Luật sư nói về vụ dầu ăn giả Ofood dùng trong chăn nuôi thành thực phẩm

'Hô biến' dầu ăn giả Ofood dùng trong chăn nuôi thành thực phẩm tiêu dùng cho con người là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, có dấu hiệu phạm tội có tổ chức, chuyên nghiệp, cần được xử lý thật nghiêm minh.

Ngày 26.6, trao đổi với Thanh Niên, thượng tá Nguyễn Thế Trường, Trưởng phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Công an tỉnh Hưng Yên), cho biết cơ quan công an đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 3 người cầm đầu đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả là dầu dùng làm thức ăn chăn nuôi nhưng được biến thành dầu ăn cho người, về tội: sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm và buôn lậu. 

Vụ việc xảy ra tại nhà máy của Công ty TNHH sản xuất và xuất nhập khẩu Nhật Minh Food (Công ty Nhật Minh Food) với sản phẩm dầu ăn giả Ofood. Các đối tượng liên quan đã lập các công ty bình phong để sản xuất dầu ăn cho người, sau đó đưa dầu ăn cho gia súc vào để làm ra thành phẩm.

Dấu hiệu phạm tội có tổ chức, chuyên nghiệp

Luật sư Nguyễn Thanh Hải, Giám đốc Công ty Luật An Hoàng Gia, đã trao đổi với Thanh Niên về vụ án. Theo luật sư Nguyễn Thanh Hải, đây là một vụ án đặc biệt nghiêm trọng, thể hiện rõ hành vi lừa dối người tiêu dùng, che giấu thông tin, nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm, lợi dụng chính sách thuế của Nhà nước, có dấu hiệu của tội sản xuất hàng giả là thực phẩm, tội trốn thuế. Đặc biệt, trong vụ việc này có dấu hiệu phạm tội có tổ chức.

Luật sư Nguyễn Thanh Hải cho rằng, việc các đối tượng nhập khẩu dầu ăn dành cho vật nuôi - vốn không được phép sử dụng cho người - rồi "hô biến" thành dầu ăn thực phẩm, đóng gói, dán nhãn là bổ sung vitamin A (trong khi kết quả kiểm nghiệm không có thành phần này) cho thấy rõ ràng hành vi lừa dối người tiêu dùng. Đồng thời, đây là chiêu trò doanh nghiệp lách luật để hưởng chênh lệch giá và trốn thuế.

"Các đối tượng có hành vi lập nhiều công ty bình phong, làm giả hồ sơ công bố thực phẩm, che giấu nguồn gốc hàng hóa và đưa vào thị trường tiêu thụ rộng rãi là những yếu tố cho thấy tính chuyên nghiệp và có tổ chức, cần được xử lý thật nghiêm minh", luật sư Hải nêu quan điểm.

Xem xét trách nhiệm nhà hàng, bếp ăn tiêu thụ dầu ăn giả

Phân tích ở góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Thanh Hải khẳng định, các doanh nghiệp, bị can trong vụ án này vi phạm nghiêm trọng nhiều quy định pháp luật và có thể bị xử lý về các tội danh.

Thứ nhất, tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, theo điều 193, bộ luật Hình sự, đây là tội danh trung tâm trong vụ án, với khung hình phạt cao nhất lên đến tù chung thân nếu hành vi gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng.

Thứ hai là tội buôn lậu (điều 188 bộ luật Hình sự), khi nhập khẩu dầu ăn cho vật nuôi rồi chuyển mục đích sử dụng là hành vi khai sai chủng loại hàng hóa, gian lận trong khai báo hải quan để trốn kiểm định và trốn thuế.

Thứ ba là tội trốn thuế (điều 200 bộ luật Hình sự), lợi dụng chênh lệch thuế suất giữa 2 loại sản phẩm - dầu ăn cho người (thuế 8%) và dầu cho vật nuôi (miễn thuế), các đối tượng đã có dấu hiệu trốn thuế có hệ thống. 

Thứ tư là  tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức (điều 341 bộ luật Hình sự, việc làm giả hồ sơ công bố thực phẩm, chứng nhận kiểm nghiệm để đưa hàng vào hệ thống phân phối chính là vi phạm pháp luật hình sự.

Ngoài ra, các cá nhân liên quan còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với tư cách pháp nhân thương mại, theo điều 75 và 76 bộ luật Hình sự, nếu hành vi vi phạm được thực hiện dưới danh nghĩa doanh nghiệp.

Tuy nhiên, luật sư cho rằng, vụ án này không chỉ dừng lại ở việc xử lý hình sự một vài cá nhân, mà cần điều tra làm rõ trách nhiệm liên đới của các đơn vị tiêu thụ sản phẩm như nhà hàng, bếp ăn công nghiệp, làng nghề chế biến thực phẩm… 

"Nếu có bằng chứng cho thấy các đơn vị này biết rõ nguồn gốc sản phẩm dầu ăn giả nhưng vẫn sử dụng, hoàn toàn có thể bị xem xét là đồng phạm hoặc tiêu thụ hàng giả. Đồng thời, người tiêu dùng đã sử dụng sản phẩm có quyền khởi kiện đòi bồi thường thiệt hại sức khỏe theo bộ luật Dân sự và luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng", ông Hải nói.