Nam giới ăn cần tây nhiều có bị giảm tinh trùng và khó sinh con?

Tin đồn về tác hại của cần tây đến khả năng sinh sản nam giới đang lan truyền. Hai bác sĩ đông y và tây y giải thích về vấn đề này.

Hiện nay trên mạng lan truyền thông tin, sau nhiều ngày liền ăn cần tây, số lượng tinh trùng của nam giới giảm đi rõ rệt, thậm chí xuống đến mức khó có thể thụ thai. Tuy nhiên, sau vài tuần ngừng ăn cần tây, tình trạng bình thường lại được phục hồi.

Có phải nam giới ăn nhiều cần tây sẽ giảm tinh trùng, khó sinh con?

Một số nghiên cứu cho thấy cần tây có ảnh hưởng đến tinh trùng

TS.BS Lê Thị Thu Hà (Bệnh viện Từ Dũ TP.HCM) cho hay cần tây (Apium graveolens) là một loại rau gia vị phổ biến, đồng thời cũng được dùng trong y học cổ truyền với nhiều tác dụng sinh lý.

Về mặt khoa học, một số nghiên cứu cho thấy cần tây có ảnh hưởng đến tinh trùng, nhưng tác dụng phụ thuộc vào liều lượng, thời gian sử dụng và bối cảnh nghiên cứu.

Cụ thể, cần tây chứa flavonoid và vitamin C giúp giảm stress oxy hóa - một trong những nguyên nhân gây tổn thương tinh trùng. Một vài nghiên cứu trên động vật (chuột) cho thấy chiết xuất cần tây liều thấp - trung bình có thể tăng số lượng và khả năng di động của tinh trùng…

Một số nghiên cứu cho thấy khi dùng liều cao, kéo dài, chiết xuất cần tây làm giảm số lượng tinh trùng và gây tổn thương mô tinh hoàn (ở chuột). Cần tây có thể ức chế hoạt động của tuyến yên - tinh hoàn nếu sử dụng quá liều.

Bác sĩ Nguyễn Kim Ngân (Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM) giải thích rằng trong cần tây có chất apigenin - là một flavonoid tự nhiên, có đặc tính chống oxy hóa, kháng viêm và có tiềm năng ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.

Tuy nhiên, khi sử dụng ở liều cao hoặc kéo dài, apigenin có thể gây ức chế quá trình sinh tinh và ảnh hưởng đến cấu trúc tinh hoàn. Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy việc tiêu thụ cần tây với liều lượng lớn có thể làm giảm nồng độ testosterone và ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh trùng.

Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy các phthalide có trong cần tây có thể gây ức chế sản xuất tinh trùng và làm thay đổi hoạt động của hormone sinh dục nam, gây mất cân bằng hormone hoặc ảnh hưởng đến chức năng tế bào Leydig và Sertoli trong tinh hoàn.

Tương tự, coumarin có trong cần tây cũng có ảnh hưởng gián tiếp đến trục nội tiết sinh dục do gan là cơ quan chuyển hóa hormone sinh dục.

Ngoài ra, tinh dầu (d-limonene, selinene, myrcene…) tạo mùi đặc trưng, có hoạt tính kháng khuẩn và chống oxy hóa. Một số thành phần tinh dầu ở liều cao có thể gây độc cho tinh hoàn (testicular toxicity) - chủ yếu qua stress oxy hóa hoặc thay đổi màng tế bào tinh trùng, có thể làm giảm mật độ và khả năng di động của tinh trùng.

Cần tây có chứa một lượng nhỏ phytoestrogens - các chất tương tự estrogen. Ở liều cao hoặc sử dụng kéo dài, các chất này có thể gây mất cân bằng nội tiết tố, dẫn đến giảm sản xuất testosterone, giảm ham muốn và giảm số lượng tinh trùng.

Nên đa dạng hóa khẩu phần ăn

"Hiện tại chưa có bằng chứng rõ ràng rằng ăn cần tây ở mức bình thường (dưới 100 - 200gram cần tây tươi/ngày) gây hại cho sinh sản nam giới. Tuy nhiên, các nghiên cứu trên động vật cho thấy việc sử dụng chiết xuất cần tây ở liều cao có thể ảnh hưởng đến hệ nội tiết sinh dục và chất lượng tinh trùng", bác sĩ Kim Ngân thông tin.

Các chất khác như tinh dầu, phthalide, phytoestrogens chưa có liều gây hại rõ ràng ở người.

Như vậy, có thể thấy chỉ khi sử dụng cần tây ở liều rất cao, kéo dài liên tục, mới có nguy cơ ảnh hưởng đến chức năng sinh sản nam giới. Tuy nhiên, việc dùng lặp lại một thực phẩm dù lành tính trong thời gian dài cũng không được khuyến khích.

Nên đa dạng hóa khẩu phần ăn để hạn chế tích lũy các chất có hại tiềm tàng và bổ sung thêm các dưỡng chất khác.

TS Thu Hà khuyến cáo nên sử dụng cần tây dùng ở mức vừa phải có thể tốt cho tinh trùng, nhờ đặc tính chống oxy hóa. Không nên lạm dụng liều cao, đặc biệt các sản phẩm chiết xuất cô đặc.