Làm sao để người giỏi chịu dạy mình?

Lâu nay, tôi vẫn nghĩ việc học là tự thân, không cố tìm kiếm sự hỗ trợ từ bên ngoài. Không phải vì tự cao tự đại, mà nó khiến mình chủ động, và khám phá kiến thức trên góc nhìn cá nhân, giống một trang giấy trắng, tránh những thiên kiến từ đầu vào là kiến thức, kinh nghiệm của người khác.

Dẫu biết rằng, được dẫn dắt bởi người đi trước sẽ tiết kiệm cho mình rất nhiều thời gian.

Oscar Wilde nhà văn nổi tiếng người Ireland, có câu nói: "Khi bạn thực sự cần tình yêu, bạn sẽ thấy nó đang ở ngay đó đón chờ bạn". Tôi vẫn luôn thấy câu nói này đúng với mọi sự trong đời sống.

Tức là, khi ta thực sự khao khát điều gì, thì ta sẽ nhận ra mình đã sẵn có điều kiện để thực hiện điều đó rồi, không cần tìm kiếm đâu xa. Nó là một triết lý về tính "hai chiều", khi bạn có thứ gì đó, thì bạn cũng thu hút một điều gì đó tương tự, nôm na nó là "cùng tần số", theo ngôn ngữ gần gũi mà mọi người hay dùng.

Thế thì, khi bạn mong muốn có một người giỏi giúp đỡ, bạn đã tự mình nỗ lực vươn lên hay chưa? Hay bạn đã sẵn sàng để là người xứng đáng với sự giúp đỡ kia chưa? Những nỗ lực của bạn sẽ là nền tảng để "chiều bên kia" nhận ra bạn qua "luật hấp dẫn". Và rồi điều quan trọng cuối cùng là một điểm chạm trong mối quan hệ nữa thôi (yếu tố này thì phụ thuộc vào sự may mắn nữa).

Cần xác định rõ đây là mối quan hệ win-win (đôi bên cùng có lợi) chứ không phải cho-xin. Bạn xứng đáng được giúp đỡ, và sự trưởng thành của bạn cũng đem lại lợi ích cho "chiều bên kia".

Cũng tiện đây thì tôi chia sẻ thêm về việc vì sao nãy giờ chỉ nhắc tới "chiều bên kia" mà không dùng từ "người thầy" cho đơn giản, dễ hiểu.

Thì tôi cũng muốn nói về cảm nhận của mình với danh từ "thầy". Đây là một từ thể hiện sự tôn trọng, tri ân đối với một ai đó, nhưng cũng chính từ ấy khiến tôi cảm thấy một sự phân biệt về thứ bậc đã hình thành, điều này lại trái ngược với mối quan hệ win-win tôi đã chia sẻ phía trên.

Khi ta win-win, tức là hai bên bình đẳng đem lại giá trị cho nhau. Còn khi là thầy-trò thì vẫn luôn là một sự gò bó, hạn chế phản biện từ phía học trò.

Cũng bởi vì được gán danh "người thầy", nhiều người đã làm dày cái tôi của mình trong vô thức, khó lòng chấp nhận những phản biện hay dễ tự ái khi bị "học trò" làm khó. Họ cần bảo vệ hình tượng người thầy.

Nói cho cùng, với tôi, một người thầy đích thực là một người thầy khai phóng, và bản thân người thầy ấy lại không muốn là một người thầy, mà chỉ muốn là một người bạn, gần gũi, cởi mở, và có một trái tim thuần khiết.

Trong cuộc đời bạn, có biết tới người thầy nào như vậy?

Một người thầy không cần khoác một chiếc áo để cho người khác biết mình đức hạnh, một người thầy không cần ngồi trên ghế cao nhìn xuống những học trò đang chắp lạy, một người thầy đã rũ bỏ hết những giáo điều để trở nên bình đẳng với mọi người khác?

William D. Nguyen