Mỹ và Trung Quốc đạt thỏa thuận khung về TikTok, quyền sở hữu Mỹ kiểm soát?

Ngày 15-9, các quan chức Mỹ thông báo chính quyền Tổng thống Donald Trump và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận cho phép TikTok tiếp tục hoạt động tại Mỹ.

Theo Đài CNN, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết Washington và Bắc Kinh đã đạt được thỏa thuận khung. Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ có cuộc điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào ngày 19-9 để hoàn tất thỏa thuận.

"Tổng thống Trump đóng vai trò quan trọng trong vụ này. Chúng tôi đã có cuộc gọi với ông vào tối qua, nhận được những chỉ đạo cụ thể từ ông và đã chia sẻ với các đối tác Trung Quốc. Nếu không có sự lãnh đạo và đòn bẩy mà ông ấy mang lại, chúng tôi đã không thể đạt được thỏa thuận hôm nay" - ông Bessent phát biểu tại thủ đô Madrid (Tây Ban Nha) vào ngày 15-9.

Ông Bessent nói rằng TikTok sẽ "chuyển sang quyền sở hữu do Mỹ kiểm soát" theo thỏa thuận khung.

Chính quyền ông Trump chưa nêu tên bên mua của Mỹ. Nhưng hồi tháng 1, ông Trump từng nói sẽ ủng hộ Chủ tịch Oracle Larry Ellison mua lại TikTok tại Mỹ.

Các nhà ngoại giao Mỹ và Trung Quốc đã gặp nhau tại Tây Ban Nha để thảo luận về thương mại và các vấn đề khác trong tuần này. Ông Bessent, người dẫn đầu phái đoàn Mỹ, cho biết TikTok là một trong những chủ đề được thảo luận.

"Chúng tôi đã tập trung rất nhiều vào TikTok, đảm bảo rằng đây là một thỏa thuận công bằng cho phía Trung Quốc và hoàn toàn tôn trọng các mối quan ngại về an ninh quốc gia của Mỹ. Và đó chính là thỏa thuận mà chúng tôi đã đạt được. Chúng tôi cũng muốn đảm bảo rằng Trung Quốc có một môi trường đầu tư công bằng tại Mỹ. Nhưng an ninh quốc gia Mỹ luôn là ưu tiên hàng đầu" - ông Bessent phát biểu ngày 15-9.

TikTok và công ty mẹ ByteDance (Trung Quốc) chưa phản hồi khi được đề nghị bình luận về thỏa thuận trên.

Ông Trump đã nhiều lần gia hạn thời gian để đạt được thỏa thuận với Trung Quốc về việc bán ít nhất một phần mảng kinh doanh TikTok của ByteDance tại Mỹ cho một chủ sở hữu do Washington hậu thuẫn.

Hãng tin Reuters lưu ý đây là lần thứ hai trong năm nay hai bên cho biết họ sắp chính thức đạt được thỏa thuận về TikTok. Thông báo trước đó được đưa ra hồi tháng 3, nhưng cuối cùng đã không thành hiện thực.

Chưa rõ công ty mẹ ByteDance có chuyển quyền kiểm soát công nghệ cốt lõi của ứng dụng TikTok cho bên mua tại Mỹ hay không. Hiện tại còn ít chi tiết về thỏa thuận khung nói trên.

Bất kỳ thỏa thuận nào có thể cũng sẽ cần sự chấp thuận từ Quốc hội Mỹ, hiện do Đảng Cộng hòa kiểm soát. 

Năm 2024, Quốc hội Mỹ đã thông qua dự luật yêu cầu ByteDance phải thoái vốn khỏi TikTok do lo ngại rằng dữ liệu người dùng TikTok tại Mỹ có thể bị Chính phủ Trung Quốc truy cập, cho phép Bắc Kinh do thám người dân Mỹ hoặc thực hiện các chiến dịch gây ảnh hưởng thông qua TikTok.