Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung: điểm đến độc đáo ở vùng cao Khánh Sơn

Ẩn mình giữa núi rừng đại ngàn của H.Khánh Sơn (Khánh Hòa), thôn Hòn Dung (xã Sơn Hiệp) đang dần hiện lên như một điểm sáng trên bản đồ du lịch cộng đồng. Không chỉ sở hữu cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ, nơi đây còn lưu giữ kho tàng văn hóa truyền thống quý báu của người Raglai.

Điểm đến hấp dẫn

Ngược ngàn lên huyện miền núi Khánh Sơn mùa này, từ đỉnh đèo, trong bềnh bồng những biển mây ban sáng, chúng tôi rong ruổi qua những cung đường miền núi xanh mướt mắt, men theo dòng Tô Hạp xuôi mãi về phía tây qua những vườn cây trái đang độ đơm hoa, kết quả. Ông Nguyễn Ngọc Hải, Chủ tịch UBND xã Sơn Hiệp, đón chúng tôi ở cầu treo thôn Hòn Dung trong cái bắt tay chân tình, ấm áp của người vùng cao. Đưa chúng tôi đi thăm Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung, ông Hải tự hào: "Thôn Hòn Dung là một trong 4 thôn có đông đồng bào dân tộc thiểu số của xã Sơn Hiệp, nơi đây còn lưu giữ rất nhiều nét đẹp truyền thống của đồng bào Raglai bản địa; là nơi có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch cộng đồng… Chính lẽ ấy mà đầu năm 2025, Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung đã được UBND tỉnh Khánh Hòa công nhận là một trong những địa điểm có tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh và đã có nhiều du khách gần xa đã đến khám phá Hòn Dung".

Đến thăm nhà dài truyền thống ở thôn Hòn Dung, chúng tôi gặp già làng Mấu Hồng Thái (chủ cơ sở đan lát và làm đồ thủ công mỹ nghệ ở Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung) đang truyền dạy cho thanh niên trong thôn cách làm, cách chơi các loại nhạc cụ truyền thống của người Raglai như: Đàn Chapi, khèn bầu… Già Thái giới thiệu với chúng tôi rằng: Nhà dài thôn Hòn Dung là nhà dài truyền thống duy nhất của huyện Khánh Sơn hiện nay, là nơi thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa truyền thống của người Raglai; tại đây còn lưu giữ 1 bộ đàn đá - loại nhạc cụ độc đáo có niên đại hàng nghìn năm. Du khách đến với Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung còn có thể hòa mình vào văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc của người Raglai với các nghi lễ, phong tục như: Lễ bỏ mả, lễ ăn đầu lúa mới, nghi lễ vòng đời, lễ tạ ơn…; tìm hiểu nhiều loại hình văn nghệ dân gian Raglai được gìn giữ, lưu truyền qua các làn điệu sử thi, dân ca, dân vũ, phổ biến là điệu hát Alơu, Siri, Sa ngơi, Ru tu; đắm mình trong không gian sinh hoạt văn hóa cồng chiêng, đánh mã la hay xem chế tác, biểu diễn chapi - loại nhạc cụ nổi tiếng đã đi vào thơ ca hay thưởng thức rượu cần ngon nức tiếng cùng với các món ăn dân dã, truyền thống của người Raglai bản địa…

Hôm chúng tôi đến, một số du khách từ TP.HCM cũng đến tham quan, du lịch tại Hòn Dung, nhiều du khách bày tỏ thích thú khi có được trải nghiệm thú vị tại đây. "Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung có khí hậu mát mẻ, trong lành, thích hợp cho các hoạt động du lịch nghỉ dưỡng, khám phá. Đến đây, chúng tôi được hòa mình vào không gian văn hóa cồng chiêng, mã la, khám phá ngôi nhà dài truyền thống, thưởng thức những món ăn dân dã, và tìm hiểu về những phong tục tập quán độc đáo của người địa phương. Hòn Dung còn kết nối với nhiều điểm du lịch khác trong huyện như: Khám phá thác Tà Gụ (xã Sơn Hiệp), thác Dốc Quy (xã Sơn Lâm), rừng thông xã Sơn Bình, trekking trên cung đường Tà Giang… Đặc biệt, du khách phương xa luôn mê tít những vườn sầu riêng ngon nức tiếng ở Hòn Dung trong mùa trái cây", ông Phạm Văn Hùng - du khách đến từ TP.HCM bày tỏ.

