Mưa lớn ở miền Bắc: Không kịp trở tay với nước lũ

Cơn mưa như trút nước kéo dài suốt đêm 6 và ngày 7-10, nước chảy như thác đổ cùng nước trên các con sông dâng cao đã 'nhấn chìm' nhiều nơi tại một số tỉnh phía Bắc.

Giữa đêm, người dân một số nơi ở tỉnh Thái Nguyên, Bắc Ninh thấy nước tràn vào mà không kịp tháo chạy, có người phải trèo lên mái nhà dầm mình trong mưa chờ cứu hộ. 

Người Hà Nội tỉnh giấc vào buổi sáng thì nhiều tuyến phố đã ngập sâu, có nơi nước ngập cao ngang bụng người đi bộ, nước tràn vào nhà dân và hầm chung cư.

Công an, quân đội cứu người mắc kẹt trong nước lũ

Nước tràn vào nhà trong đêm, dâng cao nhanh như "đánh úp" khiến nhiều gia đình không kịp trở tay, có hộ dân trong nhà gồm cả người già và trẻ nhỏ phải tìm cách trèo lên sát mái nhà "chạy" lụt chờ lực lượng chức năng ứng cứu.

Trong cơn mưa lớn kèm theo sấm sét ùng oàng cả đêm đến sáng 7-10, lực lượng công an và quân đội các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Ninh dầm mình trắng đêm tìm cách giải cứu những hộ dân bị "mắc kẹt" trong ngập lụt. Nhiều gia đình có người già, trẻ nhỏ đã được lực lượng chức năng đưa đến nơi an toàn.

Trận mưa lớn kéo dài cả đêm đã khiến khu vực cổng Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên chìm trong "biển" nước. Bên trong các phòng bệnh ở tầng 1, nước cũng tràn vào ngập kín các băng ghế sắt đặt ở hành lang. 

Theo hình ảnh clip ghi lại, phía bên trong một số phòng bệnh nước mênh mông, dòng nước đục ngầu ngập cao quá giường bệnh. Các bác sĩ, y tá phải xắn quần lội trong dòng nước đẩy bệnh nhân đến nơi an toàn.

Từ đêm 6-10, Công an tỉnh Thái Nguyên huy động hàng trăm cán bộ chiến sĩ và phương tiện chuyên dụng ứng phó với mưa lũ. Riêng Phòng Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ huy động 100% quân số.

Tại phường Quan Triều, Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự kịp thời đưa hàng trăm người dân đi tránh lũ trong đêm. Dự báo mưa lũ còn diễn biến phức tạp. Hơn 300 trạm biến áp bị nước lũ làm hư hỏng, hơn 200.000 hộ dân mất điện.

Đến chiều tối 7-10, trên mạng xã hội, một số người ở tỉnh Thái Nguyên vẫn đăng thông tin lên Facebook cá nhân hoặc một số hội nhóm kêu cứu vì có người nhà còn đang mắc kẹt trong chính nhà mình do nước lụt dâng cao ngập gần đến mái nhà.

Gia đình bà Phạm Thị Ngà, khu dân cư Dân Tiến, xã Võ Nhai (xã Dân Tiến, huyện Võ Nhai cũ) đến tối 7-10 đã không phải ở trên mái nhà nữa khi nước rút, nhưng đồ đạc và lương thực đã ngập trong bùn. Anh Trần Đăng Khôi (xã Võ Nhai) chia sẻ chưa bao giờ thấy trận lụt khủng khiếp như trận này. Nhiều gia đình cả người già, người bệnh chạy lũ từ 23h đêm.

Đài Khí tượng thủy văn Thái Nguyên cho biết nước lũ sông Cầu tại Trạm thủy văn Gia Bảy (phường Gia Sàng, tỉnh Thái Nguyên) đến 19h tối 7-10 đạt mức 29,57m (trên báo động 3 là 3,57m) - vượt đỉnh lũ lịch sử sau bão Yagi năm 2024 khoảng 0,76m.

Bắc Ninh chủ động đề phòng mọi tình huống

Trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, mưa lớn còn gây ra ngập lụt nghiêm trọng ở hàng loạt xã như Bố Hạ, Tiên Lục, Yên Thế... Lượng mưa lớn trút xuống trong nhiều giờ khiến cho nhiều nhà dân ngập sâu trong nước. Theo ông Thân Hải Nam - Bí thư xã Yên Thế (tỉnh Bắc Ninh), từ đêm hôm trước đến rạng sáng 7-10, nhiều khu dân cư trên địa bàn đã bị ngập sâu.

Ông cho biết lượng mưa trên địa bàn xã không quá lớn, nhưng do nguồn nước từ Thái Nguyên đổ về khiến nước trên sông Sỏi dâng cao, gây ngập các hộ dân sinh sống ở hai bên ven sông. Ông Nam thông tin thêm một số hộ dân bị ngập đến tầng 2 đã được chính quyền xã phối hợp với lực lượng công an, quân đội của tỉnh di dời đến nơi an toàn.

