Luật Nhà giáo không chỉ ghi nhận về thu nhập mà còn là trách nhiệm

Luật Nhà giáo có hiệu lực từ 1.1.2026 là đạo luật đầu tiên đặt trọng tâm vào người thầy, không chỉ về thu nhập mà còn về vị thế, đạo đức, quyền và trách nhiệm nghề nghiệp.

Luật Nhà giáo tiếp sức cho người thầy giữ vững đạo đức

Luật Nhà giáo được thông qua và quy định tăng lương nhà giáo cao nhất trong thang lương hành chính sự nghiệp là điều rất đáng mừng nhưng đi kèm với đó cũng đầy trách nhiệm. Lần đầu tiên trong lịch sử lập pháp ngành giáo dục, vị thế người thầy được ghi nhận bằng thang bậc đãi ngộ cao nhất trong khối hành chính sự nghiệp. 

Đó không chỉ là niềm vui mà còn là sự đánh thức tinh thần nghề nghiệp của đội ngũ nhà giáo cả nước. Khi được trả công xứng đáng, chúng tôi hiểu rằng xã hội đang đặt niềm tin và kỳ vọng rất lớn vào phẩm chất, năng lực và sự cống hiến của giáo viên. Vấn đề đặt ra là phải sớm hiện thực hóa quy định này bằng các văn bản dưới luật, để thu nhập tăng không chỉ nằm trên giấy, mà đi vào đời sống, tiếp sức cho người thầy giữ vững đạo đức, yêu nghề, tận tụy với học trò.

Bên cạnh đó, luật Nhà giáo không cấm dạy thêm, học thêm mà cấm việc ép buộc, trục lợi. Đó là một cách nhìn tiến bộ và nhân văn, một sự thay đổi rất đúng đắn, vừa thực tiễn vừa tạo dựng liêm chính trong nghề giáo.

Trong suốt nhiều năm qua, việc dạy thêm học thêm luôn là câu chuyện nhạy cảm và gây tranh cãi. Tuy nhiên, cấm triệt để là phi thực tế, nhất là khi nhu cầu phụ đạo, bồi dưỡng học sinh là có thật và chính đáng. Điều quan trọng là phải ngăn chặn sự o ép, dọa nạt, biến dạy thêm thành công cụ trục lợi, làm tổn thương mối quan hệ giữa thầy và trò. 

Việc luật Nhà giáo quy định không cấm dạy thêm nhưng cấm ép buộc, đã phân định ranh giới giữa đạo đức và vi phạm. Đây là cơ sở để ngành giáo dục có thể xử lý nghiêm những trường hợp sai phạm, đồng thời bảo vệ những giáo viên trung thực, vì học sinh mà tận tâm dạy thêm đúng pháp luật. Liêm chính trong lao động nghề nghiệp là nền tảng để lấy lại niềm tin xã hội vào người thầy.

Các văn bản dưới luật cần đồng bộ

Khi luật Nhà giáo đã có vậy các văn bản dưới luật, như Thông tư 29, có cần điều chỉnh để đồng bộ? Chắc chắn là phải điều chỉnh, không thể để luật đi một đường, còn chính sách thực thi lại đi đường khác.

Thông tư 29 hiện nay còn nhiều điểm chưa phù hợp với tinh thần mới của luật Nhà giáo. Ví dụ, những quy định về kiểm tra, đánh giá giáo viên hoặc quy trình xử lý kỷ luật vẫn còn máy móc, hình thức. Khi luật đã xác lập vai trò trung tâm, chủ thể của nhà giáo trong quá trình giáo dục thì các thông tư, nghị định liên quan phải được sửa đổi kịp thời để bảo vệ quyền lợi chính đáng của giáo viên, nâng cao năng lực chuyên môn thay vì tăng thêm gánh nặng hành chính. Sự đồng bộ giữa luật và các văn bản dưới luật là yếu tố sống còn để luật Nhà giáo không chỉ là một cột mốc mang tính biểu tượng, mà là bước ngoặt cải cách thực chất.

Luật Nhà giáo là đạo luật đầu tiên đặt trọng tâm vào người thầy, không chỉ về thu nhập mà còn về vị thế, đạo đức, quyền và trách nhiệm nghề nghiệp. Nhưng luật chỉ thực sự sống trong đời sống nếu chúng ta kiên quyết sửa đổi các chính sách liên quan, triển khai minh bạch, công bằng và nhất quán. Đó là lúc người thầy được tiếp sức để giữ tròn tâm – sáng mãi với nghề – và đồng hành cùng sự phát triển của giáo dục nước nhà.