Việc nhận biết sớm các dấu hiệu nhiễm HIV và thực hiện xét nghiệm kịp thời là yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa lây truyền.
Bài viết này cung cấp hướng dẫn chi tiết về triệu chứng ban đầu, con đường lây truyền, yếu tố nguy cơ và các loại xét nghiệm HIV hiện nay.
Làm sao để biết bạn có bị HIV hay không?
Các triệu chứng ban đầu của HIV, đôi khi gọi là hội chứng nhiễm virus cấp tính (ARS), có thể xuất hiện hoặc không xuất hiện trong vòng vài ngày đến vài tuần sau khi tiếp xúc với virus. Triệu chứng phổ biến bao gồm:
Tuy nhiên, không phải ai cũng xuất hiện triệu chứng, thậm chí, khoảng 43% người nhiễm HIV cấp tính hoàn toàn không có triệu chứng. Vì vậy, cách duy nhất để xác định chính xác bạn có nhiễm HIV hay không là xét nghiệm HIV.
HIV lây truyền như thế nào?
HIV phát triển mạnh trong một số dịch cơ thể bao gồm: Máu, tinh dịch, dịch tiết âm đạo và sữa mẹ. Các con đường lây truyền chính gồm:
![]() |
Cách duy nhất để xác định chính xác bạn có nhiễm HIV hay không là xét nghiệm HIV. |
Virus không xâm nhập qua da lành lặn mà chỉ có thể qua các mô niêm mạc hoặc vết thương hở. HIV không phát triển mạnh trong nước bọt, nước tiểu, nước mắt hoặc phân, và không tồn tại lâu trong môi trường ngoài cơ thể.
Các hình thức không lây truyền HIV:
Các yếu tố nguy cơ tăng khả năng lây nhiễm HIV
Yếu tố tình dục
Sử dụng ma túy tiêm tĩnh mạch
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục đồng thời
Thanh thiếu niên và người trẻ
Tác động của kỳ thị:
Xét nghiệm HIV
Các loại xét nghiệm HIV
Loại xét nghiệm | Vật mẫu | Kiểm tra | Thời gian nhận kết quả | Độ nhạy | Độ đặc hiệu |
---|---|---|---|---|---|
Xét nghiệm nhanh tại nhà | Nước bọt | Kháng thể HIV | 20 phút | 92% | 99% |
Xét nghiệm qua thư | Chích ngón tay | Kháng thể HIV | 2–5 ngày | 83% | 100% |
Xét nghiệm nhanh tại văn phòng | Nước bọt, vết chích đầu ngón tay | Kháng thể HIV | 20 phút | 98% | 100% |
Xét nghiệm kháng thể tiêu chuẩn | Mẫu máu | Kháng thể HIV | 2–3 ngày | 95% | 99% |
Xét nghiệm kết hợp kháng nguyên – kháng thể | Mẫu máu | Kháng thể & kháng nguyên HIV | 2–3 ngày | 99% | 100% |
Xét nghiệm axit nucleic (NAT) | Mẫu máu | RNA HIV | 2–3 ngày | 99% | 100% |
Lưu ý: Không có triệu chứng hoặc yếu tố nguy cơ không đồng nghĩa với "an toàn". Lựa chọn xét nghiệm cần dựa trên khoảng thời gian phơi nhiễm, độ chính xác mong muốn và tiện lợi.
HIV có thể không gây triệu chứng trong nhiều năm, nhưng việc hiểu rõ các con đường lây truyền, yếu tố nguy cơ và triệu chứng ban đầu là cần thiết để phòng ngừa và phát hiện sớm. Xét nghiệm HIV là cách duy nhất xác định chính xác tình trạng nhiễm bệnh. Việc xét nghiệm kịp thời giúp bảo vệ sức khỏe bản thân, giảm nguy cơ lây lan và tiếp cận điều trị hiệu quả ngay từ giai đoạn đầu.
Sách hay về xã hội
Văn minh Việt Nam - nhà dân tộc học Georges Condominas từng nhận xét tác phẩm này là “Cửa sổ để thế giới hiểu về Việt Nam”.
Sách Bàn về Quốc hội - những thách thức của những khái niệm là kết quả của cả một quá trình tích lũy và suy ngẫm của tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội.