Mỹ tính dùng hàng tỷ đô la để lôi kéo Iran buông làm giàu hạt nhân

TPO - Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thảo luận về khả năng giúp Iran tiếp cận khoản tiền 30 tỷ USD để xây dựng chương trình năng lượng hạt nhân dân sự, nới lỏng lệnh trừng phạt và giải phóng hàng tỷ đô la trong các quỹ bị đóng băng của Iran.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: AP)

Những đề xuất này được đưa ra như một phần của nỗ lực nhằm đưa Tehran trở lại bàn đàm phán, CNN dẫn 4 nguồn tin nắm được tình hình cho biết.

Theo nguồn tin, người Mỹ và các bên khác của Trung Đông đã bắt đầu trao đổi với Tehran ở hậu trường từ khi Iran và Israel vẫn đang tấn công nhau. Các cuộc thảo luận vẫn tiếp tục diễn ra sau khi hai bên đồng ý ngừng bắn.

Các quan chức chính quyền Tổng thống Trump cho biết một số đề xuất đã được đưa ra, nhưng mới chỉ là sơ bộ, với điều kiện không thay đổi là Iran không làm giàu uranium.

Một số chi tiết đã được thảo luận trong cuộc họp bí mật kéo dài nhiều giờ giữa đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và các đối tác vùng Vịnh tại Nhà Trắng hôm 20/6, một ngày trước khi Mỹ ném bom Iran, hai nguồn tin nắm được tình hình cho biết.

Trong số các điều khoản đang được trao đổi có nội dung về việc đầu tư 20 - 30 tỷ USD cho chương trình hạt nhân không làm giàu uranium của Iran, để sử dụng vào mục đích năng lượng dân sự, các quan chức chính quyền Tổng thống Trump cho biết.

Một quan chức nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ không chi số tiền này mà muốn các đối tác Ả-rập đầu tư.

Các đề xuất khác bao gồm khả năng xóa bỏ một số lệnh trừng phạt Iran và cho phép Tehran tiếp cận khoản tiền 6 tỷ USD nằm trong các tài khoản ngân hàng bị đóng băng.

Một ý tưởng khác được nêu ra là các đồng minh của Mỹ ở Vùng Vịnh sẽ đầu tư tiền để chuyển đổi cơ sở hạt nhân Fordow - nơi Mỹ tấn công bằng bom phá boongke cuối tuần qua - bằng chương trình không làm giàu uranium. Chưa rõ đề xuất đó đang được xem xét nghiêm túc như thế nào.

"Có rất nhiều ý tưởng được đưa ra từ nhiều người khác nhau và nhiều người đang cố gắng sáng tạo. Tôi không chắc chắn điều gì sẽ xảy", một nguồn tin nói với CNN.

Ngày 25/6, ông Witkoff nói với CNBC rằng Mỹ đang tìm kiếm một "thỏa thuận hòa bình toàn diện". Một quan chức chính quyền Tổng thống Trump nhấn mạnh rằng tất cả các đề xuất đều được thiết kế để ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân.

Mỹ nói Iran có thể sở hữu chương trình hạt nhân vì mục đích dân sự hòa bình, nhưng không thể làm giàu uranium. Thay vào đó, Mỹ gợi ý Iran nhập khẩu uranium đã làm giàu. Ông Witkoff cho biết mô hình này giống như chương trình của UAE.

Ngày 25/6, Tổng thống Trump cho biết Mỹ và Iran sẽ trở lại bàn đàm phán vào tuần tới. Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmail Baghaei không biết có cuộc đàm phàn nào vào tuần tới và những người tham gia quá trình lập kế hoạch cho biết hai bên vẫn đang trao đổi chi tiết.