'Mưa đỏ' là 'món nợ' lớn của nhà văn Chu Lai

Đại tá Nguyễn Văn Sáu, Phó giám đốc NXB Quân đội Nhân dân, là người đầu tiên biên tập tiểu thuyết “Mưa đỏ”. Ông cho rằng tác phẩm là bằng chứng rõ ràng rằng dòng sách chiến tranh vẫn còn nhiều giá trị và sức hút.

Thượng tá, Nhà văn Chu Lai ra mắt tác phẩm "Mưa đỏ" vào năm 2016 sau nhiều năm ấp ủ. Ảnh: Quang Đức.

Tính đến chiều 26/8, phim Mưa đỏ đã thu hơn 130 tỷ đồng dù vừa ra rạp ngày 22/8, lập kỷ lục mới trong dòng phim điện ảnh với chủ đề chiến tranh Việt Nam, theo nền tảng Box Office. Thành công bất ngờ này cho thấy khán giả vẫn sẵn sàng đón nhận những câu chuyện lịch sử được kể bằng cảm xúc và chiều sâu.Trước hiệu ứng mạnh mẽ từ phim, nguyên tác cùng tên của nhà văn Chu Lai cũng được chú ý. Chia sẻ với Tri Thức - Znews, Đại tá Nguyễn Văn Sáu, Phó giám đốc - Phó tổng biên tập Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân, cho biết tiểu thuyết Mưa đỏ đang được in liên tục để đáp ứng nhu cầu của bạn đọc. “Hiện nay sách đang 'sốt' trên thị trường, nhất là ở TP.HCM. Mấy hôm nay chúng tôi phải in nối bản liên tục. Bây giờ đã gần 10.000 bản”, ông chia sẻ.Đại tá Nguyễn Văn Sáu cũng là người đầu tiên biên tập tiểu thuyết Mưa đỏ. Theo ông, đây không đơn thuần là một tác phẩm mà còn là một “món nợ” văn chương mà Thượng tá, nhà văn Chu Lai đau đáu suốt nhiều năm.Món nợ của nhà văn Chu LaiĐại tá Nguyễn Văn Sáu cho biết Mưa đỏ là kết quả của nhiều năm “trăn trở và sáng tạo” của nhà văn Chu Lai. Dù là cây bút kỳ cựu, trực tiếp chiến đấu trong kháng chiến chống Mỹ, chuyên viết về chiến tranh với nhiều tác phẩm, nhà văn luôn đau đáu vì chưa một lần viết về Thành cổ Quảng Trị.Nhà văn Chu Lai cũng không áp đặt theo lối mòn (ta tốt, địch xấu…), mà đã khắc họa cả những nét nhân văn, nhân đạo... Đại tá Nguyễn Văn Sáu, Phó Giám đốc NXB Quân đội Nhân dân“Ông từng viết nhiều tiểu thuyết, truyện ngắn, kịch bản phim truyện về những vùng đất mà ông từng trực tiếp chiến đấu trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và cả những địa bàn mà ông chỉ qua nghiên cứu tư liệu, tiếp xúc với nhân chứng… Nhưng riêng về Thành cổ Quảng Trị thì ông chưa một lần chạm vào, dù đã nung nấu từ bao năm như một món nợ lớn chưa trả được”, đại tá Sáu nói.Theo ông, ý tưởng viết Mưa đỏ đã được nung nấu từ lâu nhưng mãi đến 2016, nhà văn mới bắt tay thực hiện. Và để thực hiện tác phẩm, tác giả đã phải “lăn lộn trong nhiều tháng” ở nhiều nhà sáng tác do Trung tâm Hỗ trợ Sáng tác Văn học nghệ thuật (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũ) đầu tư. Và người đầu tiên được đọc tác phẩm cũng là vợ của tác giả, nhà văn Vũ Thị Hồng. “Bà Hồng từng tâm sự về việc nhiều lần ngấn nước mắt vì xúc động ngay từ lần đầu tiên đọc bản thảo ngổn ngang câu chữ. Có lẽ đó là sự đồng cảm của người từng có năm tháng cầm súng, đối mặt với bao thử thách", Phó giám đốc Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân kể. Phim chuyển thể cùng tên của tiểu thuyết Mưa đỏ vừa lập kỷ lục ở dòng phim chiến tranh Việt Nam với doanh thu vượt 100 tỷ đồng sau 3 ngày ra mắt. Sau khi bản thảo hoàn chỉnh, đại tá Nguyễn Văn Sáu là người trực tiếp biên tập Mưa đỏ. Từng làm việc với nhiều đầu sách chiến tranh, ông ấn tượng trước cách Chu Lai tái hiện đề tài tưởng như đã cũ.