Lý do chỉ 1,4 tỷ USD trái phiếu xanh phát hành tại Việt Nam

TPO - Ông Vũ Chí Dũng - Trưởng Ban Pháp chế và Đối ngoại, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước - cho biết: "Trong 5 năm qua, lượng trái phiếu xanh phát hành tại Việt Nam mới đạt khoảng 1,4 tỷ USD - một con số khiêm tốn so với tiềm năng và nhu cầu huy động vốn cho chuyển đổi xanh".

Nhiều khó khăn, vướng mắc

Tại Tọa đàm “Phát triển thị trường trái phiếu xanh: Tìm kiếm cơ hội trong hành trình tiến đến Net Zero” ngày 26/6, ông Dũng cho rằng Việt Nam đang có cơ hội lớn để phát triển thị trường trái phiếu xanh, nhất là khi các cam kết quốc tế và chính sách trong nước đang dần hội tụ. Tuy nhiên, để nắm bắt được cơ hội đó, thị trường cần phải vượt qua nhiều rào cản.

"Việc chưa có danh mục phân loại xanh quốc gia gây khó khăn cho cả tổ chức phát hành và nhà đầu tư. Doanh nghiệp không biết dự án nào đủ điều kiện, còn nhà đầu tư thì thiếu cơ sở để đánh giá tính xanh thực chất của trái phiếu,” ông Dũng nhấn mạnh.

Việc phát hành trái phiếu xanh còn khiêm tốn so với tiềm năng và nhu cầu.

Theo ông Dũng, hiện đang thiếu cơ chế xác minh độc lập và các ưu đãi tài chính phù hợp cũng khiến thị trường phát triển chậm và nếu không giải quyết sớm những nút thắt này, thị trường rất khó tạo được niềm tin và thu hút dòng vốn dài hạn.

Ông Nguyễn Tùng Anh - Quản lý nghiên cứu tín dụng kiêm Trưởng bộ phận Tài chính bền vững tại FiinRatings - cho rằng, những khó khăn, vướng mắc trong phát triển trái phiếu xanh có thể kể đến như: Việt Nam vẫn chưa ban hành Bộ tiêu chí phân loại xanh chính thức, khiến việc xác định và chuẩn hóa các sản phẩm tài chính xanh gặp khó khăn. Ngoài ra, Việt Nam vẫn chưa có hệ thống phân loại chính thức cho tài chính xanh, gây khó trong xác định và đánh giá các dự án đáp ứng tiêu chuẩn ESG (Môi trường - xã hội - quản trị)…

Ông Tùng Anh cho biết thêm, trong dài hạn, trái phiếu xanh sẽ trở thành "tiêu chuẩn ngầm" mà doanh nghiệp cần tuân thủ nếu muốn tiếp cận vốn giá rẻ. Đặc biệt, trong 5-10 năm tới, tiêu chuẩn xanh sẽ chuyển từ khuyến khích tự nguyện sang bắt buộc, nên doanh nghiệp cần có sự chuẩn bị từ bây giờ thông qua việc chủ động xây dựng khung tài chính xanh đạt tiêu chuẩn quốc tế để chuẩn bị cho xu hướng bắt buộc trong tương lai.

Cơ hội rất lớn

Ông Đỗ Ngọc Quỳnh - Tổng thư ký Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam - cho biết, cơ hội cho trái phiếu xanh ở Việt Nam là rất lớn, nhất là khi cộng đồng quốc tế và các tổ chức tài chính đang ngày càng ưu tiên các khoản đầu tư gắn với mục tiêu phát triển bền vững. Với đặc thù là công cụ huy động vốn trung và dài hạn, trái phiếu xanh phù hợp để tài trợ cho các dự án hạ tầng như năng lượng tái tạo, giao thông công cộng, xử lý môi trường - những lĩnh vực Việt Nam đang có nhu cầu đầu tư rất lớn.

Theo ông Quỳnh, các doanh nghiệp Việt Nam đã có sự quan tâm ngày càng rõ rệt đến phát hành trái phiếu xanh. Một số địa phương cũng bước đầu triển khai thí điểm và nhận được phản hồi tích cực từ phía nhà đầu tư. Đây là những tín hiệu mở ra dư địa phát triển thị trường nếu có sự đồng hành phù hợp từ phía cơ quan quản lý.

Tuy nhiên, để biến cơ hội thành hiện thực, theo ông Quỳnh cần giải quyết những rào cản về kỹ thuật, thông tin và chi phí. Việc thiếu khung pháp lý rõ ràng và thiếu nguồn lực hỗ trợ kỹ thuật khiến nhiều doanh nghiệp chưa sẵn sàng tham gia.

"Chúng ta đang đứng trước cơ hội lớn. Nếu không có bước đi bài bản và giải pháp đồng bộ, sẽ rất khó để thị trường đạt được kỳ vọng và đóng góp hiệu quả vào hành trình Net Zero", ông Quỳnh nhấn mạnh.