Màn pháo hoa khổng lồ ở Tây Tạng gây tranh cãi

Ngày 21/9, chính quyền thành phố Nhật Khách Tắc, khu tự trị Tây Tạng, Trung Quốc cho biết đã lập đoàn công tác điều tra vụ việc thương hiệu thể thao ngoài trời Arc’teryx (Canada) phối hợp nghệ sĩ Thái Quốc Cường tổ chức bắn pháo hoa dưới chân dãy Himalaya để quảng bá sự kiện.

Màn trình diễn gây tranh cãi có tên "Rồng bay lên" diễn ra ngày 20/9 ở độ cao khoảng 5.500 m, với pháo hoa nhiều màu sắc thắp sáng dọc sườn đồi. Arc'teryx mô tả dự án là "dùng nghệ thuật để thể hiện sự kỳ vĩ của thiên nhiên".

Hãng Arc'teryx khẳng định toàn bộ vật liệu pháo hoa đều phân hủy sinh học, đã qua kiểm định nghiêm ngặt, đáp ứng tiêu chuẩn môi trường tại Olympic mùa đông Bắc Kinh 2022, cũng như quy chuẩn của Nhật Bản, Mỹ và châu Âu. Đội ngũ thực hiện cho biết đã xây dựng kế hoạch bảo vệ sinh thái, di dời gia súc, dùng muối dẫn dụ động vật nhỏ tránh xa khu vực, đồng thời dọn sạch tàn dư sau buổi trình diễn.

Màn trình diễn lập tức vấp phải phản ứng dữ dội trên mạng. Nhiều ý kiến cho rằng hệ sinh thái trên cao nguyên quá mong manh để chịu tác động từ pháo hoa, chỉ trích thương hiệu "thiếu hiểu biết về bảo vệ môi trường". Một số khác đặt câu hỏi vì sao hoạt động này lại được chính quyền địa phương phê duyệt.

Sau màn chính diễn, chính quyền lập tức cử đoàn kiểm tra đến hiện trường và sẽ xử lý theo quy định pháp luật.

Trước làn sóng chỉ trích, thương hiệu Arc'teryx đã đăng lời xin lỗi trên mạng xã hội Trung Quốc, cam kết mời các tổ chức môi trường chuyên nghiệp đánh giá dự án có gây tổn hại sinh thái hay không. Doanh nghiệp này cho biết sẽ đẩy nhanh kế hoạch bảo tồn thiên nhiên tại Tây Tạng và hỗ trợ các dự án từ thiện liên quan đến văn hóa địa phương.

"Sự chỉ trích của công chúng nhắc nhở chúng tôi rằng việc đánh giá tính nghệ thuật cần chuyên nghiệp hơn, đồng thời phải khiêm tốn và tôn trọng thiên nhiên", đại diện hãng thời trang nói.

Nghệ sĩ Thái Quốc Cường cũng lên tiếng xin lỗi, nói rằng nếu chính quyền xác định dự án gây ảnh hưởng môi trường, ông và đội ngũ sản xuất sẽ "khắc phục bằng mọi cách".

Đại diện Cục sinh thái và môi trường huyện Giang Tử cho biết dự án tuân thủ quy định, không cần đánh giá tác động môi trường vì sử dụng vật liệu thân thiện. Chỉ cần sự chấp thuận của chính quyền địa phương là đủ. Pháo hoa được bắn tại huyện Giang Tử, thuộc quản lý của thành phố Nhật Khách Tắc.

"Hiện chưa ghi nhận thiệt hại nào đối với hệ sinh thái và chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi", vị quan chức nói.

Tuy nhiên, các luật sư môi trường vẫn bày tỏ lo ngại. Một nữ luật sư môi trường dẫn Luật bảo vệ sinh thái cao nguyên Tây Tạng cho biết, mọi hành vi gây tổn hại cảnh quan thiên nhiên, thảm thực vật đều bị cấm, kể cả vứt rác và có thể bị xử phạt. Luật này áp dụng ngay cả khi chưa xác định rõ mức độ tổn hại hay khu vực đó có phải vùng bảo vệ hay không.

Luật sư này cho rằng chính quyền địa phương phần nào thiếu trách nhiệm trong việc bảo vệ cao nguyên, nơi vô cùng nhạy cảm và dễ tổn thương. Việc sử dụng pháo hoa quy mô lớn tại đây rất đáng lo ngại.

"Chúng tôi từng nghiên cứu ở khu vực này, kết quả cho thấy việc phục hồi đất đai ở điều kiện khí hậu khắc nghiệt trên cao nguyên là vô cùng khó khăn", nữ luật sư nói.

Mai Phương (Theo SCMP)