“Sức sống mãnh liệt và sức hấp dẫn vẫn còn vẹn nguyên, đủ để lay động trái tim người đọc của đề tài lớn: Lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng, mà có lúc nhiều người bi quan cho rằng dường như đang bị nhạt phai…”, đại tá nhận xét.Tận cùng bản ngã con ngườiTiểu thuyết đặt trong bối cảnh 81 ngày đêm khốc liệt mùa hè năm 1972, không chỉ miêu tả chiến sự trên mặt trận, mà còn lồng ghép diễn biến trên bàn đàm phán Paris - nơi nhân vật bà mẹ của Cường, một nhà ngoại giao, theo dõi từ xa, theo đại tá Nguyễn Văn Sáu. Trục truyện xoay quanh hai nhân vật chính ở hai chiến tuyến: Cường - chiến sĩ Giải phóng, và Quang - chỉ huy lính dù phía bên kia. Dù ở hai chiến tuyến, cả hai đều mang những giằng xé, lý tưởng, tình yêu và những nỗi cô đơn không thể nói thành lời. Theo đại tá Nguyễn Văn Sáu, điểm đặc biệt của Mưa đỏ là cách tác giả lột tả cuộc chiến bằng ngôn ngữ đời sống sinh động. Ông cho rằng điểm đặc biệt của Mưa đỏ là cách tác giả “lột tả tính chất khốc liệt và bi tráng” bằng ngôn ngữ đời sống sinh động. Từ nhân vật Tạ - tiểu đội trưởng tóc rễ tre, cho đến Sen - chiến sĩ từng hèn nhát và chuộc lỗi bằng cái chết, mỗi con người trong tiểu đội đều hiện lên đầy cá tính, tình cảm và khát khao được sống, được cống hiến.Cách kể của nhà văn Chu Lai mở ra những suy tư sâu hơn về cái gọi là “tận cùng của bản ngã con người trong cuộc chiến khốc liệt". Đại tá Sáu nhấn mạnh nhân vật Đặng Huy Cường, người lính “tài hoa ra trận”, từ bỏ con đường du học để chiến đấu đến ngày cuối cùng. Cường đã viết nên một "bản hòa tấu với những nốt nhạc đầy cảm xúc” giữa lòng cuộc chiến. Chi tiết này như một thông điệp về cái đẹp không bị chiến tranh dập tắt mà “rung lên những âm điệu bi tráng”, “hòa trộn âm điệu của hòa bình” rồi cuối cùng đạt được sự “vĩnh cửu, trường tồn dù nó phải đổi bằng máu đỏ”.Mưa đỏ còn khắc họa cả chân dung những người bên kia chiến tuyến, điển hình là nhân vật Quang - chỉ huy hắc báo. “Nhà văn Chu Lai cũng không áp đặt theo lối mòn (ta tốt, địch xấu…), mà đã khắc họa cả những nét nhân văn, nhân đạo”, đại tá Sáu nhận định. Đại tá Nguyễn Văn Sáu là người trực tiếp biên tập Mưa đỏ vào năm 2016. Theo ông, chính cách kể chuyện này đã giúp tiểu thuyết không gò ép bạn đọc vào sự đối lập trắng - đen mà mở ra những suy tư sâu hơn về cái gọi là “tận cùng của bản ngã con người trong cuộc chiến khốc liệt”. Một chi tiết được Đại tá Sáu đánh giá cao là đoạn kết truyện, khi mẹ của Cường và Quang tình cờ gặp nhau tại Thành cổ, cùng thắp hương lên hai ngôi mộ của con trai. Chi tiết này “để lại nhiều sự day dứt trong lòng người đọc nhưng lại sáng lên một niềm tin rằng, xóa bỏ những hận thù, khép lại quá khứ bi thương đã qua để cùng chung tay xây dựng hòa bình”, ông đánh giá.Cuối cùng, đại tá cho rằng sự thành công của Mưa đỏ không chỉ nằm ở cách tái hiện chiến trường, mà còn là khả năng chạm đến “tâm trạng giằng xé trong từng cảnh huống: cả sự dũng cảm và đớn hèn, cái thiện và cái ác, sự bùng nổ những trạng thái tích cực và tiêu cực…” của những con người đối diện cái chết. Cũng vì thế, khi bộ phim chuyển thể ra mắt, nhiều khán giả đã tìm đọc lại tiểu thuyết như một cách nối dài trải nghiệm, để hiểu sâu hơn về nhân vật, bối cảnh và những câu chuyện không thể hiện hết lên màn ảnh.Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - ZnewsBạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.