Mỹ kêu gọi Trung Quốc gây sức ép ngăn Iran không đóng eo biển Hormuz

(Dân trí) - Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ kêu gọi Trung Quốc thuyết phục nhằm ngăn Iran không đóng cửa eo biển chiến lược Hormuz.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio hôm 22/6 đã kêu gọi Trung Quốc gây sức ép buộc Iran không được đóng cửa eo biển Hormuz, một trong những tuyến đường thương mại chiến lược quan trọng nhất thế giới đối với dầu thô.

“Tôi khuyến khích chính phủ Trung Quốc tại Bắc Kinh gọi cho họ (Iran), vì Trung Quốc phụ thuộc rất nhiều vào eo biển Hormuz để nhập khẩu dầu”, ông Rubio phát biểu trong một cuộc phỏng vấn trên Fox News.

Trung Quốc hiện là khách hàng mua dầu lớn nhất của Iran và vẫn duy trì mối quan hệ thân thiện với Tehran.

Cùng ngày, Ngoại trưởng Iran cảnh báo rằng nước này “giữ mọi phương án để bảo vệ chủ quyền” sau khi Mỹ tiến hành các cuộc không kích vào 3 cơ sở hạt nhân quan trọng của Tehran vào cuối tuần trước.

Truyền thông nhà nước Iran đưa tin quốc hội nước này đã ủng hộ đề xuất đóng cửa eo biển Hormuz, dẫn lời một nghị sĩ cấp cao. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng thuộc về Hội đồng An ninh Quốc gia Iran.

Việc Iran tìm cách phong tỏa tuyến hàng hải hẹp nằm giữa Iran và Oman có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với nền kinh tế toàn cầu. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), khoảng 20 triệu thùng dầu/ngày, tương đương 20% mức tiêu thụ toàn cầu, đã đi qua eo biển Hormuz trong năm 2024.

Ngay sau khi Mỹ không kích Iran, giá dầu thế giới đã tăng hơn 2% do lo ngại nguồn cung bị gián đoạn. Theo các chuyên gia của Goldman Sachs và công ty tư vấn Rapidan Energy, nếu eo biển bị phong tỏa trong thời gian dài, giá dầu có thể vượt ngưỡng 100 USD/thùng. Trong khi đó, các nhà phân tích của JPMorgan đánh giá khả năng Iran thực sự đóng Hormuz là thấp vì hành động này sẽ bị Mỹ coi là tuyên chiến.

Ông Rubio cảnh báo, việc đóng cửa eo biển sẽ là “hành động tự sát về kinh tế” đối với chính Iran, bởi phần lớn dầu xuất khẩu của nước này cũng phải đi qua tuyến hàng hải này.

Iran hiện là nhà sản xuất dầu lớn thứ ba trong OPEC, với sản lượng 3,3 triệu thùng/ngày. Trong tháng vừa rồi, nước này đã xuất khẩu 1,84 triệu thùng/ngày, phần lớn sang Trung Quốc, theo số liệu từ Kpler. Khoảng một nửa lượng dầu thô vận chuyển bằng đường biển mà Trung Quốc nhập khẩu có xuất xứ từ vùng Vịnh Ba Tư.

“Đó sẽ là vết thương do chính họ tự gây ra: Nếu phong tỏa eo biển, Iran sẽ tự cắt nguồn xuất khẩu dầu sang Trung Quốc, vốn là nguồn thu lớn nhất”, ông Matt Smith, trưởng nhóm phân tích dầu tại Kpler, nhận định với CNBC.

Ngoại trưởng Rubio cho biết Mỹ vẫn còn nhiều phương án để đối phó nếu Iran thực sự tìm cách đóng eo biển.

“Nó sẽ gây tổn hại cho nền kinh tế các nước khác nhiều hơn cho chúng ta. Đó sẽ là một hành động leo thang cực lớn và xứng đáng nhận sự đáp trả không chỉ từ Mỹ mà còn từ các nước khác", ông nói trên Fox News.

Ông Bob McNally, người sáng lập Rapidan Energy và cựu cố vấn năng lượng của tổng thống Mỹ, nhận định Iran có khả năng gây gián đoạn giao thương qua Hormuz trong nhiều tuần, thậm chí vài tháng.