Lý do Tổng thống Iran đề xuất dời đô khỏi Tehran

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian cho rằng tình trạng nguồn cung nước sụt giảm nghiêm trọng tại thủ đô Tehran buộc đất nước không còn cách nào khác ngoài việc dời đô.

Phát biểu trong chuyến thăm tỉnh Hormozgan, miền nam Iran ngày 2.10, Tổng thống Pezeshkian cho biết ông đã nêu ra vấn đề dời đô với Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei từ năm 2024. Ông Pezeshkian thừa nhận đã có nhiều chỉ trích, song nhấn mạnh những khủng hoảng hiện nay đặt Iran vào tình thế không còn cách nào khác ngoài việc dời đô, The Guardian đưa tin.

Ông Pezeshkian cho rằng khu vực phía nam như tỉnh Hormozgan, nằm giáp bờ biển vịnh Ba Tư, có thể giúp thủ đô tiếp cận trực tiếp ra biển, phát triển quan hệ thương mại và kinh tế. “Nếu chúng ta có cái nhìn khác về năng lực của khu vực này, chúng ta có thể tạo ra một khu vực rất thịnh vượng và tiên tiến”, ông nói.

Tổng thống Iran cho rằng dân số đông đúc, tình trạng thiếu nước sinh hoạt khi lượng mưa giảm và nguy cơ sụt lún tại thủ đô Tehran, nằm ở phía bắc Iran, đang đặt ra những thách thức nguy cấp. Dân số tại Tehran là khoảng 10 triệu người, sử dụng đến gần 1/4 nguồn cung nước trên toàn Iran.

Lượng mưa trung bình năm 2024 tại Iran chỉ đạt 140 mm trong khi mức chuẩn là 260 mm. Dự báo năm 2025, con số này sẽ giảm còn dưới 100 mm. Nguồn cung nước từ các hồ chứa và giếng ngầm đang sụt giảm nhanh chóng, chi phí bơm và vận chuyển nước về Tehran có thể lên tới 4,6 USD cho mỗi m³.

Các hồ chứa tại Tehran vốn cung cấp 70% nguồn nước cho thủ đô. Tuy nhiên, ông Pezeshkian cho biết việc lượng mưa ít, khí hậu ấm lên khiến nước bay hơi nhanh đã làm giảm mực nước ở các hồ chứa, buộc chính quyền phải tăng cường khai thác nước ngầm. Điều này lại làm tăng nguy cơ sụt lún, có nơi sụt lún đến 30 cm mỗi năm.

“Phát triển mà không tính đến chi phí và tác động đến tài nguyên thì sẽ chỉ dẫn đến hủy diệt. Những kế hoạch phát triển sẽ thất bại nếu không có sự cân bằng”, ông Pezeshkian nhấn mạnh.

Các đời tổng thống Iran trước đây từng đưa ra kế hoạch dời đô, song đến nay chưa từng được triển khai do những bất đồng về chi phí và phản đối chính trị.