Mỹ báo động số vụ lừa đảo tuyển dụng tăng 1.000%

(Dân trí) - Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) dẫn tới các hình thức lừa đảo tuyển dụng ngày càng tinh vi ở Mỹ.

Sau một loạt cuộc phỏng vấn, cô Nicole Becker vô cùng phấn khích khi nhận được thư mời làm việc từ một thương hiệu đồ thể thao. Nhưng sau đó, cô sớm đối mặt với một thực tế phũ phàng khi phát hiện ra người tuyển dụng là kẻ lừa đảo.

Từ tin tuyển dụng giả đến những kẻ mạo danh nhà tuyển dụng thật, các vụ lừa đảo việc làm trực tuyến đang bùng nổ ở Mỹ, với việc AI tạo sinh ngày càng được ứng dụng nhiều khiến những chiêu trò trở nên tinh vi hơn bao giờ hết.

Vào tháng 7, một thương hiệu Trung Quốc tự xưng đã mời cô Becker, 37 tuổi, sống ở bang Oregon, nhận một vị trí danh giá là phụ trách truyền thông toàn cầu, sau quy trình tuyển dụng bài bản, kéo dài 2 tuần và trông hoàn toàn hợp pháp.

Ban đầu không có dấu hiệu khả nghi nào: Sau buổi phỏng vấn trực tuyến đầu tiên với một người tự xưng là nhân viên nhân sự, cô trao đổi với một người khác tự giới thiệu là trưởng bộ phận marketing và bán hàng.

Rồi thư mời làm việc được gửi đến, kèm một tập trình chiếu chi tiết về vai trò, ngân sách và chỉ tiêu công việc 6 tháng đầu. Hai bên ký hợp đồng ngay sau đó.

Nhưng một tuần sau, trong buổi họp, cô Becker bắt đầu nghi ngờ có điều bất thường.

Người ta nói rằng máy chủ của công ty đã bị cháy trong đám cháy rừng ở California, nên cô sẽ phải tự mua laptop và điện thoại di động từ một nhà bán lẻ được chỉ định, với lời hứa sẽ được hoàn tiền trong kỳ lương đầu tiên.

“Lúc đó tim tôi như chìm xuống, tôi hiểu rằng mình đã bị lừa bởi một công việc giả mạo”, cô Becker kể với AFP, yêu cầu giấu tên thật.

“Thật đáng sợ, vì tôi vẫn nghĩ mình là người thông minh, am hiểu về công nghệ, về AI và các trò lừa đảo nói chung. Nếu tôi còn bị lừa, thì bất kỳ ai cũng có thể là nạn nhân", cô nói.

Số vụ lừa đảo tăng 1.000%

Theo hãng an ninh mạng McAfee, các vụ lừa đảo việc làm tại Mỹ tăng hơn 1.000% từ tháng 5 đến tháng 7, đúng vào giai đoạn sinh viên tốt nghiệp đi tìm việc.

Gần 1/3 người Mỹ cho biết họ đã nhận được tin nhắn lừa đảo mời việc làm, cho thấy “các chiêu trò này đã vượt xa email và len vào cả những cuộc trò chuyện hằng ngày", McAfee cho biết.

Nghiên cứu của hãng cho thấy mỗi nạn nhân trung bình mất 1.471 USD cho một vụ lừa đảo, và tổng thiệt hại do gian lận trong năm ngoái đạt 12 tỷ USD, tăng 21% so với năm trước.

“Chúng ta đang chứng kiến một cơn bão hoàn hảo: thị trường lao động thắt chặt, nhiều người cạnh tranh gay gắt với ít cơ hội hơn, tạo ra áp lực mà kẻ lừa đảo lợi dụng", bà Lisa Plaggemier, giám đốc điều hành của Liên minh An ninh mạng Quốc gia, nói với AFP.

“Đồng thời, AI khiến kẻ xấu dễ dàng tạo ra tin tuyển dụng giả, hồ sơ nhà tuyển dụng giả, và thậm chí cả kịch bản phỏng vấn giả. Kết hợp lại, điều này khiến các vụ lừa đảo khó phát hiện hơn, và người tìm việc, đặc biệt là người mới, trở nên dễ bị tổn thương hơn bao giờ hết", bà cho biết.

Trường hợp của cô Becker là chiến thuật thường thấy: Kẻ lừa đảo dựng kịch bản dài hơi, khiến ứng viên hạ thấp cảnh giác sau vài vòng phỏng vấn có vẻ “thật”.

Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) gần đây cảnh báo về “các vụ lừa đảo séc giả”, trong đó kẻ gian giả làm nhà tuyển dụng, gửi séc giả và bảo nạn nhân dùng tiền đó để mua thiết bị từ “nhà cung cấp được chỉ định".

“Nếu bạn nhận được thư mời làm việc kèm hướng dẫn nộp séc rồi dùng tiền mua thứ gì đó, thì đó là lừa đảo. Hãy rời đi ngay”, FTC nhấn mạnh.

Không chỉ ứng viên, các nhà tuyển dụng cũng đang bị nhắm đến.

Tháng 7, FBI cảnh báo về kẻ lừa đảo giả danh người Mỹ để xin việc, nhằm xâm nhập mạng lưới công ty Mỹ. Cùng lúc đó, AI phát triển nhanh chóng khiến phỏng vấn trực tuyến dễ bị giả mạo.

Một khảo sát gần đây của công ty nghiên cứu và tư vấn Gartner với 3.000 ứng viên cho thấy 6% thừa nhận gian lận trong phỏng vấn, hoặc mạo danh người khác, hoặc để người khác đóng giả mình. Hãng này dự báo đến năm 2028, cứ 4 hồ sơ ứng tuyển thì có 1 là giả mạo.

“Các nhà tuyển dụng đang ngày càng khó đánh giá đúng năng lực và cả danh tính thật của ứng viên. Điều này tạo ra rủi ro an ninh mạng còn nghiêm trọng hơn cả việc tuyển sai người", bà Jamie Kohn từ Gartner nhận định.