Mẫu pháo phản lực được Trung Quốc kỳ vọng 'sánh ngang HIMARS'

Trong nỗ lực hiện đại hóa quân đội và tăng cường hỏa lực tấn công tầm xa, quân đội Trung Quốc đã biên chế PHL-16, mẫu pháo phản lực phóng loạt tự hành sử dụng khung gầm xe tải, ứng dụng thiết kế dạng mô-đun và có khả năng khai hỏa nhiều loại đạn chính xác.

Các quan chức quân đội và truyền thông Trung Quốc thường gọi PHL-16 là mẫu vũ khí đối trọng với pháo phản lực HIMARS do Mỹ sản xuất, trong bối cảnh lực lượng phòng vệ Đài Loan đã đặt mua 29 tổ hợp HIMARS và nhận được 11 hệ thống đầu tiên vào tháng 11/2024. Chúng được bắn thử lần đầu hồi tháng 5 và triển khai trong cuộc diễn tập thường niên Hán Quang sau đó hai tháng.

PHL-16 do tập đoàn vũ khí nội địa Norinco phát triển, được coi là dòng pháo phản lực hiện đại nhất hiện nay của Trung Quốc. Nó được công bố lần đầu trong cuộc duyệt binh kỷ niệm 70 năm quốc khánh Trung Quốc vào năm 2019.

Tổ hợp này được thiết kế dựa trên dòng pháo phản lực thế hệ cũ của Norinco là AR-3, được công bố vào năm 2010. Pháo PHL-16 dài 12 mét, rộng ba mét, cao ba mét và có kíp vận hành ba người.

Các hệ thống pháo phản lực như PHL-16 có vai trò rất quan trọng với lục quân, do chúng có khả năng khai hỏa cấp tập trên phạm vi lớn trong thời gian ngắn, giúp chế áp hiệu quả trận địa phòng thủ của đối phương, xóa sổ các điểm tập kết phương tiện cơ giới và bộ binh, cũng như xuyên thủng phòng tuyến kiên cố.

PHL-16 được đặt trên khung gầm xe tải hạng nặng chuyên dụng 8x8 WS2400 có khả năng cơ động cao, đạt vận tốc tối đa 80 km/h và di chuyển tốt trên địa hình gồ ghề. Đặc điểm này cho phép PHL-16 có thể được triển khai nhanh và thay đổi vị trí một cách linh hoạt, giảm nguy cơ trúng hỏa lực phản pháo và tăng khả năng sống sót.

Thiết kế dạng mô-đun giúp nó khai hỏa được các loại đạn với kích cỡ và tầm bắn khác nhau, để tập kích nhiều loại mục tiêu. Đây là điểm khác biệt lớn với các mẫu pháo thế hệ cũ của Trung Quốc như PHL-03, vốn chỉ sử dụng được đạn 300 mm.

Tùy vào nhu cầu tác chiến, tổ hợp này có thể được cấu hình để mang 10 rocket 300 mm tầm bắn 130 km, 8 rocket dẫn đường 370 mm tầm bắn 300 km, hoặc hai tên lửa đạn đạo Fire Dragon 480 có tầm bắn lên tới 500 km, theo số liệu của quân đội Trung Quốc.

Hệ thống nạp đạn tự động cho phép kíp điều khiển PHL-16 chuyển đổi giữa cấu hình phóng rocket và tên lửa một cách nhanh chóng, thích ứng kịp thời với biến động trên chiến trường.

Đạn rocket 370 mm của pháo PHL-16 được đánh giá cao về độ chính xác và khả năng phát nổ trên không để tạo vô số mảnh văng xuống dưới, nhằm đối phó mục tiêu phân tán hoặc di động như bộ binh, thiết giáp hạng nhẹ và hệ thống phòng không.

Trong khi đó, tên lửa đạn đạo Fire Dragon 480 được dùng để nhắm vào những mục tiêu có kích thước lớn và giá trị chiến lược cao như trung tâm chỉ huy, hạ tầng thiết yếu và cơ sở quân sự kiên cố. Loại đạn này sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính và định vị vệ tinh với vòng tròn sai số khoảng 30 m, được cho là đặc biệt hiệu quả trong nhiệm vụ vô hiệu hóa mục tiêu tầm xa.

Truyền thông Trung Quốc nhận định Fire Dragon 480 giúp PHL-16 có năng lực khai hỏa tương đương các hệ thống tên lửa đạn đạo tầm ngắn chuyên dụng, song trội hơn về độ linh hoạt khi mang tới nhiều lựa chọn về đạn dược và phương án triển khai.

Tương tự PHL-16, pháo phản lực HIMARS của Mỹ cũng ứng dụng thiết kế dạng mô-đun, có thể nhanh chóng thay đổi cấu hình để phóng nhiều loại đạn khác nhau, trong đó có rocket dẫn đường GMLRS 227 mm với tầm bắn hơn 70 km và tên lửa đạn đạo chiến thuật ATACMS có tầm bắn tối đa 300 km.

Tuy các loại đạn này không bay xa bằng tên lửa Fire Dragon 480 như số liệu quảng bá, lục quân Mỹ sắp trang bị biến thể cơ bản của Tên lửa Tấn công Chính xác (PrSM) với tầm bắn 500 km cho pháo phản lực HIMARS.

Trung Quốc hiện là nước duy nhất vận hành pháo PHL-16. Không rõ cụ thể bao nhiêu hệ thống đã được sản xuất và đưa vào biên chế, song quân đội Trung Quốc dường như đã triển khai hơn 120 tổ hợp tại nhiều chiến khu khác nhau, theo Viện nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) có trụ sở tại London.

Các tập đoàn quân số 71, 72, 73 trực thuộc Bộ tư lệnh Chiến khu miền Đông được cho là nằm trong số các đơn vị đang vận hành pháo PHL-16. Đây là những đơn vị lục quân được bố trí gần đảo Đài Loan, đề phòng xung đột nổ ra ở eo biển. Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời và sẵn sàng sử dụng mọi biện pháp để thống nhất hòn đảo.

Kể từ khi được biên chế cho lục quân Trung Quốc, pháo PHL-16 đã được triển khai tại nhiều địa điểm gần eo biển Đài Loan và tham gia các cuộc tập trận mô phỏng kịch bản xảy ra xung đột ở khu vực.

Tháng 10/2024, quân đội Trung Quốc tiến hành cuộc tập trận kéo dài hai ngày ở eo biển Đài Loan và các vùng biển xung quanh hòn đảo. Họ cho biết đã triển khai 6 loại vũ khí chủ chốt trong cuộc tập trận, trong đó có pháo phản lực PHL-16.

Chưa rõ pháo phản lực PHL-16 có xuất hiện trong cuộc duyệt binh kỷ niệm 80 năm chiến thắng phát xít Nhật tại Bắc Kinh vào ngày 3/9 hay không. Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết sẽ huy động hàng chục nghìn người cùng hàng trăm máy bay và phương tiện cơ giới, trong đó có tiêm kích và oanh tạc cơ, tham gia sự kiện, nhưng không nêu cụ thể.

Nhiều loại khí tài mới cũng sẽ được ra mắt tại lễ duyệt binh, trong đó có vũ khí siêu vượt âm, xe tải với hệ thống đánh chặn thiết bị bay không người lái, xe tăng thế hệ mới và máy bay cảnh báo sớm phục vụ nhóm tác chiến tàu sân bay.

Phạm Giang (Theo Newsis)