Mịt mờ trước thềm hòa đàm Nga - Ukraine

Cả Nga và Ukraine đều tỏ ra cứng rắn trước vòng đàm phán thứ 2 dự kiến diễn ra tại Thổ Nhĩ Kỳ vào hôm nay 2.6, trong khi Mỹ bỏ ngỏ khả năng tiếp tục vai trò trung gian.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tối 1.6 thông báo Kyiv sẽ cử phái đoàn do Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov dẫn đầu, đến Istanbul để đàm phán với Nga, theo Reuters. "Tôi đã vạch rõ các quan điểm của Ukraine trước cuộc gặp tại Istanbul vào thứ hai (2.6)", ông Zelensky cho biết sau khi họp với các quan chức. RIA Novosti dẫn nguồn tin cho hay phái đoàn Nga đã khởi hành đến Istanbul. Nga vẫn giữ nguyên các thành viên như cuộc đàm phán hôm 16.5.

Điều kiện của Ukraine

Cuộc đàm phán thứ nhất không đạt tiến triển hướng đến ngừng bắn ngay lập tức, ngoại trừ thỏa thuận trao đổi 1.000 tù nhân mỗi bên. Sau đó, Nga đề nghị tổ chức vòng đàm phán khác vào ngày 2.6 tại Istanbul để họ trình bày một bản ghi nhớ đặt ra các điều kiện nhằm chấm dứt xung đột. Nga từ chối chia sẻ tài liệu này trước khi đàm phán như yêu cầu của Ukraine. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho rằng điều này thể hiện sự thiếu nghiêm túc của Nga và kêu gọi Mỹ gia tăng sức ép bằng cách cấm vận Moscow.

Tổng thống Mỹ Donald Trump, người từng tuyên bố sẽ nhanh chóng chấm dứt xung đột, gần đây thể hiện sự mất kiên nhẫn với Nga lẫn Ukraine và cảnh báo có thể rút khỏi vai trò trung gian. Trả lời phỏng vấn Fox News hôm 31.5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce cho biết Mỹ đã làm hết sức để đưa Nga và Ukraine đến bàn đàm phán, nhưng sẽ không chờ đợi vô thời hạn.

Nga tính toán gì ?

Bằng cách đưa ra những yêu cầu cứng rắn trong các cuộc đàm phán với Ukraine trong khi tiếp tục tấn công dồn dập bằng tên lửa và máy bay không người lái, Tổng thống Nga Vladimir Putin đang gửi thông điệp rõ ràng rằng ông chỉ chấp nhận một thỏa thuận theo các điều kiện của mình và sẽ tiếp tục chiến sự cho đến khi đạt được mục tiêu, theo AP.

Chuyên gia về chính sách đối ngoại của Nga Fyodor Lukyanov, Tổng biên tập chuyên san Russia in Global Affairs, cho rằng ông Putin đang chơi một trò chơi tâm lý với ông Trump, suy tính rằng vấn đề Ukraine ít quan trọng hơn đối với lãnh đạo Mỹ và sớm muộn gì ông Trump cũng sẽ nhượng bộ.

Một số nhà quan sát cho rằng các cuộc đàm phán này là nỗ lực của Tổng thống Putin nhằm xoa dịu sự mất kiên nhẫn ngày càng tăng của người đồng cấp Mỹ. Bằng việc chấp nhận đàm phán, Nga mang lại cho chủ nhân Nhà Trắng một kết quả tạm thời, hữu hình từ các nỗ lực trung gian hòa bình của Mỹ nhưng đồng thời Moscow vẫn đưa ra những điều kiện tối đa vốn bị Kyiv và phương Tây bác bỏ. Đối mặt với cáo buộc từ phương Tây về trì hoãn hòa đàm, Điện Kremlin đáp trả rằng xung đột không thể được giải quyết nhanh chóng và nhấn mạnh phải giải quyết "nguyên nhân gốc rễ" của nó.

Hiện Nga vẫn chiếm ưu thế trên chiến trường và theo dự đoán sẽ mở rộng tấn công trong mùa hè để kiểm soát thêm lãnh thổ và gia tăng đòn bẩy trên bàn đàm phán. Nhà phân tích chính trị Sergei Markov tại Moscow, cựu cố vấn thân cận của ông Putin, dự báo: "Nếu Kyiv làm trật bánh các cuộc hòa đàm, quân đội Nga sẽ bắt đầu một cuộc tấn công lớn".