Long Thủy, dòng nước hình rồng ôm lấy làng biển

Nằm cách trung tâm TP.Tuy Hòa (Phú Yên cũ) khoảng 7 km, làng chài Long Thủy, P.Bình Kiến, Đắk Lắk (xã An Phú, TP.Tuy Hòa cũ) là vùng đất bình yên, gắn bó với một dòng nước đặc biệt chảy qua làng, mang hình dáng như con rồng hướng ra biển lớn.

Từ rạch Bầu đến làng chài Long Thủy

Ít ai biết Long Thủy trước đây có tên là Mỹ Á, không ai nhớ chính xác thời gian làng được đổi tên như hiện tại. Theo ông Nguyễn Minh Hân, Trưởng thôn Long Thủy, tên làng bắt nguồn từ một dòng nước chảy qua có tên là rạch Bầu. Nếu đi từ phía bắc vào làng, sẽ thấy con rạch này uốn lượn ôm lấy làng rồi xuôi ra biển. Người làng tôn quý dòng chảy ấy, ví như dáng hình một con rồng. "Long là rồng, thủy là nước, Long Thủy là dòng nước hình rồng", ông Hân giải thích.

Cũng theo ông Hân, dòng nước ấy bắt nguồn từ bầu Súng, xã Tuy An Nam (xã An Mỹ, H.Tuy An cũ) chảy dài gần 4 km, qua Long Thủy rồi hòa mình vào biển lớn. Chính dòng nước này đã nuôi dưỡng vùng đất, tạo nên thổ nhưỡng giúp Long Thủy khác biệt với những làng chài khác.

Long Thủy có bờ biển dài, cát trắng mịn, thoai thoải không hụt dốc và không bị chia cắt bởi các mỏm đá như nhiều bãi biển khác. Làng Long Thủy có khoảng 1.100 hộ dân sinh sống, chủ yếu bằng nghề biển. Trước kia, họ dùng thuyền thúng, thuyền nan, thả lưới rê, câu cá, câu mực. Về sau, các nghề mành ba góc, lưới quây phát triển hơn, giúp sản lượng đánh bắt tăng đáng kể. Tuy nhiên, cái hồn của Long Thủy không chỉ nằm ở những chiếc thuyền mảnh khảnh lao mình trong sóng gió, mà còn ở mùi thơm nồng đậm của nước mắm - nghề truyền thống đã theo làng suốt nhiều đời.

Tháng 4.2025, nghề làm nước mắm truyền thống Long Thủy được UBND tỉnh Phú Yên (cũ) công nhận là nghề truyền thống và làng nghề truyền thống. Đây là sự ghi nhận xứng đáng cho những mẻ mắm được ủ từ cá cơm tươi rói, từ muối trắng phơi khô trên cát biển, qua đôi tay cần mẫn của người dân làng chài. Không chỉ có nước mắm, Long Thủy còn nổi tiếng với mắm ruốc, mắm nêm, cá mắm, những món ăn đậm đà vị biển, lưu giữ cách làm cổ truyền không dễ gì mai một.

Là làng chài lâu đời, Long Thủy chưa từng đánh mất vẻ bình yên vốn có. Nhờ các rặng dừa chạy dọc theo bờ biển và con rạch Bầu, khí hậu ở đây luôn mát dịu, ngay cả trong những ngày hè oi bức với nền nhiệt lên đến 38 - 39^oC. Vẻ đẹp của Long Thủy không ồn ào, không sôi động mà thầm lặng, nhẹ nhàng như chính cách mà người dân nơi đây gắn bó với biển.

Làng chài làm du lịch cộng đồng

Ai đến cũng sẽ công nhận Long Thủy nhẹ nhàng, êm dịu nhưng đủ sức níu chân người bằng một ánh nhìn. Khách đến Long Thủy không chỉ để ngắm biển, mà còn để hòa mình vào một không gian sống thật, nơi con người không chỉ dựa vào biển để sống mà còn biết giữ lấy hồn biển bằng lễ hội, phong tục và niềm tin.

Trong những năm gần đây, Long Thủy dần trở thành điểm đến yêu thích của du khách, nhất là vào dịp lễ hội cầu ngư ngày 11.6 âm lịch hằng năm. Lễ hội thu hút hàng ngàn người dân và du khách đến dự như một cách gửi lời tri ân đến biển cả và mong cho mùa biển mới thuận buồm xuôi gió.

Theo ông Lương Thảo Nguyên, Phó chủ tịch UBND P.Bình Kiến, thôn Long Thủy nằm trong đề án phát triển du lịch cộng đồng của TP.Tuy Hòa (cũ) với tổng mức đầu tư khoảng 33 tỉ đồng từ kinh phí nhà nước và vốn xã hội hóa nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng kè cảng, đường giao thông... phục vụ khách tham quan. Sau khi nhận bàn giao từ TP.Tuy Hòa (cũ), P.Bình Kiến sẽ tiếp tục triển khai đề án trên.

Trong nhịp sống mới, làng chài Long Thủy vẫn gìn giữ được vẻ đẹp của mình, nơi có dòng nước hình rồng, có những ngư dân hiền hậu, có bờ cát mịn và tiếng sóng thì thầm. Và cũng vì thế, ai một lần ghé Long Thủy đều khó lòng quên được. (còn tiếp)