Lý do mùa thu Hà Nội không có thương hiệu như Nhật Bản, Hàn Quốc

Anh Tuấn Linh, sống tại Hà Nội, từng trải nghiệm mùa thu ở cả Hàn Quốc và Trung Quốc. Anh kể, tại đảo Nami (Hàn Quốc), lá vàng rụng đầy lối đi, giơ máy lên là có ngay tấm hình rực rỡ. Tương tự, mùa ngô đồng chuyển vàng ở Tô Châu (Trung Quốc) cũng khiến anh "choáng ngợp".

"Thu Hà Nội vào một số ngày cũng đẹp thật nhưng không đủ khiến tôi phải thán phục như cảnh sắc ở nước bạn", anh Linh nói.

Thống kê của Agoda hôm 5/11 cho thấy Hà Nội chỉ đứng thứ 3 trong các địa điểm được khách Việt tìm kiếm nhiều nhất cho kỳ lưu trú giai đoạn tháng 10-11, sau Đà Nẵng và TP HCM. Một số công ty lữ hành tại TP HCM cũng cho biết nhu cầu khách đến Hà Nội mùa thu có tăng, nhưng không đột biến.

Trong khi đó, bức tranh ở thị trường quốc tế lại hoàn toàn trái ngược. Dữ liệu Agoda chỉ ra lượng quan tâm của khách Việt về lưu trú mùa thu ở Hàn Quốc và Nhật Bản tăng mạnh, lần lượt 55% và 24% so với mùa hè. Các điểm đến như Kyoto, Seoul, Busan ghi nhận mức tăng 63-73%.

Ông Nguyễn Cảnh Linh, đại diện Top Ten Travel, xác nhận mùa lá vàng, lá đỏ luôn là cao điểm của thị trường Đông Bắc Á. Ông cho biết lượng hồ sơ visa Nhật Bản, Hàn Quốc từ tháng 10 đến hết tháng 11 thường tăng 20-40% so với các tháng khác.

Theo ông, nhu cầu du lịch mùa thu ở hai thị trường này tăng trưởng đều, đặc biệt ở nhóm khách gia đình và trung niên, những người có khả năng chi trả cao.

Sự chuyên nghiệp của 'thương hiệu' lá đỏ

Ông Phạm Anh Vũ, đại diện Du Lịch Việt, cho biết mùa thu ở Nhật Bản và Hàn Quốc là cao điểm lớn thứ hai trong năm, chỉ sau mùa hoa anh đào, với lượng khách luôn tăng 20-30% so với tháng trước.

Lý giải sức hút này, ông Vũ cho rằng hai quốc gia đã xây dựng thương hiệu mùa lá vàng, lá đỏ thành sản phẩm du lịch chủ lực trong nhiều năm. Họ quảng bá đồng bộ qua văn hóa đại chúng như phim ảnh, âm nhạc.

Sự chuyên nghiệp còn thể hiện ở việc các đối tác Nhật Bản, Hàn Quốc gửi lịch dự báo chi tiết thời điểm lá đổi màu ở từng vùng từ Bắc xuống Nam "ngay từ tháng 5-6 hàng năm". Điều này giúp doanh nghiệp lữ hành Việt Nam chủ động đặt dịch vụ và du khách dễ dàng chọn tour.

Theo ông Vũ, Nhật Bản và Hàn Quốc đầu tư vào việc kết hợp cảnh quan và cảnh điểm một cách hợp lý, như Vườn quốc gia Naejangsan (Hàn Quốc) hay Công viên Rikugien (Tokyo), nơi du khách có thể ngắm lá đỏ được chiếu sáng vào ban đêm.

"Sức hấp dẫn đến từ trải nghiệm theo mùa vụ hiếm có, khí hậu mát mẻ, và cảnh quan được quy hoạch hài hòa giữa thiên nhiên với kiến trúc truyền thống như chùa, đền hay làng cổ", ông Vũ nhận định.

Lực cản của mùa thu Hà Nội

Trong khi các nước Đông Bắc Á thành công với sản phẩm thị giác, các chuyên gia cho rằng Hà Nội đang gặp nhiều bất lợi nếu đi theo hướng này.

Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Hà Nội, nhận định mùa thu Hà Nội "nổi tiếng đẹp nhưng chỉ ở tầm Việt Nam, không đủ 'wow' như trên thế giới".

Lý do chính, theo các chuyên gia, là yếu tố khí hậu và thiên nhiên. Anh Ngọc Quý, kỹ sư công nghệ sinh học, giải thích Hà Nội nằm ở vùng nhiệt đới gió mùa, độ ẩm cao, mùa thu ngắn và biên độ nhiệt ngày đêm không đủ lớn để lá đổi màu rõ rệt. Các loài cây bản địa như xà cừ, sấu, phượng ít có hiện tượng "autumn foliage" (lá thu đổi màu) như các giống phong, thích, ngân hạnh ở vùng ôn đới.

Năm 2018, Hà Nội từng thử nghiệm trồng cây phong lá đỏ nhưng thất bại sau ba năm, nhiều cây chết vì không hợp khí hậu.

Ngay cả thời tiết cũng là một trở ngại. Ông Đạt cho biết thời tiết Hà Nội khắc nghiệt, như năm nay, người dân chỉ cảm nhận rõ không khí thu trong khoảng một tuần trước khi trời chuyển lạnh sang đông.

Một lực cản khác là không gian trải nghiệm. Các địa điểm được xem là đẹp vào mùa thu rất hiếm.

"Chỉ có thể kể ra Hồ Gươm, Hồ Tây, hay phố Phan Đình Phùng, nhưng các khu vực này cũng quá đông đúc", ông Đạt nói. Sự hạn chế về không gian khiến du khách không thể thong thả tận hưởng, cảm nhận trọn vẹn không khí mùa thu.

"Mùa thu Hà Nội có thế mạnh nhờ thơ ca nhưng chưa tạo được dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ du lịch quốc tế", ông Phạm Anh Vũ nhìn nhận.

Ông cho rằng cảnh đẹp Hà Nội mang tính "trầm mặc", cần thời gian cảm nhận hơn là chiêm ngưỡng ngay lập tức. Quan trọng hơn, sản phẩm du lịch chưa đủ mạnh để biến vẻ đẹp đó thành trải nghiệm, khiến khách đến cũng không biết làm gì ngoài đi bộ dạo phố.

Hà Nội cần bán câu chuyện và trải nghiệm

Dù thừa nhận những hạn chế, các chuyên gia đều đồng ý rằng Hà Nội không nên và không thể sao chép mô hình "lá vàng, lá đỏ". Thay vào đó, thành phố cần khai thác "chất riêng" của mình.

Theo anh Ngọc Quý, thay vì cố gắng với cây rụng lá, Hà Nội có thể chú trọng vào các loài hoa đặc trưng như cúc họa mi để xây dựng hình ảnh.

Ông Nguyễn Tiến Đạt cho rằng một sản phẩm du lịch mùa thu "đúng tinh thần" Hà Nội cần phải đánh thức trọn vẹn cả 5 giác quan của du khách. Trải nghiệm đó không chỉ dừng lại ở việc ngắm (thị giác) vẻ đẹp cổ kính của kiến trúc hay hình ảnh các thiếu nữ mặc áo dài.

Du khách còn phải ngửi (khứu giác) được mùi hoa sữa nồng nàn, nếm (vị giác) được những thức quà đặc trưng như cốm, sấu chín, chả rươi. Hơn nữa, trải nghiệm đó phải bao gồm cả việc cảm nhận (xúc giác) không khí mát mẻ, khoan khoái và lắng nghe (thính giác) những âm thanh đặc trưng của phố phường, của tiếng rao từ các gánh hàng rong.

Đồng quan điểm, ông Vũ đại diện của Du Lịch Việt tin rằng Hà Nội có thể tạo sức hấp dẫn lớn từ chính vẻ đẹp này. Tuy nhiên, ngành du lịch và doanh nghiệp cần hợp tác để thiết kế các sản phẩm khác biệt, biến những con phố, món ăn thành "một phần của câu chuyện lịch sử mùa thu".

Các Festival Thu Hà Nội được tổ chức những năm gần đây cho thấy thành phố đã có ý thức xây dựng sản phẩm du lịch một cách bài bản. Dù vậy, ông Đạt đánh giá đây là "quá trình dài".

"Thông qua các sản phẩm và chương trình du lịch, du khách không chỉ ngắm cảnh mà còn chạm và nếm cái hồn của mùa thu Hà Nội. Khi đó, sức hấp dẫn của Hà Nội sẽ trở nên độc đáo và khó thay thế", ông Vũ kết luận.

Tú Nguyễn