Mạng lưới tình báo của Israel đã thâm nhập Iran sâu đến đâu?

Từ các cuộc không kích đến tiêu diệt quan chức cấp cao, tình báo Israel đã hoạt động tại Iran suốt nhiều thập kỷ với quy mô mở rộng và mức độ thâm nhập đáng kinh ngạc.
Ngay sau các cuộc không kích của Israel nhằm vào Iran, nhiều hãng truyền thông quốc tế và Israel đã đồng loạt đưa tin rằng chiến dịch quân sự này là kết quả của một quá trình tình báo kéo dài nhiều năm, khi mà Cơ quan tình báo Israel Mossad được cho là đã thâm nhập sâu vào hệ thống an ninh của Iran và đóng vai trò chủ chốt trong việc định vị các mục tiêu chiến lược.
Theo Đài Al Jazeera ngày 23-6, hàng chục người đã bị bắt với cáo buộc làm gián điệp cho Mossad, hỗ trợ truyền thông cho Israel hoặc gây rối dư luận tại Iran. Chính phủ nước này mới đây cũng yêu cầu các quan chức cấp cao và đội ngũ an ninh không sử dụng điện thoại thông minh có kết nối Internet để tránh bị xâm nhập thông tin nhạy cảm.
Cơ quan an ninh của Iran cũng kêu gọi người dân báo cáo các địa điểm từng cho thuê trong vài năm gần đây cho cá nhân hoặc tổ chức đáng ngờ.
Tình báo con người kết hợp AI
Một báo cáo từ Hãng tin AP ngày 17-6 cho biết chiến dịch không kích vừa qua của Israel là kết quả của quá trình phối hợp giữa thông tin do các tình báo viên thu thập trực tiếp và dữ liệu phân tích từ các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI), theo lời kể của 10 quan chức trong ngành tình báo và quân đội Israel.
Theo đó, dữ liệu thu thập từ các tình báo viên bên trong Iran đã được tích hợp với mô hình AI của Mỹ để xác định vị trí các mục tiêu, bao gồm hệ thống phòng không và các chỉ huy quân sự cấp cao.
Bà Sima Shine, cựu giám đốc nghiên cứu của Mossad, nhận định đây chính là điểm cao trào sau nhiều năm nỗ lực nhắm vào chương trình hạt nhân của Iran của tổ chức tình báo Israel.
Theo Al Jazeera, các khí tài như máy bay không người lái và hệ thống tên lửa đã được bí mật đưa vào Iran để phục vụ chiến dịch tấn công.
Israel cũng công khai cho biết chiến dịch tình báo vẫn đang được triển khai, với việc hai quan chức cấp cao thuộc lực lượng Quds của Iran là Saeed Izadi và Behnam Shahryari bị Israel tiêu diệt vào cuối tuần qua được cho là nhờ vào các thông tin tình báo mới.
Trước đó tướng Ali Shadmani, một trong những nhân vật quân sự cao cấp nhất của Iran, cũng bị Israel xác định vị trí và không kích chỉ bốn ngày sau vụ ám sát người tiền nhiệm của ông vào hôm 17-6.
Chuyên gia quân sự Hamze Attar nhận định với Al Jazeera rằng Israel có thể đang vận hành khoảng 30 đến 40 nhóm tình báo tại Iran, phần lớn do cộng tác viên địa phương đảm nhiệm.
Các nhóm này thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, từ thu thập thông tin, tổ chức tấn công cho đến vận chuyển vũ khí từ Israel vào Iran.
Rò rỉ có chủ đích
Theo AI Jazeera, hoạt động tình báo của Israel tại Iran không phải là điều mới mẻ, khi đã có hàng loạt chiến dịch được triển khai nhằm giám sát và phá hoại các cơ sở then chốt của Iran được tiến hành kể từ sau Cách mạng Hồi giáo năm 1979.
Tháng 11-2024, cố vấn cấp cao Ali Larijani của Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei thừa nhận trên Hãng tin ISNA rằng vấn đề thâm nhập tình báo của Israel vào Iran đã trở nên nghiêm trọng hơn trong những năm gần đây.
Đài AI Jazeera cho biết một số vụ việc trong năm 2024 như vụ đánh bom thiết bị liên lạc của Hezbollah, vụ ám sát thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah và thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh tại Tehran đều được cho là có dấu ấn của Mossad.
Theo chuyên gia Attar, thoạt nhìn việc Israel công khai thông tin về hoạt động tình báo có vẻ mâu thuẫn với nguyên tắc bảo mật, nhưng hành động này thực chất là một chiến lược tâm lý được tính toán kỹ lưỡng.
Bằng cách phô trương khả năng thâm nhập hệ thống an ninh Iran, Tel Aviv có thể khiến đối phương suy yếu về mặt tinh thần và tạo ưu thế chính trị.