Mỗi cơ quan Nhà nước sẽ được đánh giá theo một bộ tiêu chí mới

(Dân trí) - Bộ Nội vụ đề xuất cơ chế đánh giá mới, lần đầu áp dụng cho cả cơ quan Nhà nước và công chức, chấm điểm theo KPI hằng tháng và xếp loại hằng năm qua hệ thống phần mềm thống nhất.

Theo dự thảo Nghị định mới mà Bộ Nội vụ gửi sang Bộ tư pháp để thẩm định, lần đầu tiên cả nước có cơ chế đánh giá song song cơ quan hành chính nhà nước (tổ chức) và công chức (cá nhân) trong cùng một hệ thống. 

Đánh giá cơ quan hàng năm

Việc đánh giá cơ quan hành chính Nhà nước được tiến hành định kỳ mỗi năm, dựa trên hai nhóm tiêu chí lớn: tiêu chí chung và tiêu chí kết quả thực hiện nhiệm vụ.

Tổng điểm là 100, trong đó tiêu chí chung chiếm 30 điểm và tiêu chí kết quả thực hiện nhiệm vụ chiếm 70 điểm.

Nhóm tiêu chí chung tập trung vào những yếu tố nền tảng phản ánh năng lực quản trị và kỷ luật của cơ quan.

Cụ thể gồm: việc xây dựng và thực hiện quy chế làm việc; tinh thần đoàn kết nội bộ; văn hóa công vụ và đạo đức nghề nghiệp; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng chống tham nhũng; việc thực hiện chuyển đổi số, cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế; và nỗ lực khắc phục những hạn chế, yếu kém được chỉ ra ở kỳ đánh giá trước.

Nhóm tiêu chí này cho thấy cơ quan không chỉ được xem xét qua kết quả chuyên môn, mà còn qua năng lực tổ chức, điều hành và môi trường làm việc.

Nhóm tiêu chí kết quả thực hiện nhiệm vụ chiếm tỷ trọng lớn nhất (70 điểm): phản ánh trực tiếp hiệu quả hoạt động của cơ quan.

Việc chấm điểm dựa trên mức độ hoàn thành các mục tiêu, kế hoạch, chương trình công tác đã được giao; chất lượng sản phẩm hành chính đầu ra; tiến độ giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính; tỉ lệ hồ sơ xử lý đúng hạn; mức độ hài lòng của người dân và doanh nghiệp; cùng với kết quả các chỉ số cải cách hành chính (PAR Index), chỉ số năng lực cạnh tranh (PCI), chỉ số chuyển đổi số (DTI), chỉ số hài lòng của người dân (SIPAS)…

Những chỉ tiêu này được lượng hóa cụ thể, có số liệu chứng minh, giúp việc đánh giá mang tính khách quan và thực chứng hơn.

Quy trình đánh giá cơ quan cũng được thiết kế chặt chẽ và công khai. Cơ quan cấp trên trực tiếp chịu trách nhiệm tổ chức đánh giá, bảo đảm tính khách quan, toàn diện, đồng thời tiếp nhận báo cáo tự đánh giá của cơ quan cấp dưới.

Kết quả đánh giá cuối cùng được xếp loại theo bốn mức: Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, Hoàn thành tốt nhiệm vụ, Hoàn thành nhiệm vụ và Không hoàn thành nhiệm vụ. Trong đó, mức “hoàn thành xuất sắc” bị khống chế tỷ lệ để bảo đảm thực chất, tránh tình trạng đánh giá dàn trải.

Đáng chú ý, dự thảo quy định kết quả đánh giá cơ quan là căn cứ trực tiếp để đánh giá người đứng đầu. Ngược lại, kết quả đánh giá cá nhân người đứng đầu cũng ảnh hưởng đến xếp loại của cơ quan.

Cách tiếp cận hai chiều này nhằm gắn kết trách nhiệm, khuyến khích người lãnh đạo điều hành có hiệu quả, đồng thời bảo đảm sự đồng bộ trong đánh giá giữa tổ chức và cá nhân.

Cơ chế đánh giá cơ quan hành chính nhà nước theo dự thảo Nghị định không chỉ giúp đo lường hiệu quả hoạt động của bộ máy công quyền mà còn góp phần nâng cao trách nhiệm giải trình, siết chặt kỷ cương hành chính.

Cùng với việc đánh giá công chức theo KPI, Bộ Nội vụ kỳ vọng đây sẽ là nền tảng để chuyển từ nền hành chính quản lý sang nền hành chính phục vụ. 

