Lạm dụng tiêm khớp - con dao hai lưỡi - Báo VnExpress

ThS.BS.CKI Đinh Phạm Thị Thúy Vân, khoa Nội Cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, khuyến cáo như trên, giải thích tiêm khớp, tiêm gân là thủ thuật đưa thuốc trực tiếp vào vị trí khớp hoặc gân bị tổn thương thông qua kim tiêm nhỏ để giảm viêm đau, cứng khớp, cải thiện khả năng vận động và hạn chế tác dụng phụ lên toàn cơ thể. Phương pháp này cần có chỉ định cụ thể của bác sĩ và thường được áp dụng khi điều trị nội khoa không có kết quả.

Các loại thuốc thường được sử dụng là corticoid, axit hyaluronic, huyết tương giàu tiểu cầu... Mỗi loại thuốc có tác dụng và liều lượng khác nhau, nếu lạm dụng thì khớp không có thời gian tự tái tạo, phục hồi. Ví dụ, với corticoid, mỗi đợt tiêm thường có tác dụng trong 2-3 tháng, tiêm tối đa 3 lần một năm. Tiêm lặp lại nhiều lần có thể gây tổn thương sụn, tăng nguy cơ nhiễm trùng khớp.

Bác sĩ Vân cho hay gần đây bệnh viện tiếp nhận nhiều bệnh nhân cấp cứu vì lạm dụng tiêm khớp. Như bà Hạnh, 73 tuổi, bị thoái hóa khớp gối, sau vài lần tiêm khớp tại một phòng khám thì khớp sưng to, nóng đỏ, đi lại khó khăn. Kết quả xét nghiệm dịch khớp gối cho thấy bà Hạnh bị viêm cấp, lượng bạch cầu trong dịch khớp và các chỉ số viêm trong máu đều tăng cao. Sau hơn 7 ngày nhập viện điều trị, tình trạng viêm, sưng đau khớp gối giảm, các chỉ số viêm trong máu giảm, bà Hạnh đi lại được.

Tương tự, ông Diễn, 64 tuổi, sốt nhẹ, sưng nóng đau và hạn chế vận động khớp vai sau khi tiêm khớp 10 ngày trước. Kết quả xét nghiệm máu và chụp cộng hưởng từ cho thấy có dấu hiệu nhiễm trùng. Ông Diễn được điều trị bằng kháng sinh, 10 ngày sau tình trạng sưng đau giảm, vận động khớp vai cải thiện.

"Không phải thể trạng người bệnh nào hoặc bệnh lý xương khớp nào cũng phù hợp với thủ thuật tiêm khớp", bác sĩ Vân nói. Trước khi tiêm, người bệnh cần được khám và ổn định các bệnh lý nền khác. Tiêm khớp chống chỉ định trong trường hợp viêm khớp nhiễm khuẩn, nhiễm khuẩn vùng da bên ngoài vị trí tiêm, tổn thương khớp do các bệnh về mạch máu hoặc thần kinh, cơ địa suy giảm miễn dịch.

Quá trình tiêm cần đảm bảo yếu tố vô trùng, thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn nhằm tránh nguy cơ vi khuẩn theo kim tiêm xâm nhập vào mô mềm gây viêm, nhiễm trùng tại chỗ hoặc vào máu gây nhiễm trùng huyết, tăng nguy cơ sốc nhiễm trùng, tử vong. Nếu người tiêm không nắm vững kỹ thuật, vị trí giải phẫu có thể gây ra các biến chứng như chảy máu nội khớp, đẩy nhanh tốc độ thoái hóa khớp; dính mô xung quanh vùng gân bị viêm; teo, rách, đứt gân hoặc teo cơ nếu tiêm nhầm vào gân, cơ...

Người tiêm khớp cần tuân thủ chế độ sinh hoạt, vận động, làm việc theo hướng dẫn của bác sĩ. Sau tiêm thuốc, người bệnh không còn cảm giác đau nên dễ chủ quan trong các hoạt động hàng ngày, tiếp tục các tư thế sinh hoạt không tốt cho xương khớp như ngồi xổm, ngồi xếp bằng... khiến bệnh nặng hơn.

Trung bình mỗi tuần, Bệnh viện Tâm Anh TP HCM thực hiện hàng trăm ca tiêm khớp, tiêm gân. Các vị trí tiêm phổ biến là ở khớp gối, khớp vai, điểm bám gân. Bác sĩ Vân khuyến cáo người bệnh nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa khớp để được khám, tư vấn, chẩn đoán bệnh, chỉ định tiêm khớp phù hợp, an toàn. Tùy loại thuốc, người bệnh cần ở lại bệnh viện sau khi tiêm khoảng 30 phút đến một giờ để theo dõi các bất thường. Sau khi về nhà, người bệnh cần lưu ý các dấu hiệu cảnh báo để kịp thời đi khám, xử lý.

Người bệnh thoái hóa khớp, đau khớp cần tuân thủ điều trị theo phác đồ của bác sĩ, tùy trường hợp có thể dùng thuốc, tiêm thuốc hay phẫu thuật. Các triệu chứng điển hình nên đi khám sớm là đau cứng khớp, sưng nóng khớp, khó đi lại, khớp kêu lục khục, tê yếu.

Phi Hồng