Làm sao để tìm lại chính mình giữa hàng loạt “tiêu chuẩn kép”?

Bạn phải xinh xắn nhưng đừng phô trương. Phải giỏi giang nhưng đừng tham vọng quá. Phải sống thật nhưng đừng “khác người” quá mức. Xã hội luôn bày ra một bàn tiệc “tiêu chuẩn kép”.

Có khi bạn cảm thấy mình sống như một cái bóng: ngày qua ngày đi học, đi làm, cố gắng đạt thành tích, cư xử phải phép. Nhìn từ ngoài, mọi thứ “ổn áp”. Nhưng bên trong, bạn thấy rỗng tuếch. Bạn từng mơ viết sách, muốn đi du lịch bụi, mở một quán cà phê nhỏ hay đơn giản là được sống thong thả hơn. Nhưng bạn lại gạt đi: “Thực tế mà, phải trưởng thành chứ!”. Và thế là, bạn tiếp tục, cho đến khi chẳng còn nhận ra đâu là giọng nói thật của mình nữa.

Emma Watson từng thú nhận cô rơi vào khủng hoảng khi bị gắn nhãn “hình mẫu phụ nữ hoàn hảo”. Ảnh: Dailysabah.

Tin mình đi, ngay cả những người nổi tiếng cũng từng bị mắc kẹt như vậy. Emma Watson, cô phù thủy Hermione của Harry Potter, cũng từng thú nhận cô rơi vào khủng hoảng khi bị gắn nhãn “hình mẫu phụ nữ hoàn hảo”. Cô cũng phải học cách nói “không” và tạm rời ánh đèn sân khấu để tìm lại sự cân bằng. Hay nhóm nhạc Kpop toàn cầu BTS cũng nhiều lần chia sẻ họ phải thoát khỏi áp lực “luôn phải vui vẻ và tỏa sáng” để dám nói thật về nỗi mệt mỏi của mình trong ngành giải trí...

Emma Watson hay BTS đều từng chọn bước lùi lại để tìm chính mình. Họ cho thấy dù ở đỉnh cao danh vọng, con người vẫn có thể lạc lối khi sống dưới áp lực tiêu chuẩn kép. Đây cũng chính là điều mà tác giả cuốn Con đường chính trực, Martha Beck - một học giả Harvard từng trải qua trầm cảm sâu sắc, muốn nhấn mạnh: chúng ta khổ không phải vì “sống sai” mà vì sống lệch khỏi bản thể thật. Càng đóng vai một “phiên bản chuẩn mực”, ta càng xa rời sự nguyên vẹn bên trong.

Sách Con đường chính trực.

Vậy làm sao để quay lại với chính mình?

Từ trải nghiệm và kinh nghiệm của mình, Martha Beck đã đưa ra một số giải pháp giúp độc giả có thể tìm được con đường đúng đắn cho chính mình với những giải pháp đơn giản:

1. Lắng nghe cơ thể và cảm xúc của bạn trước tiên

Điều này không hề mơ hồ. Có những việc khiến tâm trạng của bạn được dễ chịu hơn: viết vài dòng tâm sự, nhảy múa khi chẳng ai nhìn, giúp đỡ một người lạ, hay đơn giản là đi bộ không cầm điện thoại. Đó là những khoảnh khắc bạn không cần cố gồng để “đạt chuẩn”. Martha gọi đó là la bàn nội tâm - thứ sẽ chỉ đường nếu bạn chịu lắng nghe.

2. Dám thử, dù chỉ là những bước nhỏ

Nhiều người không sai ở chỗ chọn sai nghề hay sai người, mà ở chỗ... không dám bước đi. Họ chờ một bảo chứng rằng “thay đổi sẽ tốt hơn”. Nhưng đời không vận hành theo kiểu đó. Steve Jobs từng bỏ học, không biết tương lai sẽ ra sao, nhưng ông theo học lớp thư pháp chỉ vì thấy đẹp. Sau này, nó tạo nên nét chữ trứ danh của Apple. Bạn cũng vậy, không cần thay đổi cả cuộc đời ngay lập tức. Hãy bắt đầu bằng việc từ chối một cuộc hẹn bạn không muốn, dành một buổi chiều làm điều bạn thật sự thích, hoặc thử học lại một kỹ năng bạn từng yêu.

3. Biết khi nào nên buông bỏ

Một công việc từng là ước mơ nhưng giờ khiến bạn kiệt sức. Một mối quan hệ “ổn” nhưng không còn tình cảm. Một lối sống an toàn nhưng không còn niềm vui. Từ bỏ không phải thất bại mà là hành động của người trưởng thành, dám bước ra khỏi vùng an toàn của mình. Lady Gaga từng hủy tour diễn để ưu tiên sức khỏe tinh thần dù bị chỉ trích dữ dội. Cô nói: “Tôi không thể sáng tạo nếu tôi đánh mất bản thân.”

Những điều mà Martha Beck chia sẻ không phải biến bạn thành “phiên bản tốt nhất” theo tiêu chuẩn ai đó. Mà là giúp bạn nhận ra: nếu cứ sống bất chấp bản tính của mình, bạn sẽ luôn thấy lạc lõng cho dù có thành công hay được yêu mến đến đâu. Và để quay lại với chính mình, không cần làm gì vĩ đại. Chỉ cần đủ can đảm để ngừng giả vờ.

Và biết đâu, khi bạn dừng lại, lắng nghe, rồi bước đi theo nhịp riêng của mình... bạn sẽ thấy bạn đang thật sự sống trên thế giới này.