Mua bán vàng phải nộp thuế thu nhập cá nhân: Đề xuất thu như mua bán chứng khoán

Việc Chính phủ yêu cầu đánh thuế thu nhập cá nhân với giao dịch mua bán vàng để hạn chế đầu cơ là đúng vì bán vàng số tiền cả trăm triệu không nộp thuế là vô lý.

Quan điểm được TS Nguyễn Ngọc Tú, nguyên Vụ trưởng Tổng cục Thuế, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Thuế, đưa ra khi trao đổi với Tuổi Trẻ.

Ông Tú nhấn mạnh người kinh doanh hàng hóa trên mạng đang nộp thu nhập cá nhân từ 1-2%, giao dịch cổ phiếu nộp thuế thu nhập cá nhân 0,1%, giao dịch bất động sản nộp thuế thu nhập cá nhân 2%, nên việc áp thuế thu nhập cá nhân với hoạt động mua bán vàng là đương nhiên và luật đã quy định rồi. Có điều mình chưa triển khai chứ không phải là mới.

Đã kinh doanh phải nộp thuế

* Thưa ông, đâu là cơ sở để khẳng định hoạt động mua bán vàng cần nộp thuế thu nhập cá nhân?

- Luật Thuế giá trị gia tăng và Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp quy định mọi tổ chức, cá nhân, tức là không loại trừ ai cả, đã mua bán, kinh doanh, có doanh thu thì phải nộp thuế.

Ngoài nộp thuế giá trị gia tăng thì doanh nghiệp có thu nhập phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, với cá nhân có thu nhập phải nộp thuế thu nhập cá nhân. 

Các đạo luật gốc đều quy định như thế, tức là bất cứ tổ chức, cá nhân nào kinh doanh, mua bán hàng hóa, có thu nhập là phải nộp thuế.

Trong các kênh đầu tư kinh doanh hiện nay, đầu tư kinh doanh hàng hóa, đầu tư chứng khoán, đầu tư bất động sản đều đang nộp thuế, chỉ có mua bán vàng là chưa đưa vào đối với cá nhân, nên giờ có thể áp dụng.

* Vậy vì sao đến thời điểm này chúng ta mới đề cập tới chuyện tính thuế thu nhập cá nhân với cá nhân mua bán vàng?

- Điều này xuất phát từ đặc điểm thị trường vàng trước đây, mọi cá nhân mua vàng chủ yếu để tích trữ theo kiểu tích cốc phòng cơ.

Ở trong nước, cơ chế quản lý vàng theo nghị định 24 duy trì độc quyền, sản xuất, kinh doanh vàng miếng nhiều năm nên dẫn tới tình trạng vàng trong nước tăng rất cao, tăng cao hơn giá vàng thế giới có khi tới hơn 20 triệu đồng/lượng.

Thị trường vàng trong nước không theo chuẩn thị trường thế giới, biên độ tăng giảm rất lớn. Chênh lệch giữa mua vào với bán ra rất cao, có thời điểm giá vàng tăng lên từng ngày, thậm chí từng giờ. Thị trường bắt đầu có hiện tượng đầu cơ. 

Gần đây có người bán cả trăm cây vàng, giá trị mua bán cả chục tỉ đồng, thu lợi nhiều tỉ đồng nhưng không phải nộp thuế. Khoản chênh lệch trong mua bán vàng rơi vào tay nhà đầu cơ hết.

Mặt khác, thị trường vàng đang rất sôi động, nếu không có điều tiết thì tình trạng đầu cơ càng lớn, thu lợi rất nhiều nhưng không mất đồng thuế nào.

Bên cạnh đó, việc áp thuế thu nhập cá nhân với mua bán, kinh doanh vàng đảm bảo công bằng với các kênh đầu tư khác, đồng thời chống thất thu thuế. Đồng thời hạn chế tình trạng đầu cơ vàng. 

Ví dụ người ta mua một cây vàng (một lượng vàng) giá 120 triệu nếu bán ra được 125 triệu, nếu không có thuế họ thu lời 5 triệu, nhưng có thuế khoảng 2% doanh thu họ chỉ thu lời được 2,5 triệu, như vậy lợi nhuận thấp đi, người dân có thể chuyển từ kênh mua bán vàng sang gửi tiết kiệm hoặc đầu tư kênh khác. Nhu cầu kinh doanh vàng giảm, tình trạng đầu cơ cũng được hạn chế.

Cần có ngưỡng chịu thuế

* Có ý kiến cho rằng nếu quy định tất cả những người bán vàng phải nộp thuế thu nhập cá nhân thì sẽ không công bằng bởi có người làm lụng, tích cóp cả đời bằng vàng, giờ có việc cần dùng mang bán thì Nhà nước thu thuế?

- Việc áp thuế thu nhập cá nhân với hoạt động mua bán vàng cần có hạn mức áp thuế và loại trừ một số trường hợp để bảo đảm tính công bằng. Chẳng hạn mua bán từ 1 cây vàng trở lên mới phải nộp thuế TNCN, với trường hợp bán vàng nhẫn thì có thể xem xét ở hạn mức cao hơn vì có người tiết kiệm, đến cuối đời họ chia cho con cái hoặc bán đi để chữa bệnh mà áp thuế thì không phù hợp.

Có thể thấy việc thu thuế thu nhập cá nhân với mua bán vàng phải phải tính toán cân nhắc các yếu tố ngưỡng luật thuế, thời gian mua vàng để xác định có yếu tố kinh doanh hay không.

Còn hình thức thu thuế thì nên khấu trừ tại nguồn, giao cho các doanh nghiệp kinh doanh vàng khấu trừ thuế luôn.