Đưa Hòn Dung trở thành làng du lịch tiêu biểu

Theo bà Nguyễn Thị Nguyệt, Trưởng phòng Văn hóa - Khoa học và Thông tin H.Khánh Sơn, mặc dù là địa điểm có nhiều điều kiện để phát triển du lịch cộng đồng nhưng để thôn Hòn Dung trở thành điểm du lịch hấp dẫn du khách thì vẫn còn nhiều việc phải làm, nhất là những hạn chế về cơ sở hạ tầng du lịch, nhân lực phục vụ du lịch; việc nâng cao nhận thức về du lịch cộng đồng cho người dân cũng là một vấn đề quan trọng… Thời gian qua, các phòng, ban liên quan và UBND xã Sơn Hiệp đã tập trung thực hiện Dự án "Xây dựng mô hình làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung là điểm đến du lịch vùng ĐBDTTS và miền núi huyện Khánh Sơn" nhằm sớm đưa thôn Hòn Dung trở thành làng du lịch cộng đồng tiêu biểu, nổi bật với nét văn hóa đặc trưng của người Raglai, thu hút du khách và tạo động lực phát triển cho địa phương; thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng dân cư, tạo việc làm, cải thiện sinh kế cho người dân, góp phần giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Mục tiêu đến cuối năm nay, Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung sẽ trở thành điểm du lịch nổi bật của huyện Khánh Sơn, có cơ sở phục vụ du lịch cơ bản đồng bộ để tiếp đón du khách, có các sản phẩm du lịch đặc trưng gắn với văn hóa của người Raglai; thu hút ít nhất 5.000 lượt khách/năm; tối thiểu 50% hộ dân tại thôn Hòn Dung tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào các hoạt động du lịch cộng đồng. Cùng với đó là bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa của người Raglai trong các hoạt động du lịch như: Nhà dài truyền thống, nhạc cụ, trang phục, ẩm thực, nghi lễ truyền thống; cảnh quan môi trường ở trong thôn được xây dựng xanh, sạch, đẹp.

Để hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng ở thôn Hòn Dung, vừa qua, UBND tỉnh đã phê duyệt nội dung và mức chi hỗ trợ kinh phí cho các đối tượng được thụ hưởng tại địa điểm có tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung theo quy định tại Nghị quyết số 06 năm 2022 của HĐND tỉnh về quy định một số nội dung và mức chi hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh. Theo đó, làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung được hỗ trợ các hạng mục như: Lắp đặt hệ thống biển báo, biển chỉ dẫn; phát triển sản phẩm du lịch; hỗ trợ trang thiết bị cần thiết ban đầu cho hộ gia đình kinh doanh lưu trú; tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng phục vụ khách du lịch cho cá nhân, hộ gia đình, người dân trong cộng đồng tham gia cung cấp dịch vụ du lịch; xúc tiến sản phẩm du lịch cộng đồng của thôn.

Ông Cao Minh Vỹ, Phó Chủ tịch UBND huyện Khánh Sơn, cho biết: "Bên cạnh khẩn trương triển khai thực hiện các nội dung của dự án "Xây dựng mô hình làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung là điểm đến du lịch vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi huyện Khánh Sơn", các nội dung hỗ trợ của UBND tỉnh nhằm sớm xây dựng Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung trở thành điểm đến du lịch nổi bật của vùng cao Khánh Sơn. Ngày 18.6, UBND huyện sẽ tổ chức lễ công bố thôn Hòn Dung là địa điểm có tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng nhằm tạo hiệu ứng tích cực, thu hút khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm tại Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung. Bên cạnh đó, đẩy mạnh truyền thông, quảng bá và xúc tiến, kêu gọi đầu tư vào Làng du lịch cộng đồng thôn Hòn Dung".