Làm thủ tục mua NOXH: Cả tháng vẫn chưa được xác nhận thu nhập

Nhiều người dân Hà Nội gặp khó khăn trong việc hoàn thiện hồ sơ mua nhà ở xã hội, "tắc" ở khâu xác nhận điều kiện nhà ở và thu nhập, đặc biệt với lao động tự do.

Trong khi đó, thời gian tiếp nhận hồ sơ của các chủ đầu tư quá ngắn, khiến họ mất cơ hội mua nhà giá rẻ.

Người dân "chạy đua" với thủ tục

Theo phản ánh, một số dự án như Khu nhà ở xã hội Thượng Thanh (Rice City Long Châu) hay dự án nhà ở xã hội tại xã Đông Anh do Tổng công ty 319 - Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư chỉ nhận hồ sơ trong khoảng hơn 1 tháng.

Người dân phản ánh đang gặp khó khăn trong việc hoàn thiện hồ sơ mua nhà ở xã hội (Trong ảnh, một dự án nhà ở xã hội đang được triển khai tại Long Biên, Hà Nội).

Trong khi đó, để hoàn thiện hồ sơ, người dân phải thực hiện nhiều thủ tục hành chính mất thời gian. Cụ thể, việc xin giấy xác nhận thu nhập tại trung tâm hành chính công thường mất khoảng 2 ngày làm việc, còn xác nhận điều kiện về nhà ở kéo dài tới 10 ngày làm việc.

Như vậy, chỉ riêng với hai loại giấy tờ này đã “ngốn” gần hết thời gian nộp hồ sơ. Chưa kể người dân còn phải chuẩn bị nhiều giấy tờ khác, hoặc gặp vướng mắc phát sinh trong quá trình làm thủ tục, khiến không ít trường hợp rơi vào cảnh “chạy đua” với thời hạn nộp hồ sơ.

Người dân kiến nghị các cơ quan chức năng và chủ đầu tư kéo dài thời gian tiếp nhận hồ sơ mua/thuê mua nhà ở xã hội lên ít nhất 2 tháng, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chính xác.

Đồng thời, việc này cũng giúp tăng tính minh bạch, công bằng trong quá trình xét duyệt, phân bổ quỹ nhà ở xã hội - một chính sách an sinh quan trọng của Nhà nước.

"Rào cản" xác nhận thu nhập với lao động tự do

Theo ghi nhận, người dân tại Hà Nội đang gặp khó khăn trong việc hoàn thiện hồ sơ mua nhà ở xã hội, “tắc” ở khâu xác nhận điều kiện nhà ở và thu nhập - đặc biệt là đối với nhóm lao động tự do. Nhiều người phản ánh đã mất cả tháng trời mà vẫn chưa hoàn tất được thủ tục.

Chị Nguyễn Thị Trang (xã Đông Anh, Hà Nội) - lao động tự do cho biết chị đang làm hồ sơ mua nhà ở xã hội nhưng vướng ở bước xác nhận thu nhập.

Theo Nghị định số 261/2025/NĐ-CP của Chính phủ (có hiệu lực từ ngày 10/10/2025), người không có hợp đồng lao động sẽ được cơ quan công an cấp xã nơi thường trú, tạm trú hoặc nơi ở hiện tại xác nhận thu nhập.

“Tuy nhiên, công an xã nói chưa có mẫu để xác nhận và cũng chưa được hướng dẫn cụ thể phải làm như thế nào. Trong khi hồ sơ phải nộp đúng hạn, nếu chậm sẽ mất cơ hội mua nhà”, chị Trang chia sẻ.

Không chỉ riêng chị Trang, nhiều lao động tự do khác cũng rơi vào tình cảnh tương tự.

Việc xác nhận “chưa có nhà, chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở” hay “thu nhập thấp” trở thành rào cản lớn, khiến người dân chật vật bổ sung giấy tờ suốt nhiều tuần liền.

Xác nhận với PV Tiền Phong, cán bộ công an thuộc một phường trên địa bàn Hà Nội nói: “Chúng tôi mới chỉ nhận được thông tin sơ bộ về quy định mới, chưa có hướng dẫn chi tiết nên chưa thể ký xác nhận thu nhập cho người dân”.

Luật sư Hoàng Tuấn Vũ.

Luật sư Hoàng Tuấn Vũ, Công ty Luật Tuệ Anh, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng quy định tại Nghị định 216/2025/NĐ-CP về việc xác nhận thu nhập đối với đối tượng là lao động tự do mua, thuê mua nhà ở xã hội còn nhiều điểm bất cập trong thực tiễn.

Theo ông Vũ, thu nhập cá nhân thì đa dạng nguồn và khó thống kê, xác minh, không phải lúc nào cũng thể hiện rõ qua các giấy tờ hành chính hay bảng lương cố định. Trong khi đó, cơ quan cấp xã, phường - được giao nhiệm vụ xác nhận thu nhập - thực tế không có thẩm quyền, công cụ hay dữ liệu để kiểm chứng mức thu nhập thực tế của người dân.

“Cơ quan công an làm sao biết được thu nhập của họ là bao nhiêu để xác nhận. Nếu chỉ ký xác nhận theo cảm tính thì không đảm bảo tính khách quan, mà lại tạo ra gánh nặng hành chính, tạo áp lực chịu trách nhiệm của cán bộ ký xác nhận”, ông Vũ nêu rõ.

Từ đó, Luật sư Hoàng Tuấn Vũ kiến nghị cơ quan quản lý cần sửa đổi quy định theo hướng người dân tự kê khai, tự cam kết về mức thu nhập của mình theo mẫu thống nhất. Đồng thời, người kê khai chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực của thông tin cung cấp. Khi người dân đã tự cam kết, nếu sau này phát hiện gian dối thì cơ quan chức năng hoàn toàn có thể xử lý theo quy định pháp luật.