Công chức được đánh giá KPI hằng tháng 

Dự thảo chia việc đánh giá công chức thành hai nhóm tiêu chí chính.

Nhóm thứ nhất là tiêu chí chung, chiếm 30% tổng điểm, phản ánh phẩm chất, thái độ và hành vi công vụ của mỗi cá nhân.

Nội dung đánh giá gồm phẩm chất chính trị, đạo đức, văn hóa công vụ; ý thức kỷ luật, tinh thần trách nhiệm; thái độ phục vụ Nhân dân và tinh thần hợp tác trong công việc.

Ngoài ra, tiêu chí này còn xem xét khả năng đổi mới, học hỏi, cũng như việc chấp hành quy định về kê khai tài sản, báo cáo, văn hóa giao tiếp và ứng xử trong cơ quan.

Nhóm thứ hai là tiêu chí kết quả thực hiện nhiệm vụ, chiếm 70% tổng điểm, được đo lường theo hệ thống chỉ số KPI (Key Performance Indicator).

Mỗi công chức sẽ được giao danh mục nhiệm vụ cụ thể gắn với “sản phẩm hoặc công việc chuẩn” tương ứng với vị trí việc làm. Việc chấm điểm dựa trên khối lượng, tiến độ, chất lượng công việc và khả năng hoàn thành các nhiệm vụ phát sinh đột xuất.

Cách tiếp cận này giúp phản ánh chính xác hơn hiệu suất thực tế, mức độ chủ động, sáng tạo và năng lực xử lý tình huống của công chức.

Điểm tổng hợp được tính theo công thức:

Điểm đánh giá tháng = (Tiêu chí chung × 0,3) + (KPI × 0,7).

Cuối năm, trên cơ sở tổng hợp kết quả của 12 tháng, công chức sẽ được xếp loại theo bốn mức: Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, Hoàn thành tốt nhiệm vụ, Hoàn thành nhiệm vụ và Không hoàn thành nhiệm vụ.

Tỷ lệ công chức đạt mức “hoàn thành xuất sắc” không vượt quá 20% tổng số trong mỗi cơ quan.

Quy trình đánh giá được quy định rõ ràng theo các bước: công chức tự đánh giá kết quả tháng theo mẫu; người đứng đầu trực tiếp xác nhận, bổ sung nhận xét; bộ phận tổ chức – cán bộ tổng hợp dữ liệu và báo cáo cơ quan quản lý cấp trên.

Kết quả đánh giá sẽ là căn cứ quan trọng để xem xét khen thưởng, bổ nhiệm, quy hoạch, hoặc xử lý trách nhiệm.

Với các trường hợp biệt phái, luân chuyển, cơ quan tiếp nhận có trách nhiệm phối hợp với cơ quan chủ quản để đánh giá thống nhất.

Số hóa để bảo đảm khách quan, minh bạch trong đánh giá

Việc theo dõi, chấm điểm và tổng hợp kết quả đánh giá công chức được thực hiện qua phần mềm điện tử do các bộ, ngành, địa phương xây dựng, bảo đảm đồng bộ và kết nối với hệ thống quản lý văn bản hiện có, theo hướng dẫn của Bộ Nội vụ.

Phần mềm cho phép công chức tự đánh giá trực tuyến, người đứng đầu xác nhận, và bộ phận tổ chức – cán bộ tổng hợp tự động, từ đó tạo ra hồ sơ năng suất cá nhân điện tử cho từng công chức .

Đối với cơ quan hành chính nhà nước, dữ liệu chấm điểm và xếp loại được tổng hợp tự động theo các chỉ số định lượng như tỷ lệ giải quyết thủ tục hành chính, mức độ hài lòng của người dân, chỉ số cải cách hành chính (PAR), chỉ số chuyển đổi số (DTI), hay mức độ hoàn thành kế hoạch công tác.

Kết quả được lưu trữ thành “bảng hiệu quả hoạt động” của mỗi cơ quan, có thể tra cứu theo năm, tạo cơ sở cho so sánh, xếp hạng và đánh giá người đứng đầu .

Đáng chú ý, dự thảo cũng đề xuất xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử quốc gia về đánh giá công vụ, kết nối với hệ thống quản lý cán bộ, công chức, viên chức và cơ sở dữ liệu về cải cách hành chính.

Mục tiêu là hình thành một hệ thống đánh giá điện tử thống nhất, không trùng lặp dữ liệu, có thể truy xuất theo thời gian thực, phục vụ công tác quản lý, quy hoạch, bổ nhiệm và tinh giản biên chế.