban khẳng định họ tôn trọng quyền của phụ nữ theo cách diễn giải nghiêm khắc của họ về luật Hồi giáo.