Mạnh tay với hàng giả, hàng gian

Ngân 98 bị khởi tố về tội "sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm". Vụ việc được lưu ý không chỉ vì số tiền "trăm tỉ" từ bán thực phẩm giả, mà còn vì sự nguy hiểm của hàng giả đã đến mức báo động.

Đó là những viên "giảm cân", "detox" chứa hoạt chất cấm - những chất có thể cướp đi sức khỏe, thậm chí sinh mạng người tiêu dùng.

Mua hàng dỏm đâu chỉ mất tiền

Một lần nữa câu chuyện hàng giả, hàng gian lại trở thành hồi chuông cảnh báo về sự xuống cấp đạo đức trong kinh doanh và một khoảng trống trong công tác quản lý các sản phẩm đang bán online hiện nay.

Theo kết quả điều tra ban đầu, từ năm 2021 Ngân trực tiếp điều hành hoạt động của hai cơ sở, có hợp tác với một số nhà máy gia công sản phẩm giảm cân. Khi những sản phẩm chính được cấp phép, Ngân 98 tiếp tục sản xuất thêm loại "viên rau củ Collagen" chưa đăng ký lưu hành, chưa công bố chất lượng và được đóng nhãn "hàng tặng kèm".

Nhưng đây lại là sản phẩm chính cho liệu trình giảm cân, được bán song song với giá cả triệu đồng mỗi bộ. Kết quả giám định xác định trong đó có các chất bị cấm vì có thể gây rối loạn tim mạch, tăng huyết áp, tổn thương gan, thận thậm chí ung thư.

Những viên thuốc được quảng cáo như "bí quyết giữ dáng", "giải độc cơ thể" có thể là chất độc nếu người tiêu dùng sử dụng mỗi ngày. Nguy hiểm hơn, chúng được bán tràn lan trên mạng xã hội, hàng triệu người trẻ (đặc biệt là phụ nữ) dễ bị cuốn theo xu hướng làm đẹp cấp tốc và theo cái tên "Ngân 98". 

Chính sự nổi tiếng và hình thức "quà tặng kèm" đánh lừa người tiêu dùng, nhiều người vô tình tiếp tay cho hành vi phạm pháp.

Tác hại của hàng giả không chỉ nằm ở giá trị vật chất. Đằng sau mỗi viên thuốc, mỗi lọ mỹ phẩm kém chất lượng là những tổn hại lâu dài đến sức khỏe cộng đồng, là niềm tin bị xói mòn vào thị trường. 

Người tiêu dùng mất tiền, mất niềm tin; doanh nghiệp chân chính mất uy tín, mất khả năng cạnh tranh; còn Nhà nước phải gánh chi phí khổng lồ để xử lý hậu quả. Nếu không mạnh tay, hàng giả không chỉ giết chết người tiêu dùng mà còn giết chết môi trường kinh doanh trung thực.

Hệ thống cấp phép, giám sát hậu kiểm chưa theo kịp tốc độ bùng nổ của thị trường online. Việc xử lý vi phạm đôi khi còn chưa đủ mạnh, kéo dài. Lợi nhuận từ việc buôn gian lấn át "nỗi sợ" pháp luật. Nhiều vụ việc chỉ được phát hiện khi hậu quả đã nghiêm trọng.

Khơi dậy vai trò giám sát cộng đồng

Cần phải siết chặt và xử lý nghiêm hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm - những mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Không thể để tình trạng "chạy quảng cáo hợp pháp, bán hàng phi pháp" tồn tại trên các nền tảng số.

Các sàn thương mại, mạng xã hội chịu trách nhiệm kiểm duyệt nội dung quảng cáo sản phẩm sức khỏe, đồng thời buộc người bán phải công bố giấy phép, chứng nhận chất lượng rõ ràng. Nhưng biện pháp hành chính thôi chưa đủ. Để ngăn chặn hàng giả cần mạnh tay về chế tài.

Bộ luật Hình sự đã quy định tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm có thể phạt tù đến hàng chục năm nếu gây hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên thực tế nhiều vụ vẫn bị xử nhẹ, phạt tiền hoặc cho hưởng án treo. Đã đến lúc phải coi hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả là tội ác chứ không chỉ là "vi phạm kinh tế".

Cùng với đó cần khơi dậy vai trò giám sát của cộng đồng. Người tiêu dùng phải là "tai mắt" của cơ quan chức năng. Khi thấy sản phẩm không rõ nguồn gốc, khi phát hiện quảng cáo phi lý, hãy lên tiếng! Một xã hội văn minh không chỉ dựa vào pháp luật mà còn dựa vào thái độ không khoan nhượng của công dân trước cái sai.

Tôi thấy rằng sự tồn tại của hàng giả không chỉ là lỗi của người làm sai mà còn là thách thức đạo đức của cả thị trường. Nếu người tiêu dùng chuộng "rẻ, nhanh, đẹp", nếu doanh nghiệp chân chính không được bảo vệ thì hàng giả vẫn có đất sống. 

Muốn thay đổi cần một nền kinh tế mà giá trị thật được tôn vinh - nơi doanh nghiệp làm ăn tử tế được hỗ trợ, được ưu tiên; nơi hành vi gian dối bị phơi bày và trừng trị không khoan nhượng.