Lý do ông Putin không tới Brazil dự thượng đỉnh BRICS

(Dân trí) - Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ không tham dự hội nghị thượng đỉnh BRICS tại Brazil vì vấn đề liên quan tới lệnh bắt giữ của Tòa Hình sự Quốc tế (ICC).

Hội nghị thượng đỉnh thường niên lần thứ 17 của Nhóm BRICS dự kiến diễn ra tại Rio de Janeiro, Brazil vào tháng 7.

Tuy nhiên, Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ không tới Brazil để tham dự trực tiếp sự kiện này. Thay vào đó, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov sẽ đại diện cho Nga tại hội nghị thượng đỉnh BRICS năm nay.

Ông Yury Ushakov, trợ lý chính sách đối ngoại của Tổng thống Putin, cho biết ông Putin sẽ không đến Brazil do các vấn đề chưa được giải quyết liên quan đến lệnh bắt giữ do Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) ban hành đối với nhà lãnh đạo Nga.

"Tổng thống sẽ tham dự hội nghị qua video trực tuyến. Điều này liên quan đến những khó khăn do các yêu cầu của ICC. Chính phủ Brazil không thể đưa ra lập trường rõ ràng trong việc cho phép tổng thống của chúng tôi tham gia hội nghị này”, ông Ushakov cho biết.

Nga thường xuyên ca ngợi BRICS là tổ chức đối trọng với sự thống trị của phương Tây trong các vấn đề toàn cầu.

BRICS, được đặt theo tên của các thành viên sáng lập là Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc, là một liên minh chính trị và kinh tế nhằm mục đích tăng cường hợp tác nhưng không phải là một khối thương mại chính thức.

Vào tháng 11/2024, Tổng thống Putin cũng không tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 ở Brazil và cử Ngoại trưởng Nga thay thế.

Vào năm 2023, ICC đã phát lệnh bắt Tổng thống Vladimir Putin và Ủy viên của Tổng thống Nga về quyền trẻ em Maria Lvova-Belova với cáo buộc "trục xuất bất hợp pháp trẻ em và di chuyển bất hợp pháp trẻ em từ lãnh thổ Ukraine sang Nga".

Moscow đã bác bỏ các cáo buộc của ICC là có động cơ chính trị, giải thích rằng Nga đã sơ tán trẻ em khỏi vùng chiến sự để đảm bảo an toàn.

Tuần trước, bà Lvova-Belova cho biết Moscow đang trong quá trình lập danh sách trẻ em ở Ukraine cần được đoàn tụ với gia đình ở Nga.

Bà cho biết danh sách này sẽ được chuyển cho nhóm đàm phán của Kiev tại vòng đàm phán trực tiếp tiếp theo. Hơn nữa, 5 trong số 339 trẻ em mà Kiev yêu cầu được đưa trở lại Ukraine trong vòng đàm phán gần nhất ở Istanbul đang được chuẩn bị để đưa trở về.

Nga coi lệnh bắt giữ của ICC với Tổng thống Putin là "vô hiệu và không thể chấp nhận được". Nga đã ký Quy chế Rome về ICC vào năm 2000, nhưng chưa bao giờ phê chuẩn để trở thành thành viên của ICC và cuối cùng rút lại việc ký kết vào năm 2016.

Về lý thuyết, 123 quốc gia thành viên ICC, bao gồm Brazil, có nghĩa vụ thực thi lệnh bắt giữ nếu Tổng thống Putin đặt chân lên lãnh thổ những nước này. Tuy nhiên, việc thực thi hay không tùy thuộc vào mỗi quốc gia với những lý do khác nhau. 

Tòa án không có quyền cưỡng chế mà phải tùy thuộc vào sự hợp tác của các quốc gia thành viên để bắt giữ và giao nộp những người bị cáo buộc.

Tổng thống Donald Trump hồi tháng 2 đã ký một sắc lệnh hành pháp áp lệnh trừng phạt đối với ICC vì đã điều tra Mỹ và các đồng minh của nước này.

Tháng 11/2024, ICC đã phát lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant vì chiến dịch quân sự của Israel ở Dải Gaza. Động thái này của ICC khiến Mỹ tức giận.