Do ảnh hưởng bão Matmo, tỉnh Bắc Ninh có mưa to đến rất to, kèm gió mạnh làm mực nước sông Cầu và sông Thương dâng cao. Nhiều đoạn đê, kè, cống xung yếu xuất hiện tình trạng sạt lở, thấm nước. Với sự cố nứt mặt bờ đê Ngũ Huyện Khê, đoạn qua xã Tam Đa, lãnh đạo tỉnh đã yêu cầu cơ quan chức năng cắm biển cấm xe có trọng tải lớn đi trên đê, bố trí lực lượng ứng trực, tiến hành nhồi bê tông vào khu vực lún nứt...

Tại xã Hợp Thịnh, Xuân Cẩm, người dân cũng được yêu cầu di dời ra khỏi khu vực nguy cơ sạt lở; chính quyền chuẩn bị lương thực, điện nước để bà con yên tâm trong mưa lũ. Các địa phương này và Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp rà soát quỹ đất, xây dựng phương án tái định cư lâu dài, đồng thời huy động lực lượng gia cố mái đê, chống sạt...

Do nước lũ đổ về nhanh và ngập sâu nhiều nơi, chiều 7-10 Công ty Điện lực Bắc Ninh đã tạm ngừng cấp điện ở 5 xã gồm: Yên Thế, Bố Hạ, Đồng Kỳ, Tam Tiến và Xuân Lương để bảo đảm an toàn cho người dân và thiết bị điện, ảnh hưởng hơn 38.000 khách hàng song yêu cầu an toàn được đặt lên trên hết.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Bắc Ninh, từ ngày 7 đến 10-10, đỉnh lũ trên sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam qua tỉnh dự báo vượt mức báo động 3. Do mưa lũ, có 35 hộ dân ở khu vực sân golf Việt Yên bị ảnh hưởng bởi bùn đất, thiệt hại đang được kiểm đếm.

Các khu vực dân cư ngoài bãi sông ở xã Hợp Thịnh, Xuân Cẩm, Tam Giang, Nếnh và phường Vân Hà hết bị ngập nước. Riêng phường Vân Hà còn gần 8.500 nhân khẩu vẫn bị cô lập bởi nước.

Vì sao miền Bắc mưa như trút nước sáng 7-10?

Chiều 7-10, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho hay nguyên nhân của đợt mưa lớn sáng 7-10 là do ảnh hưởng của hoàn lưu vùng áp thấp suy yếu từ bão Matmo (bão số 11), kết hợp với đới gió đông nam của lưỡi áp cao cận nhiệt đới lấn mạnh từ phía đông vào, tạo ra một vùng hội tụ gió kinh hướng (gió từ nhiều hướng đông nam và tây nam hội tụ theo kinh độ) ở khu vực phía Đông Bắc Bộ, chạy dọc theo các tỉnh thành Tuyên Quang, Cao Bằng, Thái Nguyên, Phú Thọ, Hà Nội, Lạng Sơn, Bắc Ninh; trong đó, khu vực Thái Nguyên và Hà Nội có mưa đặc biệt lớn.

"Đây cũng là hình thái gây ra đợt mưa đặc biệt lớn ngày 30-9 ở miền Bắc (hoàn lưu bão Bualoi) mà Hà Nội là một trong những địa phương trọng tâm, dẫn đến ngập lụt diện rộng cho thủ đô và nhiều tỉnh miền Bắc. Hình thái gây mưa này có đặc điểm là thời gian mưa rất lâu, mưa cường suất lớn kèm dông sét mạnh", ông Khiêm thông tin.

Theo ông Khiêm, so với đợt mưa bão Bualoi (bão số 10) trước đó, trận mưa sáng 7-10 chủ yếu trong sáng sớm và sáng, cường suất mưa trong một giờ đo được tại Mễ Trì lên tới 108mm vào lúc 5h - 6h sáng 7-10. 

Đợt mưa do bão Bualoi hôm 30-9 gây ngập diện rộng hơn so với đợt mưa sáng 7-10.

Ông Khiêm cũng cho biết từ chiều 7-10, hội tụ gió kinh hướng đang có dấu hiệu suy yếu, do đó mưa ở Bắc Bộ kéo dài tới sáng nay (8-10). Do ảnh hưởng của mưa lớn, từ ngày hôm nay đến 10-10, lũ trên các sông ở khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục lên.

Trong đợt lũ này, đỉnh lũ trên các sông ở tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh; sông Lục Nam (Bắc Ninh); sông Thái Bình (Hải Phòng) lên mức báo động 2 đến báo động 3 và trên báo động 3. 

Đỉnh lũ trên sông Thao (Lào Cai), sông Lô (Tuyên Quang), sông Hoàng Long (Ninh Bình), thượng lưu sông Mã (Thanh Hóa) lên mức báo động 1 đến báo động 2, có sông trên báo động 2. Ngập lụt diện rộng tại các tỉnh Thái Nguyên, Bắc Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng và nguy cơ ngập lụt tại các vùng trũng thấp ven sông, các khu đô thị thuộc khu vực Bắc Bộ và Thanh Hóa.