Lo ngại về an toàn của Boeing 787, khó cho cả Boeing và Air India

Một lần nữa máy bay Boeing liên quan đến một vụ tai nạn hàng không thảm khốc, trong bối cảnh nhiều nhân sự của hãng đã lên tiếng về mức độ an toàn của Boeing trước đó.

Chiếc máy bay 11,5 tuổi của hãng Air India đâm vào một tòa nhà tại Ahmedabad (Ấn Độ) ngay sau khi cất cánh là chiếc Boeing 787-8 Dreamliner đầu tiên gặp phải tai nạn chết người. 

Tuy nhiên, dòng máy bay được đưa vào khai thác từ năm 2011 này từng bị Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA) điều tra một số sự cố đáng lo ngại, cũng như được người trong cuộc lên tiếng cảnh báo về mức độ an toàn.

Nhiều sự cố về an toàn

Vụ tai nạn thảm khốc khiến 241 người trên chiếc máy bay thiệt mạng, chỉ có duy nhất hành khách sống sót. Ngoài số hành khách tử nạn, việc máy bay đâm vào một tòa ký túc xá trong giờ ăn trưa đã khiến nhiều người trên mặt đất tử vong.

Trong lúc nhiều cuộc điều tra vẫn đang diễn ra để xác nhận nguyên nhân vụ tai nạn, Boeing 787 Dreamliner trở thành tâm điểm soi xét của truyền thông, trong bối cảnh Boeing trong những năm qua gặp khủng hoảng niềm tin về chất lượng máy bay của hãng vì một loạt sự cố.

Boeing cho biết 787 là "chiếc máy bay thân rộng bán chạy nhất mọi thời đại" của ngành hàng không, và kể từ năm 2011 đến nay đã chuyên chở hơn 1 tỉ hành khách.

787 Dreamliner được đánh giá là dòng máy bay hiện đại và tiết kiệm nhiên liệu. Đây là dòng máy bay chở khách đầu tiên sử dụng rộng rãi pin lithium ion, loại pin nhẹ hơn, sạc nhanh hơn và có dung lượng nhiều hơn các loại pin khác.

Tuy vậy, đã có những sự việc xảy ra làm dấy lên lo ngại về mức độ an toàn của dòng Boeing 787. Năm 2013, nhiều hãng hàng không như Japan Airlines và United Airlines đã báo cáo các vấn đề về hệ thống dây điện gần pin chính. Vào mùa hè cùng năm, một đám cháy đã bùng lên trong máy bay của Hãng Ethiopian Airlines, nguyên nhân do các dây nối nằm dưới pin.

Trong lúc khai thác Boeing 787, Hãng hàng không Na Uy cũng ghi nhận sự cố rò rỉ nhiên liệu nghiêm trọng do lỗi van trên máy bay.

Theo The Economic Times, mẫu 787-8 Dreamliner của Boeing bị chính kỹ sư của hãng tố cáo gặp lỗi từ quá trình lắp ráp.

Ông Sam Salehpour, kỹ sư kiểm soát chất lượng của Boeing, cáo buộc đã có những quy trình rút gọn trái quy định tại nhà máy lắp ráp dòng Dreamliner của Boeing, đặc biệt liên quan đến việc xử lý các khe hở nhỏ trên thân máy bay, điều có thể làm suy giảm độ bền kết cấu của máy bay theo thời gian.

"Đó không phải là cách để chế tạo một chiếc máy bay", ông Salehpour nói, mô tả những hành vi đáng lo ngại như việc công nhân "nhảy lên các bộ phận của máy bay" để ép chúng vào đúng vị trí.

Lo ngại về nguy cơ hỏng hóc, ông Salehpour vào năm 2024 phát biểu với Đài NBC News rằng Boeing nên "cho toàn bộ dòng máy bay 787 Dreamliner ngừng bay trên toàn cầu".

Khó cho cả Boeing và Air India

Sau vụ tai nạn nghiêm trọng của hãng Air India ngày 12-6, Bộ Hàng không dân dụng Ấn Độ đang xem xét sẽ cho toàn bộ đội bay Boeing 787-8 Dreamliner tạm ngừng hoạt động như một biện pháp phòng ngừa, trong khi tiến hành rà soát an toàn, theo Đài NDTV.

Vụ tai nạn trên là thảm họa hàng không tồi tệ nhất trong một thập kỷ qua của Air India, và xảy ra đúng lúc hãng đang có một chiến dịch đầy tham vọng nhằm khôi phục danh tiếng và cải tổ đội bay.

Năm 2022, Tập đoàn Tata tiếp quản Air India từ Chính phủ Ấn Độ, đặt mục tiêu phát triển hãng này thành "hãng hàng không đẳng cấp thế giới". Air India dưới sự điều hành của Chính phủ Ấn Độ gây tai tiếng với các ghi nhận như trễ chuyến liên tục, khách hàng bất mãn, thiếu phụ tùng thay thế, máy bay được bảo trì kém và nhiều năm thua lỗ tài chính.

"Máy bay mới hơn và công tác bảo dưỡng tốt hơn nên là dấu ấn để Air India có thể tồn tại. Điều họ cần chú trọng là bảo dưỡng đúng cách, vì Air India từng có một quá khứ đầy vấn đề" - ông Vibhuti Deora, cựu chuyên gia pháp lý tại Cục Điều tra tai nạn hàng không Ấn Độ, nhận định.

Đối với Boeing, với vị thế gần như độc quyền trong ngành công nghiệp sản xuất máy bay và chỉ cạnh tranh với đối thủ chính là Airbus, tên tuổi của hãng trong những năm gần đây lại gắn liền với một loạt sự cố hàng không từ mức độ không có thiệt hại đáng kể cho đến thiệt hại về người nặng nề.

Mới đây, Boeing đã phải chi 1,1 tỉ USD để dàn xếp với Bộ Tư pháp Mỹ (DOJ) cho một cuộc điều tra hình sự liên quan đến hai vụ rơi máy bay 737 MAX vào năm 2018 và 2019 khiến 346 người thiệt mạng.

Ngay sau tin tức về vụ tai nạn của Air India, giá cổ phiếu của Boeing vẫn đang lao dốc, với mức giảm gần 5% ghi nhận vào tối 13-6 (giờ Việt Nam).

Theo Đài BBC, Boeing hồi năm 2024 cũng lỗ gần 1 tỉ USD mỗi tháng liên quan đến cuộc khủng hoảng về an toàn và kiểm soát chất lượng máy bay của hãng, cũng như cuộc đình công kéo dài 7 tuần của công nhân.