Mẹ già 95 tuổi và con trai doanh nhân hơn 10 năm kiện nhau đòi 7 lô đất

Tham gia hàng trăm vụ án liên quan tới tài sản nhưng vụ án tranh chấp giữa mẹ già 95 tuổi và người con trai kéo dài suốt 10 năm qua khiến luật sư Nguyễn Thế Hào không khỏi xót xa.

Qua nhiều năm hành nghề, tham gia hàng trăm vụ án tranh chấp về tài sản, nhà đất nhưng có lẽ vụ án “Tranh chấp quyền sở hữu nhà” giữa người mẹ 95 tuổi và con trai khiến tiến sĩ - luật sư Nguyễn Thế Hào - Giám đốc Công ty Luật pháp Quốc tế, nhiều day dứt, xót xa nhất.

Vụ khởi kiện giữa nguyên đơn là ông Nguyễn Xuân Hoàng (56 tuổi, ngụ quận Gò Vấp, TPHCM) và bị đơn là bà Bùi Thị N. (95 tuổi) - mẹ ông Hoàng kéo dài suốt 10 năm trời. Cũng từng đó thời gian, ông Hoàng, người mẹ và các anh chị em ruột quay lưng với nhau, tình cảm phai nhạt...

Theo đơn khởi kiện của ông Hoàng, sau gần 10 năm bôn ba xứ người, ông trở thành doanh nhân thành đạt chuyên kinh doanh về xuất nhập khẩu hàng may mặc tại Đức.

Năm 1996, ông về Việt Nam kinh doanh, đến năm 1997 mở xưởng may lấy tên Hoàng Long (ở quận Gò Vấp) và nhờ em trai ông là Nguyễn Xuân L. đứng tên. Tuy nhiên, mọi hoạt động của cơ sở này đều do ông điều hành.

Cùng với việc tạo lập xưởng may Hoàng Long, ông Hoàng mua được 8 lô đất tại TPHCM. Vào thời điểm này, Việt kiều chưa được đứng tên trên đất nên ông nhờ mẹ ruột là bà N. đứng tên giùm 7 lô. 

Tuy nhiên, sau một thời gian đã nảy sinh mâu thuẫn giữa ông Hoàng và mẹ cùng các anh chị em trong nhà. Trong đơn ông Hoàng trình bày, sau khi được ông nhờ đứng tên một thời gian, mẹ ông làm đơn báo mất và xin cấp lại chủ quyền các lô đất ông nhờ đứng tên. Biết được sự việc, tháng 5/2015, ông Hoàng làm đơn khởi kiện ra tòa, yêu cầu tòa công nhận các thửa đất mà ông nhờ mẹ mình đứng tên và xưởng may Hoàng Long thuộc quyền sở hữu của vợ chồng ông.

Tháng 8/2024, sau gần 10 năm giải quyết, TAND TPHCM tuyên toàn bộ 7 lô đất và xưởng may Hoàng Long thuộc sở hữu vợ chồng ông Hoàng. Bà N. được ghi nhận có công đứng tên hộ, được thanh toán hơn 3,4 tỷ đồng. Ông Nguyễn Xuân L (em trai ông Hoàng) được chia 10% giá trị cơ sở kinh doanh. Cùng với bản án, ông Hoàng tự nguyện tặng thêm em trai một lô đất trị giá 8 tỷ đồng.

Bản án sơ thẩm cũng xác định, suốt 20 năm qua, những người thuê mặt bằng trên 7 lô đất tranh chấp đều giao dịch, trả tiền thuê mặt bằng cho vợ chồng ông Hoàng.

Không đồng tình với phán quyết của cấp sơ thẩm, bà N. kháng cáo toàn bộ bản án. Theo bà N. cơ sở may Hoàng Long do các thành viên trong gia đình bà cùng gây dựng và số tiền lãi từ cơ sở may này bà dùng để mua 7 lô đất quanh khu vực chợ Hạnh Thông Tây. 

Dù khẳng định là 7 lô đất và xưởng may Hoàng Long là do các thành viên trong gia đình gầy dựng, nhưng bà N. lại yêu cầu ông Hoàng xây cho anh và chị gái mình mỗi người một căn nhà trong 7 lô đất trên, với mong muốn “Anh em giàu đùm bọc anh em nghèo”.

Tại phiên phúc thẩm vừa qua, dù xác định không có tình tiết mới, nhưng cho rằng bà N. và ông L. cũng “không có nghĩa vụ” phải chứng minh nguồn gốc các tài sản trên, TAND cấp cao tại TPHCM đã chấp nhận kháng cáo của bà N., sửa bản án sơ thẩm theo hướng không chấp nhận toàn bộ yêu cầu của ông Hoàng.

Vì toà phúc thẩm chỉ sửa án sơ thẩm, tuyên bác yêu cầu của ông Hoàng, mà không xác định chủ sở hữu thực sự của khối tài sản này khiến vụ án chưa có hồi kết. 

Sau phiên phúc thẩm, mối quan hệ trong gia đình ông Hoàng ngày càng căng thẳng. Cho rằng mẹ mình là bà N. mới là chủ xưởng may và 7 lô đất, ông L. đã đưa người tới gây sức ép theo kiểu “tự thi hành án” buộc ông Hoàng phải trả lại tài sản. Sự việc dẫn cãi vã, mất an ninh trật tự đến nỗi công an phải vào cuộc.

“Tôi kiến nghị TAND tối cao sớm xem xét lại toàn diện vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm. Một quyết định đúng đắn không chỉ bảo vệ quyền tài sản hợp pháp của công dân mà còn ngăn chặn nguy cơ xô xát, mất an ninh trật tự và rạn nứt tình cảm gia đình cùng những hệ lụy không đáng có”- luật sư Hào bày tỏ.