Mỗi giờ có hơn 5 doanh nghiệp Việt bắt đầu dùng AI

Tốc độ ứng dụng AI chóng mặt của doanh nghiệp Việt đang tạo ra động lực tăng trưởng mạnh mẽ cho nền kinh tế số, nhưng cũng làm bùng lên "cơn khát" nhân lực có kỹ năng, đẩy mức lương lên cao.

Làn sóng ứng dụng AI đang tăng tốc

Các tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam đang nhanh chóng vượt qua giai đoạn thử nghiệm để triển khai trí tuệ nhân tạo (AI) vào sản xuất thực tế, giải quyết những thách thức cụ thể trong nhiều lĩnh vực. Theo một nghiên cứu gần đây của Amazon Web Services (AWS), trong năm 2024, có tới 47.000 doanh nghiệp Việt đã bắt đầu ứng dụng AI, tương đương hơn năm doanh nghiệp mỗi giờ.

"Giống như điện toán đám mây trước đó, AI tạo sinh đang thúc đẩy sự thay đổi căn bản trong cách thức hoạt động của doanh nghiệp", ông Emmanuel Pillai, Giám đốc Đào tạo và Chứng nhận của AWS khu vực ASEAN chia sẻ bên lề một sự kiện mới đây tại Hà Nội.

Đến nay, AI không còn là khái niệm xa vời mà đã trở thành công cụ mang lại hiệu quả rõ rệt. Đơn cử như trong ngành công nghiệp game, một lĩnh vực đòi hỏi khả năng vận hành xuyên biên giới và hỗ trợ đa ngôn ngữ, AI đang đóng vai trò then chốt. Ông Dương Thế Vinh, Giám đốc công nghệ của Gamota, một trong những nhà phát hành game hàng đầu Việt Nam với hơn 35 triệu người dùng toàn cầu, cho biết công ty đang ứng dụng chatbot AI tạo sinh để xử lý dịch vụ khách hàng đa ngôn ngữ, đa múi giờ.

"Giải pháp này giúp chúng tôi giảm từ 30 - 50% khối lượng công việc cho đội ngũ hỗ trợ, trả lời khách hàng nhanh hơn và tăng trải nghiệm người dùng lên rất tốt", ông Vinh nói. Tương tự, trong lĩnh vực tài chính, các ngân hàng lớn như Techcombank, VIB, VPBank… cũng đang tích cực ứng dụng điện toán đám mây và AI để nâng cao trải nghiệm khách hàng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

"Cơn khát" nhân lực và cuộc chiến giành giật nhân tài

Tuy nhiên, làn sóng ứng dụng AI mạnh mẽ đang vấp phải rào cản lớn là thực trạng thiếu hụt nhân lực có kỹ năng. Theo nghiên cứu "Khai phá Tiềm năng AI của Việt Nam", có tới 55% doanh nghiệp cho rằng thiếu nhân sự có kỹ năng là rào cản chính cho việc ứng dụng và mở rộng AI.

Khoảng cách kỹ năng đang tạo ra cuộc cạnh tranh gay gắt trên thị trường lao động. Nhu cầu cấp thiết đến mức nhiều doanh nghiệp sẵn sàng tăng mức lương lên đến 40% cho những ứng viên có kỹ năng AI tốt. Ông Dương Thế Vinh thừa nhận các công ty "giành giật" nhau kỹ sư AI giỏi rất nhiều.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Lê Trúc Giang, Giám đốc điều hành G-Asia Pacific Việt Nam, xác nhận nhân tài AI đang "rất được săn đón và khan hiếm". Theo ông, bên cạnh việc xây dựng mức đãi ngộ lương thưởng cạnh tranh, điều quan trọng là xây dựng văn hóa mạnh mẽ, tạo môi trường có phúc lợi tốt và đưa ra những thách thức giúp mọi người phát triển nhanh hơn. "Đó chính là môi trường mà nhân tài AI đang tìm kiếm", ông Giang khẳng định.

Ông Emmanuel Pillai cho rằng khoảng cách kỹ năng không chỉ tồn tại ở một vài ngành. "Chúng tôi thấy có khoảng cách đáng chú ý trong dịch vụ tài chính và viễn thông, nhưng thật sự thì tồn tại trong hầu hết mọi ngành. Ngay cả startup cũng đối mặt với thách thức này, vì họ cần các kỹ sư có thể thực sự xây dựng giải pháp AI", ông Pillai phân tích.

Để giải quyết vấn đề, các chương trình đào tạo và phát triển cộng đồng đang đóng vai trò quan trọng. Những tập đoàn công nghệ lớn đều đang triển khai các sáng kiến mang tính toàn cầu, trong đó có tại Việt Nam. Kể từ năm 2017, AWS đã đào tạo kỹ năng đám mây và AI cho hơn 100.000 người Việt thông qua các nền tảng học tập trực tuyến miễn phí, cùng sáng kiến "AI Ready" với các khóa học được Việt hóa. Cũng chính AI đã góp phần đáng kể vào quy trình biên dịch ngôn ngữ khóa học để học viên bản địa dễ dàng tiếp nhận kiến thức.

Liệu AI có thay thế con người?

Trước cơn sốt AI, nỗi lo về việc công nghệ sẽ lấy đi việc làm của con người ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, nhìn từ góc độ của các doanh nghiệp đang trực tiếp ứng dụng, thực tế lại có phần khác biệt. Ông Dương Thế Vinh cho rằng, AI tạo sinh thực hiện rất tốt công việc mang tính lặp đi lặp lại, có thể thay thế một số vị trí cấp thấp (entry-level). Ví dụ, thay vì nhân viên ngồi kiểm tra lịch sử giao dịch, câu hỏi cũ của khách hàng trong cơ sở dữ liệu, AI có thể tổng hợp thông tin này ngay lập tức.

Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa AI lấy đi công việc. "Nhiệm vụ được giảm tải, họ (nhân viên) sẽ có nhiều thời gian hơn để làm việc khác, mang hàm lượng chất xám nhiều hơn", ông Vinh giải thích.

Theo ông, AI có thể thực hiện công việc 24/7, nhưng quan trọng là "Ai sẽ chịu trách nhiệm?". Câu trả lời vẫn là con người: đưa ra quyết định cuối cùng và chịu trách nhiệm cho các quyết định đó. Do vậy, AI chỉ giúp giảm thiểu công việc chân tay, giải phóng sức lao động để con người tập trung vào những nhiệm vụ đòi hỏi sự sáng tạo, tư duy phản biện và trách nhiệm cao hơn.