Lâm Đồng: Gian nan hành trình phủ sóng di động ở vùng lõm núi rừng

Dù phủ sóng đến 100% trung tâm xã, phường, nhưng nhiều vùng đèo dốc, giáp Bình Thuận - Lâm Đồng - Đắk Nông (cũ) vẫn không có sóng di động, khiến hành trình chuyển đổi số và kết nối đời sống số ở Lâm Đồng còn nhiều khó khăn.

Do địa hình hiểm trở, chưa có điện, vướng đất rừng

Anh Nguyễn Quang Chi, lái xe khách tuyến Phan Thiết - Đà Lạt, cho biết xe chạy đến khu vực dọc các tuyến đèo Gia Bắc, Đại Ninh hay đèo Đa Mi, điện thoại thông minh bỗng chốc hóa "cục gạch", không có sóng di động nên thể gọi, gửi tin nhắn, càng không thể vào mạng. "Không chỉ hành khách than phiền, mà ngay cả cánh tài xế chúng tôi khi đến khu vực này đều gặp khó, khi xe trục trặc, không gọi được cứu hộ giúp đỡ", anh Chi nói.

Còn anh Quang, một người giữ rừng ở khu vực đèo Đại Ninh (quốc lộ 28B), cho biết chỉ vào rừng khoảng 1 km là không có sóng di động, hoặc sóng chập chờn, không những không truy cập được vị trí và ngay cả gọi cũng không được, rất bất tiện cho người đi rừng như anh em tôi", anh Quang kể.

Với người dân ở khu vực không có sóng, hoặc các hoạt động của doanh nghiệp ở khu vực lõm sóng, đó không chỉ là sự bất tiện, mà còn khó khăn khi buôn bán, làm ăn.

Theo Sở Khoa học và Công nghệ (KH-CN) tỉnh Lâm Đồng, toàn tỉnh hiện có hơn 12.000 trạm thu phát sóng (BTS), trong đó gần 300 trạm 5G, đảm bảo phủ sóng 100% khu dân cư. Tuy nhiên, thực tế cho thấy ở nhiều tuyến đèo phức tạp, địa hình hiểm trở, đặc biệt là khu vực giáp Bình Thuận - Lâm Đồng cũ, vẫn còn không ít "điểm trắng" về sóng di động.

Đó là những nơi điện lưới chưa có, đất rừng đặc dụng không thể xây dựng, hoặc chi phí kéo điện, dựng cột quá lớn khiến các nhà mạng "ngại" đầu tư.

Chẳng hạn ở tuyến đèo Gia Bắc (quốc lộ 28) - đoạn nối từ xã Di Linh về Bình Thuận có hàng loạt điểm trắng sóng. Các vị trí như thôn Bộ Bê, Gia Bắc, thôn Đà Hồng, Sơn Điền, đồi Hoa Giấy, chân đèo Gia Bắc đều nằm giữa rừng sâu, không có điện, vướng đất rừng.

Dù Sở KH-CN cùng các nhà mạng đã thống nhất ở 8 vị trí lắp trạm BTS dùng chung, nhưng đến nay phần lớn vẫn chưa triển khai.

Tương tự, trên tuyến đường đèo Đại Ninh (quốc lộ 28B), khu vực Hố Khỉ thuộc xã Phan Sơn (xã Phan Lâm, H.Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận cũ) cũng là điểm lõm sóng. Hai trạm BTS đã được dựng tại đây nhưng vẫn đang chờ phát sóng do chưa hoàn thiện hạ tầng điện. Còn tại đèo Đa Mi (quốc lộ 55), Khánh Lê (Quốc lộ 27C ), Tà Đùng (QL28)… đều cùng chung cảnh thiếu điện, vướng đất rừng, địa hình hiểm trở khiến việc dựng trạm BTS tốn kém và kéo dài.

Dù đã khảo sát, đo kiểm trên diện rộng và đề xuất 108 trạm BTS mới, trong đó 39 trạm ở các tuyến đèo, 69 trạm tại cụm dân cư lõm sóng, nhưng theo Sở KH-CN Lâm Đồng, các điểm sóng lõm hoặc trắng sóng vẫn chưa được khắc phục.

Đặc biệt, P.Nam Gia Nghĩa (TP.Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông cũ), trung tâm đô thị mới sau sáp nhập, vẫn có các khu dân cư như Tân Hiệp, Tân Phú, Bon Đắk R'Moan sóng yếu, chập chờn. Các nhà mạng đã đo kiểm và cân chỉnh nhưng chất lượng phủ sóng vẫn chập chờn. Ở xã Tà Năng (H.Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng cũ), nơi sinh sống của nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, Viettel chỉ mới phát sóng 1 trạm BTS, còn phải xây thêm 5 trạm nữa mới đủ phủ sóng toàn bộ thôn bản.

 Đề nghị dùng chung hạ tầng viễn thông 

Lãnh đạo Sở KH-CN thừa nhận, Lâm Đồng sau sáp nhập là tỉnh có diện tích lớn nhất cả nước, địa hình đồi núi, nhiều đèo dốc và vùng rừng đặc dụng. Việc phủ sóng di động ở những nơi này tốn kém, phức tạp và cần sự phối hợp đồng bộ giữa các ngành và các nhà mạng.

Theo đó, ngoài khó khăn về địa hình, còn tồn tại vướng mắc pháp lý trong việc thuê đất công để đặt trạm BTS, cá biệt còn có một số người dân lo ngại trạm phát sóng ảnh hưởng sức khỏe nên phản đối lắp đặt.

Trước thực trạng này, Sở KH-CN đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo các xã, phường đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ về lợi ích của hạ tầng viễn thông, ủng hộ việc xây dựng trạm BTS; đồng thời yêu cầu các sở ngành liên quan như Sở Công Thương, Tài chính và Điện lực Lâm Đồng phối hợp cung cấp điện, hướng dẫn cơ chế thuê đất công, tạo điều kiện cho doanh nghiệp viễn thông triển khai nhanh trạm BTS.

Đối với các nhà mạng, Sở KH-CN đề nghị Viettel, VNPT, MobiFone chủ động chia sẻ hạ tầng, dùng chung trạm BTS, tránh đầu tư chồng chéo, nhằm giảm chi phí và rút ngắn tiến độ. Các doanh nghiệp cần sớm bổ sung thiết bị, kinh phí, huy động xã hội hóa để hoàn thành mục tiêu "xóa trắng sóng di động" trong năm 2026.

Tỉnh cũng sẽ gửi danh sách các cụm dân cư đặc biệt khó khăn không có sóng hoặc sóng yếu lên Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam, đề nghị hỗ trợ kinh phí đầu tư.